Η εμπειρία πάντα διδάσκει. Θετικά ή αρνητικά. Αρκεί να μπορείς να συνάγεις τα σωστά συμπεράσματα και να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία στη συνέχεια, για την εσωτερική βελτίωση του άγνωστου εαυτού σου που θα εξωτερικεύσεις με την υλοποίησή τους.
Πράγμα όχι εύκολο, αφού οι συνεχείς μετατροπές της ζωής φέρνουν τα πάνω – κάτω, αναστατώνουν, συγχύζουν και εν τέλει αποπροσανατολίζουν, οδηγούν σε ανεξέλεγκτο νου και σε σκέψεις και πράξεις αρνητικές, για τις οποίες αργότερα μετανιώνουμε. Οταν συμβαίνει το αντίθετο, τότε αισθανόμαστε πλήρεις εσωτερικά, ευδαίμονες και αυτό εκφράζεται εξωτερικά με μια γαλήνη, ευτυχία, αυτοκυριαρχία. Ισορροπημένο νου, με όλα τα συνεπακόλουθα για το περιβάλλον. Και θεωρώ έντιμο, επιβεβλημένο όταν συμβαίνουν συμπεριφορές ανθρώπων που αξίζουν τιμής να τις αναδεικνύουμε ως φανό της καθημερινότητάς μας, ως παράδειγμα προς μίμηση. Διότι, ας μην το λησμονούμε, συμβαίνει συχνά, η εκτίμηση εξαρτάται από τη θέση, το αξίωμα που κατέχει κάποιος ή την περιουσιακή του κατάσταση.
«Μα πού πήγαν όλοι αυτοί, οι χιλιάδες που πέρασαν από το γραφείο μου», αναφωνούσε προβληματισμένος και καταπτοημένος ένας φίλος υποψήφιος, μετά τις βουλευτικές εκλογές. Το ίδιο αναρωτήθηκαν και άλλοι, που όταν βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, λόγω εμπλοκής της Δικαιοσύνης σε πολιτικά παιγνίδια, τους εγκατέλειψαν όλοι οι πρώην σύντροφοί τους. Τι αποκρουστικό, αλλά αληθινό.
Εξαίρεση σε όλα αυτά υπήρξε η σχέση δύο ανθρώπων που τους έζησα, υπήρξα φίλος και με τους δύο και τους θαύμασα. Θαύμασα την επιμονή τους, την υπομονή τους, το θάρρος τους, τη μαχητικότητά τους τόσα χρόνια.
Ηταν οι πρόεδροι δικηγορικών συλλόγων δύο μεγάλων πόλεων της Κρήτης.Το θέμα σοβαρότατο και γνωστό από παλιά, η ίδρυση εφετείου στη μια πόλη, ενώ υπήρχε μόνο στην άλλη πόλη. Ολη η Κρήτη, βουλευτές, πολιτικοί, αυτοδιοίκηση, παρακολουθούν και παρεμβαίνουν υπέρ του ενός ή του άλλου. Απασχολούσε χρόνια κάθε υπουργό Δικαιοσύνης, που το έβλεπε μεν εύλογο αλλά δύσκολο να επιτευχθεί λόγω ισορροπιών. Και οι δύο πρόεδροι διεκδικούσαν, ήξεραν περίπου τις κινήσεις ο ένας του άλλου, ο καθένας είχε τα επιχειρήματά του και οι ολομέλειες των προέδρων στις δύο μεγάλες πόλεις είχαν πάντα κάτι το ξεχωριστό, πέρα από την αξεπέραστη γνωστή φιλοξενία των Κρητικών. Διεκδικούσαν συμμάχους. Η αγωνία στο κατακόρυφο.
Εύλογο είναι σε ένα θέμα ανάλογης σημασίας, που μοιάζει με τεκτονικό σεισμό, να δημιουργούνται φανατισμοί, ραδιουργίες, έχθρες, μίση και όλα τα καταστροφικά συναισθήματα, που οδηγούν σε αδιέξοδο και απώλεια σύνεσης, του νου. Κι όμως, οι δυο τους δεν αντάλλαξαν μία βαριά κουβέντα, ένα διχαστικό λόγο.
Παρά τα πειράγματα των υπολοίπων, που αντιλαμβανόμαστε τον πόνο τους, τον καημό τους, που ήταν και Κρητικός καημός, χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα, προσπαθούσαμε να τους χαλαρώσουμε.
Οι επαφές με τους αρμοδίους ήταν συνεχείς, τα ψηφίσματα έδιναν και έπαιρναν υπέρ ή κατά της ίδρυσης εφετείων, οι αιφνιδιαστικές επισκέψεις, απ’ ό,τι πληροφορούμαστε, σε διάφορους κυβερνητικούς και μη παράγοντες, αλλά η σχέση μεταξύ τους παρέμεινε μοναδική, ξεχωριστή όπως όλοι μας την αξιολογούσαμε και την είχαμε προμετωπίδα των ανθρώπινων σχέσεων, πολιτισμού, ευπρέπειας, που όμοιές τους δεν είχαμε αντιμετωπίσει και θαυμάζαμε ανυπόκριτα. Χρόνια παρέμειναν στην προεδρία των δικηγορικών συλλόγων. Εκλέγοντο με μεγάλη πλειοψηφία και οι θέσεις τους ήταν πάντα σαφείς, ολοκληρωμένες και μετριοπαθείς. Επεδίωκαν πάντα τη μέση λύση. Τη χρυσή τομή.
Το όνειρο του ενός, όμως, ήταν αυτό. Να γίνει εφετείο και στη δική του πόλη. Τον βασάνιζε πολύ και θα παρέμενε πρόεδρος του Δ.Σ., μέχρι τα γεράματα, έως ότου γίνει το όνειρο πραγματικότητα.
Ευτυχώς, τα κατάφερε και εκεί έληξε η αποστολή του. Και κατόπιν… εγένετο δήμαρχος. Χωρίς πολιτική στήριξη, με τους φίλους του. Και αυτοί ήταν πολλοί. Το τρόπαιο της νίκης δηλ. της ίδρυσης εφετείου στην πόλη του ήταν πολύ μεγάλο. Και είναι ένας πετυχημένος δήμαρχος. Πολιτεύεται με σύνεση, με μετριοπάθεια.
Ο πρόεδρος του άλλου Δικηγορικού Συλλόγου δεν απέτυχε. Αργά ή γρήγορα, το δεύτερο εφετείο θα γινόταν. Πέτυχε όμως να θεωρείται και να είναι αυτός που τις όποιες αντιπαλότητες της ζωής μετεξέλιξε και ανύψωσε σε υπερβατική ανθρώπινη σχέση. Δύο Κρητικοί, που με καμάρι τους θυμόμαστε και μνημονεύουμε. Μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης, σεβασμού, που διατηρήθηκε αλώβητη από τις δοκιμασίες των καιρών.
* Πρώην πρόεδρος ΔΣΑ.