Στροφή Ριάντ στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας

Στροφή Ριάντ στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας

4' 25" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μεταβαίνοντας στην αρχή της εβδομάδας στην Ουάσιγκτον, όπου συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε στόχο να προωθήσει ένα παλιό σχέδιο του Ριάντ: το πυρηνικό πρόγραμμα. Η φιλοδοξία του Ριάντ φαντάζει παράδοξη για μια πετρελαϊκή υπερδύναμη όπως η Σαουδική Αραβία, η οποία, παράλληλα, έχει αναπτύξει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χάρη στην έντονη και διαρκή ηλιοφάνεια. Η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στη Σαουδική Αραβία εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο του πρίγκιπα για την απεξάρτηση της χώρας του από το πετρέλαιο. Δεν παύει, ωστόσο, να εμπνέει ανησυχία, καθώς αποτελεί όπλο στον ανταγωνισμό του Ριάντ με την Τεχεράνη για την κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Και όπως επισημαίνουν αναλυτές του Bloomberg, αν η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, θα αυξηθεί ο κίνδυνος στην πιο ασταθή περιοχή του κόσμου.

Η χώρα με τις μεγαλύτερες εξαγωγές πετρελαίου σχεδιάζει την ανέγερση τουλάχιστον 16 πυρηνικών αντιδραστήρων τα επόμενα 25 χρόνια και το κόστος του προγράμματος υπολογίζεται ότι θα υπερβεί τα 80 δισ. δολάρια. Είναι μέρος του «Οράματος για το 2030», του σχεδίου του πρίγκιπα Μπιν Σαλμάν για τη μετάβαση της σαουδαραβικής οικονομίας σε μια εποχή χωρίς υδρογονάνθρακες. Σε αυτό το πρόγραμμα ο πρίγκιπας έχει εντάξει σειρά μεταρρυθμίσεων, όπως τον σχεδιασμό τουριστικών περιοχών στις οποίες δεν θα ισχύουν η σαρία, ούτε ο αυστηρός ενδυματολογικός κώδικας της χώρας, αλλά και την εκμετάλλευση της μεγάλης ηλιοφάνειας στη χώρα. Η Σαουδική Αραβία έχει προ πολλού εκμεταλλευθεί τεράστιες εκτάσεις που καλύπτονται με φωτοβολταϊκά πάνελ, και το σχέδιο του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν θέτει στόχο τα 9,5 γιγαβάτ από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2023.

Οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας έχουν αυξηθεί δραματικά, με τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια να είναι κατά 9% μεγαλύτερη από το 2000, ενώ εξαιρετικά ενεργοβόρος είναι η διαδικασία αφαλάτωσης του θαλάσσιου νερού. Δεδομένης, όμως, της μεγάλης ηλιοφάνειας, είναι αυτονόητο ότι η ηλιακή ενέργεια είναι πολύ φθηνότερη από την πυρηνική ενέργεια. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, σήμερα η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την ηλιακή κοστίζει περίπου 30 δολ. ανά μεγαβατώρα, λιγότερο και από το μισό κόστος της αντίστοιχης πυρηνικής ενέργειας.

Είναι, όμως, προφανές ότι η ηλιακή ενέργεια δεν έχει σχέση με την πυρηνική ενέργεια, που προϋποθέτει υψηλό επίπεδο επιστημονικής και τεχνολογικής επάρκειας. Δεν εξαντλούνται, πάντως, ούτε στην οικονομία ούτε σε λόγους κύρους τα κίνητρα της Σαουδικής Αραβίας, της μιας εκ των δύο τοπικών υπερδυνάμεων της Μέσης Ανατολής.

