Το ενδιαφέρον του μέσου αναγνώστη για τη λειτουργία του εγκεφάλου οφείλεται εν πολλοίς στον διάσημο νευρολόγο Όλιβερ Σακς, ο οποίος άρχισε από τη δεκαετία του ’70 να καταγράφει περιστατικά ασθενών του και κατόπιν δημοσίευσε βιβλία, σήμερα κλασικά, όπως τα «Ξυπνήματα» και «Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο» (εκδ. Άγρα). Αντίστοιχης λογικής είναι και το «Πέφτοντας στην τρύπα του λαγού» (εκδ. Ροπή) των Άλαν Ρόπερ και Μπράιαν Μπάρελ, που μας μεταφέρει σε εκείνες τις στιγμές που ο γιατρός ρωτά τον ασθενή αν έχει επίγνωση του πού βρίσκεται και εκείνος απαντά αυτό: «Είμαι μέσα σ’ ένα κουτί και είναι το λάθος κουτί, απλώς είμαι σε άλλο κουτί».
Ο Ρόπερ (καθηγητής Νευρολογίας του Χάρβαρντ και διευθυντής της Μονάδας Νευρολογίας στο νοσοκομείο Brigham της Βοστώνης) αναφέρει ότι «καθένας από τους ασθενείς μας έχει, επί της ουσίας, πέσει μέσα σε μια τρύπα και είναι δική μας δουλειά να τους βγάλουμε έξω». Γιατί «τρύπα»; Και ποιος είναι ο «λαγός» του τίτλου; Θυμηθείτε την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Έπεσε στην τρύπα του λαγού και βρέθηκε σε ένα παράξενο βασίλειο. Η ανάγνωση του βιβλίου δεν είναι εύκολη. Είναι κάπως τρομακτικό να συνειδητοποιείς πόσο απροειδοποίητα γυρίζει ο διακόπτης και ότι ξαφνικά κινδυνεύεις να βρεθείς σε αυτό το «παράξενο βασίλειο» όπου τίποτα δεν λειτουργεί όπως παλιά, από την αντίληψη του χώρου και του χρόνου μέχρι τον έλεγχο των κινήσεων του σώματος, τον λόγο ή τη μνήμη. Συγκεκριμένα για τη μνήμη, ο Ρόπερ κάνει έναν ακόμα παραλληλισμό με την Αλίκη. Λέει κάπου η Λευκή Βασίλισσα ότι ζει ανάποδα, πηγαίνοντας προς τα πίσω, γιατί έτσι «η μνήμη δουλεύει και προς τις δύο κατευθύνσεις». Η εμπροσθοδρομική μνήμη, εξηγεί ο Ρόπερ, αφορά στην ικανότητά μας να σχηματίζουμε μνήμες ενώ προχωράμε. Η ανάδρομος μνήμη είναι η ικανότητά μας να συγκρατούμε αναμνήσεις. «Αν χάσεις το ένα, χάνεις και το άλλο», λέει. ■