Κάποιες είναι χριστιανές, κάποιες είναι μουσουλμάνες. Αλλες μιλούν ελληνικά, άλλες τουρκικά. Η Εφη, η Βιβή, η Ελένη, η Αννα, η Θεανώ, η Σοφία, η Νετζλά και η Τζαχιδέ είναι γυναίκες που ζουν στα σύνορα, στην Κομοτηνή, όπου εργάζονται και μεγαλώνουν τα παιδιά τους, προσπαθώντας παράλληλα να αντιμετωπίσουν τον φόβο και να έρθουν κοντά. Η μεταξύ τους ζύμωση, οι ιστορίες τους, οι μνήμες και οι εμπειρίες τους έγιναν κείμενα και αυτά θεατρική παράσταση για την αληθινή ζωή στην Κομοτηνή και τον καθημερινό αγώνα για συμφιλίωση. Οι ίδιες ζουν, οι ίδιες γράφουν και εκείνες ανεβαίνουν στη σκηνή, αν και όχι επαγγελματίες ηθοποιοί.
Ο λόγος για την παράσταση «Peace Talk» που παρουσιάζεται από σήμερα και για τρεις ημέρες στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, με ελεύθερη είσοδο. Η ιδέα ανήκει στη Χριστιάνα Λαμπρινίδη, βραβευμένη πρόσφατα από την Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων, η οποία ανέλαβε να πλέξει τα λόγια των γυναικών σε κείμενα για το σανίδι και να τα ενσωματώσει σε ένα ενιαίο έργο. Η Χριστιάνα Λαμπρινίδη «επιχειρεί» στην Κομοτηνή εδώ και χρόνια. Ηταν το 1995 όταν έκανε το πρώτο πείραμα ανεβάζοντας την παράσταση «Ρήγματα στη σιωπή: Πώς διδάσκεται η τόλμη» στο ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής, με την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το έργο ήταν βασισμένο σε κείμενα Ελληνίδων, μουσουλμάνων και Ρομά γυναικών πάνω στην αυτοβιογραφία του γυναικείου σώματος. Και τότε έπαιζαν οι ίδιες οι συγγραφείς, οι οποίες είχαν συναντηθεί σε ένα εργαστήριο δημιουργικής γραφής στην Κομοτηνή, είχαν γνωριστεί και είχαν αποφασίσει να συμπράξουν στο εγχείρημα. Εκείνη η παράσταση είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία, ανεβαίνοντας στη συνέχεια στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και βγαίνοντας και από τα σύνορα. Οι γυναίκες της Κομοτηνής είχαν φτάσει μέχρι το American Actors Theatre και τον ΟΗΕ, με πρόσκληση και χρηματοδότηση του Onassis Foundation και της έδρας Νεοελληνικών Σπουδών του New York University. Τα «Ρήγματα» έγιναν και ντοκιμαντέρ σε παραγωγή της ΕΡΤ3.
Είκοσι δύο χρόνια μετά, οι γυναίκες των «Ρηγμάτων» ξανασυναντήθηκαν μαζί και με άλλες από τη μειονότητα για να παρουσιάσουν τη νέα τους δουλειά, που όπως λένε, είναι μια «πρόβα για την αληθινή συμφιλίωση». Θέμα τα σύνορα, προσωπικές και οικογενειακές ιστορίες, οι συγκρούσεις, η ομόνοια. Και αυτή τη φορά, η Χριστιάνα Λαμπρινίδη είχε καθοδηγήσει τις γυναίκες των συνόρων να σκάψουν βαθιά μέσα τους και να μιλήσουν για τις δικές τους αλήθειες. «Ο φόβος είναι περίεργος εχθρός. Οταν τον αντιμετωπίζεις, όταν τον καταλαβαίνεις, γίνεται πηγή δύναμης, αλλόκοτος σύντροφος στις αλλαγές που χρειάζονται», λέει.
Η παράσταση «Peace Talk» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά πέρυσι στο ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής, με μεγάλη προσέλευση από τη μειονότητα, ενώ το ταξίδι συνεχίστηκε στην Αλεξανδρούπολη, στην Ξάνθη και στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, κυκλοφόρησε και το ομώνυμο βιβλίο από τις εκδόσεις Απαρσις, με την καταγραφή όλου του εγχειρήματος, τα κείμενα των γυναικών-πρωταγωνιστών, κείμενα της Χριστιάνας Λαμπρινίδη αλλά και των ίδιων των θεατών.
Πρώτη φορά στην Αθήνα
Είναι η πρώτη φορά που το έργο «κατεβαίνει» στην πρωτεύουσα, με τη στήριξη και τη χορηγία της Βουλής των Ελλήνων, του ΟΠΑΝΔΑ και την Απαρσις. Με αφορμή την παράσταση μάλιστα διοργανώνεται αύριο Παρασκευή στις 11 π.μ. στο Πάντειο, από τα εργαστήρια Ανθρωπολογικής Ερευνας, ημερίδα με θέμα «Σκηνές “συμφιλίωσης”: Τα σύνορα και η γλώσσα του φύλου». Παράλληλα, αποχαιρετώντας την πόλη μας, οι γυναίκες της Κομοτηνής προετοιμάζουν δρώμενο δρόμου τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, ξεκινώντας από τον αύλειο χώρο του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη και διασχίζοντας τους πεζοδρόμους απέναντι από το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης και πολύ κοντά στις Συναγωγές, ώς την Αγ. Ασωμάτων 31 στο Θησείο, σε μια συμβολική κίνηση για τη συνύπαρξη, τη μνήμη και τον σεβασμό.