Ιωάννης Κασουλίδης: Μονόδρομος η λύση του Κυπριακού

Ιωάννης Κασουλίδης: Μονόδρομος η λύση του Κυπριακού

7' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η λύση του Κυπριακού αποτελεί μονόδρομο, λέει ο Ιωάννης Κασουλίδης, και προειδοποιεί ότι για τους Κυπρίους δεν υφίσταται πλέον η επιλογή «ή λύση ή μένουμε όπως είμαστε», καθώς τα πράγματα δεν πρόκειται να μείνουν ως έχουν. Τονίζει ότι δεν υφίσταται σχέδιο Β, και εκφράζει την ανησυχία του για τον «ανεξέλεγκτο» Ερντογάν στον οποίο πλέον «κανείς δεν έχει τη δύναμη να επιβληθεί».

Εχω παρακολουθήσει τον κ. Κασουλίδη στη μακρά πορεία του –τόσο στις ΗΠΑ, στη διάρκεια επισκέψεων στην Ουάσιγκτον και στη Νέα Υόρκη όσο και στη Λευκωσία– και το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο. Υπήρξε ένας statesman. Ευπρεπής, χαμηλών τόνων, αποτελεσματικός. Δεν διολίσθησε ποτέ σε λαϊκισμούς και έχαιρε σεβασμού από τους ομολόγους του. Η διπλωματική του εμπειρία μετά συνολικά έντεκα χρόνια στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, σε διαφορετικές περιόδους και με διαφορετικούς προέδρους, και η θητεία του στο Ευρωκοινοβούλιο, τον καθιστούν χρήσιμο σύμβουλο για όλους, Ελλαδίτες και Κυπρίους.

Μιλάει για τις γεωτρήσεις της Exxon, επισημαίνοντας ότι πολλά θα εξαρτηθούν από το κατά πόσον θα είναι διατεθειμένη η κυβέρνηση Τραμπ να προστατεύσει τα συμφέροντα του αμερικανικού ενεργειακού κολοσσού, για τον ρόλο του στη δημιουργία του τριμερούς σχήματος με Ελλάδα και Αίγυπτο, την ήττα του στις προεδρικές εκλογές του 2008, αλλά και τη στενή συνεργασία του με πολλούς Ελληνες ομολόγους του, και χαρακτηρίζει τη σχέση του με τον Νίκο Κοτζιά «σχεδόν αδελφική».

– Θα υπάρξει νέα προσπάθεια για λύση, και από τι εξαρτάται;

– Πρέπει σίγουρα και μπορεί υπό την έννοια ότι δεν θα είναι νέα προσπάθεια αλλά συνέχιση από εκεί που μείναμε στην Ελβετία. Eχουμε παραγάγει πολλά σε αυτή την τελευταία προσπάθεια. Το Κυπριακό προχώρησε όσο ποτέ άλλοτε. Αποκορύφωμα τα έξι σημεία του γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες. Η θέση του ήταν η ανάγκη να προκύψει από την αποδοχή τους ένα κανονικό, ένα φυσιολογικό κράτος της Κύπρου. Χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα και χωρίς στο τέλος τα τουρκικά στρατεύματα.

– Πόσες πιθανότητες θα είχε;

– Με ρωτάτε πόσες πιθανότητες επιτυχίας υπάρχουν. Δεν μπορεί να μπαίνεις σε μια προσπάθεια μετρώντας πιθανότητες επιτυχίας. Δεν είναι παιχνίδι του τζόγου το Κυπριακό. Αλλά το δίλημμα που είχαν οι Κύπριοι, ή λύνουμε το Κυπριακό ή μένουμε όπως είμαστε, δεν υπάρχει πλέον. Γιατί δεν θα μείνουμε όπως είμαστε. Η αναζήτηση λύσης του Κυπριακού είναι μονόδρομος.

