Πολλοί λένε, πως σε μια χώρα που λατρεύει να αναδεικνύει ήρωες –και στη συνέχεια να τους «σταυρώνει»– έχει περισσότερο νόημα να αναζητήσει κανείς τις ρίζες της κρίσης της στα πρόσωπα. Οχι για να τα καταδικάσει ή να τα αποθεώσει, αλλά προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τις κοινωνικές στροφές και πορείες στις οποίες εκείνα πρωταγωνίστησαν. Μια τέτοια μορφή για την Ελλάδα είναι αναμφισβήτητα ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος είναι και το θέμα ενός καινούργιου ντοκιμαντέρ που ετοιμάζεται να παρουσιάσει στο κοινό –προβλήθηκε ήδη στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης– ο Χάρης Μυλωνάς.
«Οταν δούλευα το σενάριο, σκεφτόμουν τους νέους που δεν έχουν ζήσει την εποχή του Ανδρέα, δεν γνωρίζουν τον πολύ σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στη σύγχρονη Ιστορία της χώρας. Επίσης, έχοντας γίνει εκ θέσης Ελληνας της διασποράς, στο μυαλό μου ήταν οι ομογενείς και τα παιδιά τους κι έτσι αποφάσισα κάποια πράγματα να τα κάνω πιο “αναλυτικά”, ώστε να καλύπτουν και εκείνους», μας λέει ο κ. Μυλωνάς, ο οποίος διδάσκει Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο George Washington των ΗΠΑ. Aπό το 2008-2009, δε, ασχολείται (γραπτώς) με την ελληνική κρίση προσπαθώντας, όπως και πολλοί άλλοι να εντοπίσει τις αιτίες της.
Στο «Αναζητώντας τον Ανδρέα: πολιτική ηγεσία σε καιρούς κρίσης», όπως είναι ο πλήρης τίτλος του φιλμ, ο Μυλωνάς αφηγείται γραμμικά τη ζωή και την πολιτική δράση του πρωταγωνιστή του, μέσα από πλουσιότατο αρχειακό υλικό αλλά και σύγχρονες συνεντεύξεις πολλών προσωπικοτήτων, οι οποίες βοηθούν στον καλύτερο φωτισμό του Ανδρέα. Ετσι, μεταξύ άλλων, βλέπουμε να μιλούν συνοδοιπόροι όπως ο Γεράσιμος Αρσένης ή ο Κώστας Σκανδαλίδης αλλά και αντίπαλοι σαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Γιάννη Δραγασάκη. Από τον φακό περνούν φυσικά τα παιδιά του Ανδρέα αλλά και πολιτικοί επιστήμονες που αναλύουν τον βίο και την κληρονομιά του.
Το ντοκιμαντέρ, ωστόσο, δεν περιορίζεται στη βιογραφία: «Ενα δεύτερο θέμα που ήθελα να θίξω είναι το case study της Ελλάδας, ως χώρα στην οποία το πολιτικό σύστημα απονομιμοποιείται, με την έννοια ότι πλέον δεν εκφράζει τον λαό. Αυτό που κάνει κάπως διαφορετική τη χώρα μας σε σχέση με άλλες είναι ακριβώς ένας διαχρονικός εθισμός στις προσωπικότητες, του οποίου χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ανδρέας», επισημαίνει ο κ. Μυλωνάς και συμπληρώνει: «Προσπάθησα να είμαι κατά το δυνατόν ουδέτερος και αντικειμενικός, να μην κατευθύνω τον θεατή».
Σε κάθε τέτοια ιστορικού περιεχομένου δουλειά βέβαια, ιδιαίτερη σημασία έχει και η αποτύπωση του κλίματος της εποχής. Οι λυρικές περιγραφές που ακούμε για παράδειγμα σε τηλεόραση και ραδιόφωνο είναι χαρακτηριστικές του κοινωνικού φαινομένου του Ανδρέα. Το ίδιο τα συνθήματα και οι αφίσες του τότε ΠΑΣΟΚ, τα οποία στην Ελλάδα του 2018 μοιάζουν να δημιουργήθηκαν από εξωγήινους. Φυσικά όλα αυτά δεν είναι τίποτα μπροστά στις αυθόρμητες αντιδράσεις του κόσμου. «Οταν μιλήσεις σε κάποιον που είχε γνωρίσει τον Ανδρέα, είτε είναι πολιτικός είτε περιπτεράς, μπορεί να σου πει τα πάντα για τον άνθρωπο, λες και τον ήξερε μια ζωή. Είχε αυτό το χάρισμα, όταν σε γνώριζε, ήταν σαν μην υπήρχε άλλος στον πλανήτη…», καταλήγει ο Χάρης Μυλωνάς.