Ενα χρόνο πριν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήλπιζαν ότι ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζιπίνγκ θα αναλάμβανε δυναμικότερο ρόλο όσον αφορά τη θωράκιση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Ηταν γνωστό ότι ο Αμερικανός ομόλογός του Ντόναλντ Τραμπ δεν έβλεπε με καλό μάτι τις διεθνείς οικονομικές συμφωνίες και το παγκόσμιο εμπόριο. Επειτα από ένα χρόνο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται μήπως και η Κίνα υπό τον Σι συνιστά απειλή για την παγκόσμια οικονομία. Πολλοί θεωρούν ότι η Κίνα προσπαθεί να διχάσει την Ευρωπαϊκή Ενωση, προσεγγίζοντας τις κυβερνήσεις των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, και λέγοντάς τους ότι προτίθεται να υλοποιήσει μεγαλόπνοα επενδυτικά σχέδια.
Αρκετοί Ευρωπαίοι είναι ανήσυχοι για τις στρατιωτικές προθέσεις της Κίνας, αλλά και για τα επενδυτικά σχέδιά της στο εξωτερικό. Κινεζικές εταιρείες στοχεύουν σε εξαγορές που βρίσκονται κυρίως στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, που είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος.
Για πολλές δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Ενωση επωφελούνταν από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που δημιούργησαν οι ΗΠΑ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανάλογα οφέλη αποκόμισε η Κίνα. Σε καθεστώς σταθερότητας και τάξης στήριξε, παράλληλα, η Κίνα την οικονομική επιτυχία της. Και η Ευρώπη αποκόμισε κέρδη από την οικονομική επιτυχία της Κίνας όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά η προοπτική να μείνει ο κ. Σι για πολλά χρόνια στο τιμόνι της Κίνας, μετά την επικείμενη κατάργηση άρθρου στο κινεζικό σύνταγμα που ορίζει ως ανώτατο όριο τις δύο θητείες, προβλημάτισε την Ευρώπη.
«Ο δυτικός κόσμος συνειδητοποιεί πως θα πρέπει να λάβει πιο σοβαρά υπ’ όψιν του την Κίνα και τα επενδυτικά της σχέδια στο εξωτερικό», σχολιάζει ο Ορβιλ Σελ, διευθυντής στον τομέα των αμερικανικών – κινεζικών σχέσεων στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Asia Society. Οι δασμοί που ανακοίνωσε ο κ. Τραμπ την περασμένη εβδομάδα στις εισαγωγές χάλυβα των ΗΠΑ πλήττουν περισσότερο την Ευρώπη παρά την Κίνα. Δηλαδή για μία ακόμη φορά οι Ευρωπαίοι ενεπλάκησαν άθελά τους σε μια διένεξη των ΗΠΑ με την Κίνα.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ είχε προειδοποιήσει τον περασμένο μήνα ότι η Κίνα προωθεί «το δικό της οικονομικό μοντέλο για την παγκόσμια τάξη, που δεν έχει σχέση με το δικό μας, το οποίο βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις ατομικές ελευθερίες».
Ο κ. Γκάμπριελ εξέφρασε, ειδικότερα, τις ανησυχίες του για την αναβίωση του «Δρόμου του Μεταξιού». Είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια του Πεκίνου, γνωστό και ως «Μία Ζώνη, ένας Δρόμος», και αποσκοπεί στην επέκταση της κινεζικής επιρροής μέσω νέων εμπορικών δρόμων που διέρχονται και από την Ευρώπη. «Αν δεν αναπτύξουμε ενιαία στρατηγική απέναντι στην Κίνα, τότε η Κίνα θα διχάσει την Ευρώπη», είχε πει ο κ. Γκάμπριελ.
Μεγάλο προβληματισμό προκαλεί, επίσης, το κύμα εξαγορών στη Γερμανία από κινεζικές εταιρείες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η απόκτηση του ελέγχου της εταιρείας ρομποτικής Kuka από κινεζικά συμφέροντα, η απόπειρα εξαγοράς της εταιρείας κατασκευής ημιαγωγών Aixtron και η αιφνίδια απόκτηση σχεδόν του 10% του μετοχικού κεφαλαίου της αυτοκινητοβιομηχανίας Daimler από μια πολύ μικρότερη κινεζική ανταγωνίστρια, την Geely.
«Το ζήτημα της κινεζικής επιρροής στη Γερμανία είναι φλέγον», επισημαίνει η Αντζελα Στάνζελ, η οποία εξειδικεύεται σε ασιατικά θέματα στο τμήμα εξωτερικών σχέσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Σήμερα οι Ευρωπαίοι ανησυχούν μήπως η Κίνα, όντας προσηλωμένη στους στόχους της, δεν επιθυμεί την ενδυνάμωση των σχέσεών της με τις Βρυξέλλες», προσθέτει η ίδια. Μια ανταγωνιστική σχέση με την Κίνα θα ήταν μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη από πολιτικής και στρατηγικής απόψεως. Κυρίως λόγω της απουσίας ενιαίας στάσης των Ευρωπαίων σε μείζονα ζητήματα και της αποστασιοποίησης των ΗΠΑ από τη διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή λόγω της πολιτικής Τραμπ.