– Μήπως έφθασε η ώρα για ένα σχέδιο B;

– Είμαι κάθετα αντίθετος με μια τέτοια σκέψη. Εκείνοι που έχουν απώτερο σχέδιο στο μυαλό τους προσπαθούν να ξεπεράσουν ανώδυνα το plan A για να πάνε εκεί που θέλουν. Αυτή είναι η τουρκική πλευρά. Για εμάς τι μπορεί να είναι το εναλλακτικό σχέδιο; Τα δύο κράτη; Επιπροσθέτως, οι απαιτήσεις της Τουρκίας σε μια συμφωνημένη διχοτόμηση θα ήσαν περισσότερο επαχθείς από μια συμφωνημένη ομοσπονδία και δεν θα ήταν το τέλος του δρόμου αλλά η απαρχή νέων περιπετειών. Το κρατίδιο των κατεχομένων δεν είναι βιώσιμο, άρα θα συνορεύαμε ουσιαστικά με την Τουρκία εντός του νησιού.

– Θα προχωρήσει η Εxxon με τη γεώτρηση;

– Οι γεωτρήσεις της Εxxon προγραμματίζονται για το προσεχές φθινόπωρο. Ας ευχηθούμε ότι πολλά μπορεί να γίνουν μέχρι τότε στο Κυπριακό. Υπάρχει μια διαφορά στις τουρκικές διεκδικήσεις μεταξύ του τεμαχίου 10 της Εxxon και του τεμαχίου 3 όπου πρόσφατα παρεμποδίστηκε το γεωτρύπανο της ΕΝΙ. Για την Τουρκία το 10 ανήκει στην Αίγυπτο, μιας και θεωρεί ότι μοιράζουν τη Μεσόγειο στη μέση επειδή, όπως ισχυρίζονται, η Κύπρος ως νησί δεν δικαιούται υφαλοκρηπίδα. Σε περίπτωση γεώτρησης τι τελικά θα ισχύει με τον Ερντογάν κανένας δεν μπορεί να προβλέψει. Oλα θα εξαρτηθούν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Είναι διατεθειμένη να προστατεύσει αμερικανικά συμφέροντα με την παρουσία αμερικανικών πολεμικών και να επιδείξει την ίδια αποφασιστικότητα με αυτή της Γαλλίας όταν η Total προχώρησε στη γεώτρηση στο 11; Η Κύπρος, πάντως, δεν έχει άλλη επιλογή από την εφαρμογή του ενεργειακού της προγράμματος ως έχει. Οι όποιες ενέργειες και απειλές χρήσης βίας προέρχονται από την Τουρκία, η οποία φέρει και την ευθύνη έναντι του διεθνούς δικαίου.

– Πόσο επικίνδυνη είναι η σημερινή κατάσταση;

– Η Τουρκία του Ερντογάν είναι σήμερα ανεξέλεγκτη. Τρέχουν από πίσω της οι ΗΠΑ και η Ρωσία για να μην τη χάσουν, όταν η ίδια παίζει το παιχνίδι πότε με τον έναν και πότε με τον άλλο, σε βαθμό που τελικά δεν έχει επιρροή κανείς από τους δύο. Βρισκόμαστε σε τέτοια ανεξέλεγκτη κατάσταση που μπορεί να επιβάλλει τη βούλησή της στην κυπριακή ΑΟΖ διά της απειλής χρήσης βίας και κανένας δεν έχει τη δύναμη να της αντισταθεί. Είδαμε πόσο χλιαρά αντέδρασε όλος ο διεθνής παράγοντας. Ακόμα και ο τουρισμός μας εξαρτάται από την καλή της θέληση. Εδώ, φυσικά, ανασταλτικός παράγοντας είναι το γεγονός πως αν πληγεί ο τουρισμός μας, θα πληγεί και ο τουρισμός των Τουρκοκυπρίων.

– Πόση επιρροή έχει η Ε.Ε.;

– Η Ε.Ε. έχει σήμερα περισσότερη επιρροή πάνω στην Τουρκία, λόγω της σχεδόν καθολικής εμπορικής εξάρτησής της από την Ενωση. Πόσο, όμως, είναι διατεθειμένοι οι εταίροι μας να πάνε τα πράγματα στα άκρα, όταν τα συμφέροντα είναι αμφίρροπα;

Κύπρος και Ελλάδα, όταν βαδίζουν μαζί, μπορούν να επιτύχουν πολλά

– Σημαντικές στιγμές που θυμάστε στην καριέρα σας;

