Ολοταχώς προς την πορεία αποεπένδυσης σε άνθρακα και λιγνίτη προχωρεί η Ευρώπη, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα επιχειρεί να προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Το Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να εγκρίνει σήμερα το σχέδιο Οδηγίας, που έχει ήδη ανεπισήμως συμφωνηθεί με τους Eυρωπαίους υπουργούς, με το οποίο τίθενται αυστηρότερα όρια εκπομπών ρύπων για τις μονάδες που θα μπορούν να λαμβάνουν αποζημιώσεις ισχύος. Η Επιτροπή, μέσω της νέας Οδηγίας, επιδιώκει να επιταχύνει την ετήσια μείωση του αριθμού των διαθέσιμων προς δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών στο πλαίσιο της πολιτικής για την κλιματική αλλαγή και της στρατηγικής «καθαρή ενέργεια». Στόχος είναι η μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ενωσης έως το 2030, τουλάχιστον κατά 40%, με ταυτόχρονη προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τον κίνδυνο «διαρροής άνθρακα» (επιχειρήσεις με υψηλές εκπομπές ρύπων που μετακινούνται σε τρίτες χώρες με λιγότερο αυστηρά όρια), η προώθηση της καινοτομίας και ο εκσυγχρονισμός της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Η νέα Οδηγία, η εφαρμογή της οποίας εκτιμάται ότι θα εκτοξεύσει τις τιμές αγοράς των δικαιωμάτων ρύπων πάνω από τα 20 ευρώ ανά τόνο έναντι 7-8 ευρώ ανά τόνο σήμερα, καθιστά ακόμη πιο ασφυκτικό το επενδυτικό περιβάλλον για τον άνθρακα και τον λιγνίτη. Οι στόχοι εξάλλου που έχει θέσει η Ε.Ε. από το 2015 για μείωση κατά 40% των εκπομπών θερμοκηπίου, με την παράλληλη διείσδυση των ΑΠΕ στο 27% και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 27%, έχει αναπροσαρμόσει τη στρατηγική των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτρισμού, οι οποίες αποεπενδύουν από τον άνθρακα και στρέφονται στο φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ. Στον πόλεμο που άνοιξε η Ε.Ε. κατά του άνθρακα συστρατεύονται και ισχυρές χώρες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία, οι οποίες έχουν αποφασίσει να αποσύρουν όλες τις μονάδες άνθρακα από το ενεργειακό τους μείγμα σταδιακά από το 2022 και μέχρι το 2030.
Σε αυτό το κλίμα, το εγχείρημα πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ καθίσταται δύσκολο τόσο ως προς τη συμμετοχή επενδυτών στον διαγωνισμό που αναμένεται μέσα στον Ιούνιο όσο και ως προς το τίμημα που μπορεί να προσελκύσουν, αφού τα νέα μέτρα για τους ρύπους τις απαξιώνουν. Ο μεγάλος κίνδυνος για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ είναι να μη δύνανται να καλύψουν τα επιτρεπόμενα νέα όρια εκπομπών ρύπων, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ενταχθούν στον μηχανισμό για αποζημίωση ισχύος, εξέλιξη που αποτελεί ακόμη ένα αντικίνητρο για τους δυνητικούς επενδυτές. Είναι γνωστό εξάλλου ότι το θέμα των ρύπων και των επιπτώσεων στον λιγνίτη από τις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή της Ε.Ε. τέθηκε από το σύνολο των επενδυτών που συμμετείχαν στο market test της DGcomp για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, υπό την έννοια του υψηλού ρίσκου και της αβεβαιότητας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΔΕΗ, με βάση τον προηγούμενο μηχανισμό αποζημίωσης ισχύος, λάμβανε ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) περί τα 400 εκατ. ευρώ ετησίως. Οι προς πώληση μονάδες λάμβαναν 13,95 εκατ. ευρώ/έτος η Μελίτη, 11,51 εκατ. ευρώ/έτος η Μεγαλόπολη III και 12,91 εκατ. ευρώ/έτος η Μεγαλόπολη ΙV.
Θα πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι η ΔΕΗ, με τη στήριξη του συνόλου των ευρωβουλευτών της χώρας, έχει παρέμβει στην Ε.Ε. ζητώντας την επαναφορά για την Ελλάδα των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2030, με επιχείρημα την οικονομική κατάσταση της χώρας.