Κατά της αλλαγής του συντάγματος της ΠΓΔΜ εξακολουθεί να τάσσεται, εμμέσως πλην σαφώς, ο πρωθυπουργός της χώρας Ζόραν Ζάεφ, κρίνοντας πως μια διεθνής συμφωνία Αθηνών – Σκοπίων αποτελεί επαρκή εγγύηση και για τις ανησυχίες της Ελλάδας. Το μπαράζ δηλώσεων από την ηγεσία της γείτονος έχει ενοχλήσει την Αθήνα, από όπου, εν τω μεταξύ, συνεχίζεται κανονικά ο σχεδιασμός για τη μετάβαση του ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά στα Σκόπια, τις επόμενες ημέρες. Επειτα και από τις τελευταίες, επανειλημμένες δηλώσεις του κ. Ζάεφ, διπλωματικές πηγές στην Αθήνα διερωτώντο ποια είναι η σκοπιμότητα για τις διαρκείς δημόσιες αναφορές εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας της ΠΓΔΜ. «Η πλευρά των Σκοπίων πιστεύει ότι πρέπει να είναι μια εύκολη γι’ αυτούς λύση, εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι μία λύση που να κρατάει στον χρόνο και να είναι δίκαιη», είπε χθες μετά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες ο κ. Κοτζιάς. Απαντώντας σε ερώτηση για τις τοποθετήσεις του κ. Ζάεφ περί απαλοιφής των αλυτρωτικών αναφορών από το σύνταγμα σε μεταγενέστερο στάδιο, ο κ. Κοτζιάς σημείωσε πως «όποιος κάνει συμφωνία δεν την αμφισβητεί πριν την κάνει. Φροντίζει και στηρίζει τη διατήρηση και την υλοποίησή της».
Οι τελευταίες δηλώσεις του κ. Ζάεφ σημειώθηκαν μετά την επίσκεψη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ στα Σκόπια, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο κ. Ζάεφ (σε συνέντευξή του στο Euronews) περιέγραψε το σύνταγμα ως «ένα βιβλίο εσωτερικών κανόνων», δίχως επιπτώσεις εκτός της χώρας και με δυνατότητα μελλοντικής αλλαγής του ανάλογα με τις απόψεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Μάλιστα, είπε ότι η ΠΓΔΜ τροποποίησε το σύνταγμα το 1993, ακριβώς ώστε τότε να ικανοποιεί, όπως είπε, τα αισθήματα «των Ελλήνων φίλων μας». Και επισήμανε πως «οποιαδήποτε συμφωνία θα είναι για διεθνή χρήση και θα είναι εγγύηση και για τις δύο πλευρές», καθώς θα έχει την «υψηλότερη δυνατή εγγύηση μέσω του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών». Ο κ. Ζάεφ είπε, επίσης, ότι η χώρα του προχωρά στην «κατεύθυνση πλήρους εξάλειψης του αλυτρωτισμού».
Το erga omnes
Ο κ. Ζάεφ αναφέρθηκε και στο erga omnes, τονίζοντας ότι η κυβέρνησή του αντιλαμβάνεται πόσο σημαντικό είναι αυτό για την ελληνική πλευρά. Το «erga omnes μπορεί να ορίσει πραγματικά τι μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνική πλευρά και τι από τη δική μας πλευρά», είπε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ. Ο κ. Ζάεφ ανέφερε, επίσης, ότι δεν υπάρχει καμία συζήτηση για την ταυτότητα, υπό την έννοια της εθνικότητας. Συγκεκριμένα διευκρίνισε ότι «αυτό σημαίνει όχι για την εθνικότητα (ethnicity). Υπάρχει μία παράγραφος για την ιθαγένεια (nationality), δηλαδή για την υπηκοότητα (citizenship)». Και επισήμανε ότι «πρόκειται για τη σχέση μεταξύ πολίτη και κράτους, χωρίς να εμπλέκεται το εθνικό αίσθημα». Ο κ. Ζάεφ χαρακτήρισε αρκετά ευκολότερο στη διαπραγμάτευση το ζήτημα της γλώσσας. Και κατέληξε, διατυπώνοντας την πάγια θέση της ΠΓΔΜ, βάσει της οποίας «το θέμα του ονόματος είναι πραγματικά η ουσία του προβλήματος. Το πρόβλημα υπάρχει εδώ και 25 χρόνια. Πρέπει να βρούμε μια λύση που θα κάνει τον διαχωρισμό μεταξύ της περιοχής της Ελλάδας και της χώρας μας».