Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση –με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη και τη συνεργασία των ρομπότ με τους ανθρώπους– έχει ήδη ξεκινήσει και κανένα κοινωνικό στρώμα και επάγγελμα δεν θα μείνουν ανεπηρέαστα. Ωστόσο, οι προβλέψεις είναι θετικές. Οι κοινωνίες και οι πολίτες θα είναι οι κερδισμένοι, καθώς «η διεθνής οικονομία θα χρειαστεί μεγαλύτερη προσπάθεια από τους ανθρώπους, πέραν των ρομπότ, για να ξεπεράσει τη γήρανση του πληθυσμού. Δηλαδή, είναι πιθανό όχι μόνο να μη χάσουμε δουλειές, αλλά να χρειαστούμε τη βοήθεια των μηχανών για να αντιμετωπίσουμε τη μείωση του πληθυσμού» τονίζει, μιλώντας στην «Κ», ο διευθυντής του ελληνικού think tank «Δίκτυο για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη», Γιάννης Μαστρογεωργίου. Ο ίδιος πραγματοποίησε πρόσφατα μελέτη για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και τις επιπτώσεις της στην οικονομία και στην κοινωνία.
Ειδικότερα, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση έχει ως πυρήνα τον συνδυασμό της δύναμης της αυτοεκπαίδευσης των ίδιων των μηχανών, της επιστήμης των δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης, που αθροιστικά δημιουργούν τεράστιες προκλήσεις και ευκαιρίες. Ηδη, τα εξελιγμένα ρομπότ –τα bots, τα ανδροειδή και άλλες εκφάνσεις της τεχνητής νοημοσύνης– έχουν μπει στην οικονομία. Σύμφωνα με ανάλυση της McKinsey, 54 εκατομμύρια θέσεις πλήρους απασχόλησης και πάνω από 1,7 τρισ. δολ. αμοιβές σχετίζονται με δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να αυτοματοποιηθούν στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Βρετανία. Με βάση τη μελέτη του κ. Μαστρογεωργίου, την περίοδο 2010-2014 η μέση αύξηση των πωλήσεων ρομπότ έφθασε στο 17% ετησίως, το δε 2014 οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 29%· ήταν η μεγαλύτερη κατ’ έτος αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ, με τους προμηθευτές εξαρτημάτων για αυτοκίνητα και τη βιομηχανία ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών ειδών να αποτελούν τους βασικούς μοχλούς αύξησης των πωλήσεων.
Αύξηση παραγωγικότητας
Την ίδια στιγμή, η συνεχιζόμενη δημογραφική μείωση του εργασιακά ενεργού πληθυσμού επηρεάζει την οικονομική ανάπτυξη. Ο αυτοματισμός των μηχανών μπορεί τουλάχιστον να εξισορροπήσει ορισμένες από τις δημογραφικές τάσεις. «Ομως, αυτό που σίγουρα θα αλλάξει, είναι η φύση της εργασίας. Καθώς οι διαδικασίες θα διαφοροποιούνται λόγω του αυτοματισμού των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, τα άτομα θα εκτελούν δραστηριότητες συμπληρωματικές της εργασίας των μηχανών και αντιστρόφως. Η μετακίνηση αυτή θα αλλάξει τον τρόπο οργάνωσης των επιχειρήσεων, τη δομή και τις βάσεις του ανταγωνισμού εντός των κλάδων της βιομηχανίας αλλά και τα επιχειρηματικά μοντέλα» όπως αναφέρει η μελέτη του κ. Μαστρογεωργίου, η οποία θα παρουσιαστεί, καθώς εκδόθηκε σε βιβλίο, αύριο στις 7 μ.μ. στο Public Συντάγματος. «Οι συνέπειες της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης σε μικροοικονομικό επίπεδο θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις, σε όλους τους τομείς, να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα όχι μόνον λόγω της μείωσης του κόστους εργασίας, αλλά και επειδή θα υπάρξει όφελος σε επίπεδο απόδοσης, όπως αύξηση της παραγωγής και υψηλότερη ποιότητα. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, η εκτίμηση είναι ότι ο αυτοματισμός μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη της παραγωγικότητας παγκοσμίως, έως και 1,4% ετησίως», παρατηρεί η μελέτη.
«Ο κόσμος, η Ευρώπη, η Ελλάδα συγκλονίστηκαν από οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Το προηγούμενο πολιτικό σύστημα με τις ιδεολογίες και τις προτάσεις του κατέρρευσε, ενώ αυτό του 21ου αιώνα κυοφορείται με πόνους. Η νέα πολιτική και η νέα τεχνολογία πρέπει να γίνουν ένα αρμονικό ζευγάρι προς όφελος των κοινωνιών», σημειώνει στον πρόλογο της έκδοσης η Αννα Διαμαντοπούλου, πρόεδρος του «Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη». Και τονίζει: «Η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι μία άμεση πρόκληση για να φέρουμε πίσω τα λαμπρά μυαλά και τους τολμηρούς ανθρώπους που άφησαν την Ελλάδα, αλλά και για τους γενναίους που συνεχίζουν να παλεύουν εδώ».