Μ. Κάλμπαρη: «Οι δούλες είμαστε εμείς»

Μ. Κάλμπαρη: «Οι δούλες είμαστε εμείς»

3' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οσο ετοίμαζαν τις «Δούλες» του Ζαν Ζενέ, στις πρόβες η Μαριάννα Κάλμπαρη, η Κάτια Γέρου και η Κωνσταντίνα Τάκαλου διάβαζαν Επίκτητο. Η φιλοσοφία του τις βοηθούσε, λέει στην «Κ» η Μαριάννα Κάλμπαρη, σκηνοθέτις και καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, να κατανοήσουν το κείμενο του Γάλλου δραματουργού, εκπροσώπου του θεάτρου του παραλόγου.

Στην παράσταση που παίζεται στο υπόγειο, υπογράφει τη μετάφραση, τη σκηνοθεσία (με συνεργάτη τον Βασίλη Μαυρογεωργίου), ενώ παίζει τον ρόλο της Κυρίας. «Καταπιάνομαι με τη μετάφραση γιατί πάντα έχω ανάγκη να συνδέομαι με τον λόγο». Οταν δεν μεταφράζει το έργο που θα σκηνοθετήσει, γράφει το κείμενο ξανά. «Η μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη ήταν εξαιρετική στο ανέβασμα του Δημήτρη Χατζημάρκου πριν από 50 χρόνια με τις Ρένη Πιττακή, Μαρίνα Γεωργίου, Εκάλη Σώκου, όμως τα έργα πρέπει να μεταφράζονται ανά δεκαπενταετία, διότι η γλώσσα αλλάζει όπως και η οπτική μιας παράστασης».

Δύο υπηρέτριες, οι αδελφές Κλερ και Σολάνζ, καταπιεσμένες στο περιβάλλον του μεγαλοαστικού σπιτιού όπου εργάζονται, παίζουν καθημερινά το παιχνίδι της Κυρίας και της υπηρέτριας. Καταστρώνουν μάλιστα την εξόντωση της πρώτης που αγαπούν και μισούν ταυτόχρονα. Αλλά τα αφελή σχέδιά τους αποτυγχάνουν και στρέφονται εναντίον τους. «Το έργο συνδέεται συχνά στις παραστάσεις με την ιστορία των αδελφών Léa Papin. Σαφώς ο Ζενέ επηρεάστηκε από το αποτρόπαιο έγκλημά τους, όμως αυτή ήταν η αφορμή. Οι δικές του ηρωίδες ό,τι κι αν κάνουν αποτυγχάνει, γι’ αυτό και στρέφεται εναντίον τους το παιχνίδι που παίζουν», λέει η Μ. Κάλμπαρη, εξηγώντας πως το ανέβασμα του 1968 έγινε με έναν τρόπο αρκετά ρεαλιστικό. «Αυτά τα κείμενα, όμως, ξαναδιαβάζονται μέσα από την εποχή και παίρνουν άλλη διάσταση. Ο ίδιος ο Ζενέ διευκρίνισε πως “πρόκειται για μια αλληγορική ιστορία…”. Ξεφεύγει λοιπόν από το αυτονόητο. Μιλάει για ψυχική κατάσταση. Το σκοτεινό κομμάτι που υπάρχει μέσα μας, όλα τα ποταπά συναισθήματα: φθόνος, ζήλια, μικροπρέπεια, δουλοπρέπεια, μίσος και ταυτόχρονα υπάρχει αυτή η συγκινητική συμπόνια που δείχνει ο συγγραφέας απέναντι στα φτηνά όνειρα».

Μ. Κάλμπαρη: «Οι δούλες είμαστε εμείς»-1

Η Μαριάννα Κάλμπαρη βρίσκεται στο τιμόνι του θεάτρου από το 2014.​

Η Κλερ και η Σολάνζ κατά τη Μαριάννα Κάλμπαρη δεν ζηλεύουν κάτι μεγάλο, αλλά την εικόνα της Κυρίας. «Θέλουν να γίνουν διάσημες, όχι για να δημιουργήσουν κάτι, αλλά για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους. Αλλά όταν τους δίνεται η ευκαιρία να το σκάσουν, δεν το κάνουν διότι αισθάνονται ότι δεν έχουν πού να πάνε». Πιστεύει πως «Οι δούλες» «είμαστε εμείς». «Τα όνειρά τους, όπως και της Κυρίας τους, δεν προχωρούν πέρα από το όνειρο της εικόνας, δηλαδή του λάιφσταϊλ, στο οποίο επενδύσαμε από τη δεκαετία του ’90. Η μεγαλύτερη ζημιά που έγινε τότε είναι στο συναίσθημα των ανθρώπων. Το πρότυπο του κουλ τύπου που τίποτα δεν τον αγγίζει βαθιά. Ο Ζενέ με ένα τρόπο, μίλησε για όλα αυτά από τότε. Μας δείχνει ότι κανείς μας δεν είναι ουσιαστικά ελεύθερος. Οι ηρωίδες προσπαθούν να εξουσιάσουν η μία την άλλη, αλλά υπάρχει και μια εξουσία πάνω απ’ όλους, που είναι η ίδια η ζωή. Αυτή δεν μπορούμε να την ελέγξουμε».

Η φιλοσοφία του Κουν

Η παράσταση συμπίπτει με τα 76 χρόνια του Θεάτρου Τέχνης. Στο τιμόνι του θεάτρου από το 2014, η Μαριάννα Κάλμπαρη τονίζει πως «το θέμα δεν είναι ποιος συνεχίζει το έργο του Καρόλου Κουν, αλλά ότι συνεχίζεται η φιλοσοφία του. Το Τέχνης άνοιξε ένα δρόμο που σημάδεψε όλο το σύγχρονο θέατρο, είναι λοιπόν σημαντικό να συνεχίσει να παράγει, να θέτει προβληματισμούς, να συνδέεται με την εποχή του». Η ίδια υποστηρίζει την πολυφωνία. Στις δύο σκηνές του Θ.Τ. φέτος προγραμματίστηκαν 16 παραγωγές μαζί με τις επαναλήψεις. Ομως αναρωτιέται κανείς, οικονομικά μπορεί να επιβιώσει; «Με μεγάλη δυσκολία. Δεν χρωστάμε, αλλά θα θέλαμε μεγαλύτερη στήριξη. Δεν είναι επιλογή να κάνουμε πολλές παραγωγές, συχνά αναγκαζόμαστε. Δεν μπορούμε να πληρώσουμε μια ομάδα ηθοποιών για να παίζει όλο τον χρόνο. Αλλες φορές συμβαίνει γιατί και οι ίδιοι οι ηθοποιοί έχουν πολλές δουλειές και υποχρεώσεις».

Στο θεατρικό τοπίο θεωρεί πως «η σύγχυση έχει εξαπλωθεί. Προφανώς κάποια στιγμή θα αλλάξουν τα πράγματα, ίσως με βίαιο τρόπο. Ο ερασιτεχνισμός κάνει ζημιά και η τάση “όλοι τα κάνουν όλα” αποπροσανατολίζει το κοινό. Οσο πιο πιστός είσαι σε κάτι τόσο μεγαλύτερη ελπίδα υπάρχει ότι κάτι θα βγει».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή