Στοίχημα για την ανάπτυξη ενός ολόκληρου νησιού αποτελεί ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του Ξενία Κύθνου και των ιαματικών πηγών που περιλαμβάνει. Η ανάπτυξη ενός πεντάστερου ξενοδοχείου που θα φιλοξενεί ένα κορυφαίο SPA είναι προφανώς το ζητούμενο. Το στοίχημα είναι πιθανόν να μπορεί να κερδηθεί σήμερα που ο ελληνικός τουρισμός ακμάζει αλλά έχει χαθεί στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές για τη Θερμιά, όπως είναι η εναλλακτική ονομασία της Κύθνου.
Η πρώτη ήταν στην αρχαιότητα και η δεύτερη επί Οθωνα, οπότε και κατασκευάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν μεγαλοπρεπή μαρμάρινα λουτρά, τα οποία πάντως δεν κατάφεραν πότε να αγγίξουν τις προσδοκίες των Βαυαρών ή όσων άλλων τα πίστεψαν ως μοχλό ανάπτυξης του, εκτός του κυρίως τουριστικού χάρτη της Ελλάδας, πλην όμως, πανέμορφου κυκλαδίτικου νησιού.
Τη Μ. Δευτέρα 2 Απριλίου θα δημοσιευθεί η πρόσκληση υποβολής προσφοράς για τη μεταβίβαση από το ΤΑΙΠΕΔ, για 99 έτη, του δικαιώματος επιφανείας παραθαλάσσιου ακινήτου επτά στρεμμάτων, με δύο ιαματικές πηγές και κτιριακές εγκαταστάσεις του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Ξενία Κύθνου, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα υδροθεραπευτήριο και ένα ημιτελές κτίριο για υδροθεραπείες.
Πρόκειται για δύο θερμές πηγές. Η μία, των Αγίων Αναργύρων, είναι αλατούχα και βρίσκεται μέσα στο υδροθεραπευτήριο, ενώ η δεύτερη, η πηγή του Κάκαβου, περιέχει ιωδιούχο, βρωμιούχο και χλωριούχο νάτριο και η θερμοκρασία της φτάνει τους 52 βαθμούς Κελσίου. Τα νερά των πηγών φέρονται να ενδείκνυται για τη θεραπεία ρευματικών, αρθριτικών και γυναικολογικών παθήσεων. Σύμφωνα με τα αρχεία του δήμου του νησιού, μέχρι το 1782 ήταν εμφανή ερείπια αρχαίων λουτήρων εκεί. Ομως, δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές για χρήση τους ούτε στην αρχαιότητα ούτε στους ρωμαϊκούς ή βυζαντινούς χρόνους.
Τέλη 18ου αιώνα, ένας ντόπιος αρχιτέκτονας, ο Κωνσταντίνος Ζανάκης, με τη βοήθεια ενός διερμηνέα του τουρκικού στόλου και χρήματα της κοινότητας των Μεσσαριωτών, έχτισε θολοσκεπή δεξαμενή αντί λουτήρα και αποδυτήριο στην πηγή των Αγ. Αναργύρων. Ομως, όλα αυτά παραμελήθηκαν από τους ντόπιους, μεταξύ άλλων, και λόγω προλήψεων. «Πίστευαν ότι εκεί κάτω στις πηγές αυτές εργάζονταν οι διάβολοι της κόλασης και ότι τα Κόκκινα, όπου βρίσκονταν οι θερμές πηγές, ήταν η κατοικία των νεράιδων τις οποίες πολλοί από τους ντόπιους βεβαίωναν ότι τις είδαν να χορεύουν και να τραγουδούν», αναφέρεται σε κείμενο για το νησί.
Τα πρώτα κιόλας χρόνια της έλευσης των Βαυαρών, τα λουτρά εντοπίστηκαν. Το 1836 έφθασε στην Κύθνο ο «βασιλικός αρχιτέκτονας» Κρίστιαν Χάνσεν, ο οποίος έφτιαξε τα σχέδια του συγκροτήματος των ιαματικών λουτρών μαζί με τον βοηθό του Laurent, καθώς απόφαση της τότε κυβέρνησης, ύστερα από εισήγηση της ιατρικής σχολής, ήταν να εκσυγχρονιστούν οι εγκαταστάσεις. Ο Χάνσεν, όμως, είχε εκείνη την περίοδο προτεραιότητα την οικοδόμηση του Πανεπιστημίου Αθηνών και τελικά την εκτέλεση του σχεδίου, που ξεκίνησε το 1839, ανέλαβε ο Λορέντ. Οταν ολοκληρώθηκε ο Οθωνας και η σύζυγός του Αμαλία το χρησιμοποίησαν. Πολύ αργότερα κατασκευάστηκε το Ξενία που δεν έζησε όμως ποτέ ιδιαίτερα μεγάλες στιγμές και σήμερα πια χρήζει εκτεταμένης ανακατασκευής.
Δύο σχεδόν αιώνες, μετά, ίσως να αναδυθεί η ευκαιρία για την ανάδειξη του συγκροτήματος που βρίσκεται στο παλιό λιμανάκι του Λουτρών στα βορειοανατολικά του νησιού σε πόλο τουριστικής ανάπτυξης.