Οι επιπτώσεις της χρήσης των πλαστικών στην Ελλάδα θα μπορούσαν να περιοριστούν με την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την υιοθέτηση μοντέλων κυκλικής οικονομίας, αποφέροντας περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά οφέλη. Η κυκλική οικονομία αποτελεί μετεξέλιξη της ανακύκλωσης και αφορά τη μετάβαση από ένα μοντέλο «παραγωγής, κατανάλωσης, απόρριψης» σε ένα κυκλικό μοντέλο όπου οι πόροι των προϊόντων μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν λίγο πριν από το τέλος της ζωής τους. Με τον τρόπο αυτό, είναι δυνατή η τόνωση της απασχόλησης, η προσαρμογή σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης και η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα ανακυκλώνεται το 32,2% του πλαστικού, αντίθετα με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. που ανακυκλώνουν το 37,3% των πλαστικών υλών. Επίσης, η χώρα μας παραμένει μακριά από τον ευρωπαϊκό στόχο που προβλέπει αύξηση της ανακύκλωσης των πλαστικών στο 55% έως το 2025. Αυτό δείχνει ότι η μεταστροφή προς ένα εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο, όπως αυτό που προκρίνει η κυκλική οικονομία, αποτελεί για την Ελλάδα μείζονα πρόκληση μέσα στα επόμενα χρόνια. Ηδη εντοπίζονται ελλείψεις αλλά και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, ενώ αποσπασματική έως και ανύπαρκτη φαίνεται να είναι η υιοθέτηση του συγκεκριμένου μοντέλου σε διάφορους επιχειρηματικούς οικονομικούς κλάδους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του think tank Ellen MacArthur Foundation, το ευρωπαϊκό ΑΕΠ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 11% σε περίπτωση προσαρμογής σε αυτό το μοντέλο οικονομίας έως το 2030, όταν σήμερα ενισχύεται κατά 4%. Επίσης, η στροφή προς την κυκλική οικονομία θα μπορούσε να αποφέρει στο σύνολο της Ε.Ε. όφελος έως και 1,8 τρισ. ευρώ σε περίπου 12 χρόνια από τώρα. Ωστόσο, η προσαρμογή της Ελλάδας σε αυτό το πρότυπο γίνεται με αργούς ρυθμούς, διότι αφενός υστερεί στην υιοθέτηση πολιτικής υπέρ της κυκλικής οικονομίας σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. ανακύκλωση), αφετέρου καθυστερεί ή και αποτυγχάνει να υλοποιήσει προτάσεις και Οδηγίες της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία. Σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας Thalis, η Ελλάδα εμφανίζει καλές επιδόσεις στην ανακύκλωση ξύλου και χαρτιού, ωστόσο απέχει σημαντικά σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση γυάλινων, πλαστικών και μεταλλικών συσκευασιών. Στην Ελλάδα ανακυκλώνουμε το 58,6% των συσκευασιών, ενώ η Ε.Ε. ανακυκλώνει το 65,3%, γεγονός που καταδεικνύει ότι η χώρα μας αποκλίνει σε μεγαλύτερο βαθμό από τις υπόλοιπες χώρες ως προς την επίτευξη του στόχου για αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης των συσκευασιών στο 75% έως το 2030. Η δέσμη προτάσεων που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Δεκέμβριο του 2015, με σκοπό τη διευκόλυνση της μετάβασης προς την κυκλική οικονομία, αποτυπώνει τη μεγάλη απόσταση που η Ελλάδα πρέπει ακόμη να διανύσει.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν προωθεί μεταξύ άλλων μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων και τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής. Οσον αφορά τα αστικά απορρίμματα, η Ε.Ε. έχει καθορίσει έναν κοινό ενωσιακό στόχο για την ανακύκλωση του 65% έως το 2030. Προς το παρόν όμως, στην Ελλάδα ανακυκλώνεται μόλις το 19%-20% των αστικών αποβλήτων, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. ανέρχεται στο 41,8%. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, η παραγωγή αστικών απορριμμάτων ανέρχεται σε 5 εκατ. τόνους ετησίως, εκ των οποίων περίπου 1 εκατ. τόνοι ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, εκ των οποίων οι 3 εκατ. τόνοι αφορούν δυνητικά ανακυκλώσιμα και βιοαποικοδομήσιμα υλικά. Η μεταφορά τους στους ΧΥΤΑ κοστίζει 135 εκατ. ευρώ. Η αξία των ανακυκλώσιμων υλικών ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 150 εκατ. ευρώ χάνονται λόγω κακής διαχείρισης, ενώ μόλις τα 50 εκατ. επιστρέφουν στην πραγματική οικονομία.