Σε πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS ο Σαουδάραβας πρίγκιπας, δεν έκρυψε τις προθέσεις του, όταν δήλωσε ότι αν αποκτήσει πυρηνική βόμβα το Ιράν, τότε και η Σαουδική Αραβία θα κάνει το ίδιο το συντομότερο δυνατόν. Ο κίνδυνος βρίσκεται στο ότι οι περισσότεροι πυρηνικοί αντιδραστήρες δουλεύουν με εμπλουτισμένο ουράνιο, που είτε πρέπει να εισάγεται είτε να παράγεται στις εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας. Το Ριάντ διεκδικεί επιμόνως το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο, το οποίο, όμως, χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Διαθέτει, άλλωστε, αντιδραστήρες που παράγουν πλουτώνιο, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Οι ΗΠΑ θέλουν να αναλάβουν τα πυρηνικά του βασιλείου των Σαούντ

Η φιλοδοξία του Ριάντ να αναπτύξει πυρηνικό πρόγραμμα προσφέρει ευκαιρίες στην Ουάσιγκτον, αλλά παράλληλα την προβληματίζει τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και για λόγους ασφαλείας. Οι σχετικές συνομιλίες με παράγοντες των ΗΠΑ έχουν αρχίσει ατύπως εδώ και μία πενταετία, ενώ παράλληλα το Ριάντ βρίσκεται σε επαφή και με άλλες χώρες για το ίδιο θέμα. Τον προηγούμενο μήνα το Ριάντ κατέφυγε στη βοήθεια της αμερικανικής εταιρείας Winthrop Shaw Pittman, που προωθεί συμφέροντα εταιρειών. Η εν λόγω εταιρεία ανέλαβε να συμβουλεύει το βασίλειο σε θέματα νομικής φύσης για το σχέδιό του να αναπτύξει πυρηνικό πρόγραμμα.

Η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει να αναθερμάνει την πυρηνική βιομηχανία των ΗΠΑ και ασκεί πιέσεις στη Σαουδική Αραβία να προτιμήσει ως προμηθεύτριές της τις αμερικανικές εταιρείες, όπως οι Westinghouse Electric Co. και Exelon Corp. και όχι τις ανταγωνίστριές τους από τη Ρωσία και την Κίνα.

Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι η Ουάσιγκτον δεν σκοπεύει να συνάψει τις σχετικές συμφωνίες με το Ριάντ χωρίς να τις συνοδεύει με ουσιαστικές απαγορεύσεις. Οι απαγορεύσεις αυτές αφορούν τον εμπλουτισμό ουρανίου ή άλλων πρώτων υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Οι αντιρρήσεις που προβάλλει σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος των ΗΠΑ έχουν επανειλημμένως εμποδίσει το Ριάντ να υλοποιήσει τις φιλοδοξίες του. Το άρθρο 123 του αμερικανικού νόμου του 1954 για την ατομική ενέργεια επιβάλλει έλεγχο του Κογκρέσου σε κάθε συμφωνία συνεργασίας με άλλη χώρα όταν αφορά την πυρηνική τεχνολογία. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη συνάψει συμφωνία συνεργασίας με άλλη χώρα της Μέσης Ανατολής, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που, όμως, απαγορεύει τον εμπλουτισμό ουρανίου και την επεξεργασία πλουτωνίου.

Η Σαουδική Αραβία, πάντως, διεκδικεί επίμονα το δικαίωμά της να εμπλουτίζει ουράνιο και να επεξεργάζεται πλουτώνιο, δηλαδή να διαθέτει η ίδια την υποδομή και τα υλικά όχι μόνον για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας αλλά και για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Σύμφωνα με τον Ράιαν Τέρνερ, αναλυτή της συμβουλευτικής PGI Group, «η Ουάσιγκτον δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει πίσω, γιατί το Ριάντ θα στραφεί στη Ρωσία και την Κίνα». Ο ίδιος επισημαίνει πως «οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας δεν είναι σε καμία περίπτωση ανεξάρτητες από τον ανταγωνισμό της με το Ιράν». Εν τω μεταξύ εντείνεται η φημολογία πως η Σαουδική Αραβία εξετάζει σοβαρά μια συμφωνία με τη Ρωσία, ακριβώς επειδή το Κρεμλίνο δεν της βάζει αυστηρούς όρους. Το Ριάντ έχει διευρύνει τη συνεργασία του με τη Ρωσία σε άλλους τομείς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή