ΡΩΜΗ. Το αντισυστημικό Κίνημα 5 Αστέρων συγκέντρωσε τόσες ψήφους όσες η Κεντροαριστερά του Ματέο Ρέντσι και η Κεντροδεξιά του Σίλβιο Μπερλουσκόνι μαζί. Η ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά τετραπλασίασε το ποσοστό της, ξεπερνώντας τον κάποτε ισχυρό πυλώνα της Κεντροδεξιάς, τη Φόρτσα Ιτάλια. Τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα απέσπασαν πάνω από το 50% των ψήφων.
Ο πολιτικός σεισμός των ιταλικών βουλευτικών εκλογών είναι ισχυρότατος, ενώ η σκόνη που έχει σηκωθεί δεν επιτρέπει ασφαλείς εκτιμήσεις ως προς το ποια κυβέρνηση θα αναδυθεί από τα ερείπια του πολιτικού συστήματος. Τόσο ο Λουίτζι ντι Μάιο, ο υποψήφιος πρωθυπουργός των 5 Αστέρων, όσο και ο Ματέο Σαλβίνι, ο επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά, προχώρησαν χθες σε δηλώσεις διεκδίκησης της πρωθυπουργίας, με τα 5 Αστέρια να πανηγυρίζουν για το ποσοστό 32,6%, που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο τον σχηματισμό κυβέρνησης χωρίς συζήτηση μαζί τους.
Το Δημοκρατικό Κόμμα ήρθε δεύτερο αλλά υπέστη δεινή ήττα, περιοριζόμενο στο 18,7% και οδηγώντας τον επικεφαλής του, Ματέο Ρέντσι, να υποβάλει την παραίτησή του. Ο Ρέντσι δήλωσε ότι παραμένει στη θέση του έως τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, φιλοδοξώντας να διαμορφώσει τη στρατηγική κυβερνητικών συμμαχιών του κόμματος και ότι το κόμμα του «δεν θα γίνει αρωγός μιας αντισυστημικής κυβέρνησης», ενώ απέκλεισε με πολύ πιο χλιαρούς όρους μια συμμαχία με την Κεντροδεξιά, τη λύση δηλαδή που προκρίνουν για την Ιταλία οι Βρυξέλλες.
Προκειμένου να αποσπάσει πλειοψηφία των εδρών μια τέτοια συμμαχία είναι απαραίτητη η συμμετοχή όχι μόνο της Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι (ο οποίος χθες ήταν άφαντος) αλλά και της Λέγκας του Βορρά. Πάντως, ο επικεφαλής οικονομικών της Λέγκας, Κλαούντιο Μπόργκι, υποστήριξε ότι η πρώτη διερευνητική επαφή του κόμματος θα είναι με το κίνημα 5 Αστέρων.
Οι συμμαχίες που κατ’ ανάγκην θα σχηματισθούν προκειμένου να εκλεγούν πρόεδροι στη Βουλή και τη Γερουσία, στις 23 Μαρτίου, θα δώσουν μια πρώτη ένδειξη κατεύθυνσης, ενώ εν συνεχεία ο πρόεδρος Ματαρέλα θα αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον συνασπισμό που ο ίδιος θεωρεί ότι έχει περισσότερες πιθανότητες κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει ότι ο Ματαρέλα μπορεί να αποφύγει να δώσει την εντολή στα 5 Αστέρια, αλλά αυτό που δεν μπορεί να αγνοήσει είναι τις παραμέτρους που πυροδότησαν τη μετεωρική άνοδο του κινήματος που ίδρυσε το 2009 ο κωμικός Μπέπε Γκρίλο. Σφυγμομέτρηση της εταιρείας Τecne κατά την έξοδο από τις κάλπες έδειξε ότι το 66% όσων επέλεξαν το Κίνημα 5 Αστέρων ανέφεραν ως κορυφαία ζητήματα που καθόρισαν την ψήφο τους την έλλειψη θέσεων εργασίας και το χαμηλό εισόδημα. Μόλις 21% ανέφερε ως καθοριστικά τα ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης. Στους ψηφοφόρους της Λέγκας, αντιθέτως, η εικόνα αντιστρέφεται, με τα ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης να ιεραρχούνται ως κορυφαία από το 41% των ψηφοφόρων και την ανεργία και το χαμηλό εισόδημα να απασχολούν το 29% των ψηφοφόρων.
Στους νέους κάτω των 30 και στους επισφαλώς εργαζομένους, το ποσοστό των 5 Αστέρων ξεπέρασε το 40%, ενώ αντιθέτως το Δημοκρατικό Κόμμα απέσπασε τις προτιμήσεις μόλις του 14% των επισφαλώς εργαζομένων. Η σύνδεση του ευρήματος αυτού με τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας («Jobs act») του Ματέο Ρέντσι είναι εξαιρετικά πιθανή. Το Δημοκρατικό Κόμμα έχασε ακόμη και παραδοσιακά προπύργιά του στην κεντρική Ιταλία, όπως η Πίζα, ενώ αξιοσημείωτο ήταν το εκλογικό αποτέλεσμα στον ιταλικό Νότο, ο οποίος μετατοπίστηκε σύσσωμος προς το Κίνημα 5 Αστέρων.
Μία από τις νεοεκλεγείσες υποψήφιες του κόμματος στη Σικελία ήταν η Πιέρα Αγιέλο, προστατευόμενη μάρτυρας στις δίκες κατά της μαφίας, η οποία δεν ήταν σε θέση καν να δείξει το πρόσωπό της στα μέσα ενημέρωσης.