Πριν από λίγα χρόνια, ο γιος μιας πολύ καλής μου φίλης διαγνώστηκε ως αυτιστικός. Είναι ένα παιδί που ο εγκέφαλός του λειτουργεί διαφορετικά απ’ ό,τι των περισσοτέρων από εμάς. Υστερα από αυτή τη διάγνωση άρχισα κι εγώ να εμφανίζω διάφορα περίεργα συμπτώματα. Ξαφνικά, διατρέχοντας τα κείμενα στις οθόνες, τα μάτια μου άρχισαν να ξεχωρίζουν αυτόματα από τον σωρό τις λέξεις «αυτιστικός», «αυτιστική», «αυτισμός», όταν αυτές χρησιμοποιούνται για να σχολιάσουν μια συμπεριφορά ή μια κατάσταση με αρνητικό τρόπο. Λες και φωσφορίζουν. Αντί να υποχωρεί η χρήση τους, μάλιστα, μοιάζει να εντείνεται, σαν να πρόκειται για κάποιου είδους μόδα.
Μόλις πρόσφατα ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε στη Βουλή ότι οι του ΣΥΡΙΖΑ «επαναλαμβάνουν με αυτιστικό τρόπο τα ίδια και τα ίδια». Λίγο καιρό νωρίτερα, ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας(!) ανέφερε ότι η «εμμονή του κ. Μητσοτάκη με το άσυλο φαίνεται ότι παίρνει τη μορφή πολιτικού αυτισμού». Αρθρογράφοι γράφουν για τον «συλλογικό μας αυτισμό», σχολιαστές μιλούν για το «αυτιστικό κράτος», μέχρι και ότι η Ελλάδα κάνει σαν «αυτιστικό παιδί που έχει πρόβλημα κατανόησης» έχουμε ακούσει από έγκριτα χείλη. Ο αυτισμός έχει εξελιχθεί στη νούμερο ένα παρομοίωση για τις διάχυτες πολιτικές παθογένειες, λες για να στηλιτεύσουμε μια ασχήμια είναι απαραίτητο να ασχημονήσουμε.
Εικάζω ότι όσοι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν το επίθετο αυτιστικός με αρνητικό πρόσημο, δεν έχουν στο περιβάλλον τους κάποιο αυτιστικό άτομο (μολονότι είναι η δεύτερη πιο διαδεδομένη νευροαναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας, με 1 στα 68 παιδιά να διαγιγνώσκεται με αυτή). Δεν μπορεί, αν είχαν θα ήταν πιο προσεκτικοί με τις λέξεις. Δεν πρόκειται για καθωσπρεπισμό ή πολιτική ορθότητα, όπως θα σπεύσουν πολλοί να γράψουν θυμωμένα στα σχόλια. Πρόκειται για μια ελάχιστη, στοιχειώδη ένδειξη ενσυναίσθησης. Τα «ψιλά γράμματα» φτιάχνουν λέξεις που πονάνε.
«Για τον αυτισμό ίσως να μην ήξερα και πολλά πράγματα ώσπου μπήκε για τα καλά στη ζωή μας, το ομολογώ», έγραφε ένας πατέρας πριν από λίγο καιρό σχολιάζοντας άρθρο εφημερίδας με τίτλο «Εθνικός αυτισμός και πολιτικός αντιπερισπασμός». «Eκτοτε, κάθε φορά που διαπιστώνω πως κορυφαίοι αρθρογράφοι και πανεπιστημιακοί τον χρησιμοποιούν σε άρθρα τους, χωρίς μάλλον να γνωρίζουν τι σημαίνει, νιώθω σαν να με καρφώνουν με μαχαίρι».