– Ηταν τόσο πολλές για να ξεχωρίσω. Η απόφαση της Κοπεγχάγης για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. ήταν το επιστέγασμα της πρώτης εξαετούς θητείας μου. Η πρώτη επίσκεψή μου στην Αίγυπτο δύο μήνες μετά τη λαϊκή επανάσταση του αιγυπτιακού στρατού, υποστηριζόμενη από τον λαό και η απεριόριστη υποστήριξη που δώσαμε. Ηταν η πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών κράτους-μέλους της Ε.Ε. και συνειδητή επιλογή ύστερα από την κυβέρνηση Μόρσι που βρισκόταν υπό την επιρροή των ομοϊδεατών τους στην Τουρκία. Εκεί συνελήφθη η ιδέα για την τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου. Συνομολογήθηκε το πλέγμα μιας περιφερειακής εξωτερικής πολιτικής που έδωσε στην Κύπρο ταυτότητα εξωτερικής πολιτικής, βαρύτητα λόγου εντός Ε.Ε., και κύρος για να την επεκτείνουμε σημαντικά με άλλες χώρες της περιοχής μέχρι και χώρες του Κόλπου. Δύο μέρες αργότερα από εκείνη την επίσκεψη, έγινε η επίσκεψη στην Αίγυπτο του τότε ΥΠΕΞ της Ελλάδας Ευάγγελου Βενιζέλου.

– Συναισθήματα που δεν εκλεγήκατε πρόεδρος;

– Στην πολιτική μου σταδιοδρομία έχω αποδείξει ότι ξέρω να κερδίζω αλλά ξέρω και να χάνω με αξιοπρέπεια. Δεν με διακατείχε ούτε παράπονο, ούτε πικρία, ούτε απογοήτευση. Ποτέ δεν είπα στον εαυτό μου ότι το πεπρωμένο μου ήταν να εκλεγώ πρόεδρος της Δημοκρατίας οπωσδήποτε. Πολύ αργότερα, όταν αποδείχθηκε πόσο καταστροφική ήταν για τον τόπο η διακυβέρνηση Χριστόφια, ένιωσα ένα είδος ενοχής ότι έπρεπε να είχα κάνει περισσότερα για να κερδίσω, για να μην υποστεί τα δεινά που υπέστη ο τόπος.

– Σκέψεις σας για τη συνεργασία με τις ελληνικές κυβερνήσεις;

– Η ανατροφή και η παιδεία μου είναι ελληνοκεντρικές. Κύπρος και Ελλάδα όταν βαδίζουν μαζί μπορούν να επιτύχουν πολλά. Οταν δεν συμβαίνει αυτό, μπορούν να επισυμβούν και καταστροφές. Είμαι πιστός στην αρχή ότι το εθνικό κέντρο είναι η Αθήνα. Για τον λόγο αυτό είχα άριστη συνεργασία με όλους τους συναδέλφους μου στην Ελλάδα, με τους οποίους δεθήκαμε και με προσωπικό αλληλοσεβασμό και φιλία. Πετύχαμε μαζί με την Ελλάδα την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Με τη στενή και βήμα προς βήμα συνεργασία με τους Θεόδωρο Πάγκαλο, Γιώργο Παπανδρέου και φυσικά με τον αείμνηστο Γιάννο Κρανιδιώτη. Η σχέση μου με τον φίλο Νίκο Κοτζιά ήταν τόσο αδελφική που πιστεύω ότι ήταν ταυτόχρονα και παραγωγική. Τα αποτελέσματα είναι μετρήσιμα. Το ότι βαδίσαμε από κοινού, καταρρίπτοντας το ταμπού περί ανάγκης να έχουμε διακριτές εξωτερικές πολιτικές μήπως και παρεξηγηθούμε ότι έτσι μειώνουμε την ανεξαρτησία της Κύπρου, πετύχαμε μια ολοκληρωμένη περιφερειακή πολιτική ενώ βρεθήκαμε να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλο εντός Ε.Ε. και σε άλλα διεθνή βήματα. Ακολουθούμε την Ελλάδα στην πολιτική της στα Βαλκάνια και η Ελλάδα ενισχύει την πολιτική μας στον γεωγραφικό μας χώρο στην Αν. Μεσόγειο και στη Μ. Ανατολή. Η επιμονή του Νίκου Κοτζιά για την ανάγκη μετατόπισης του κέντρου βάρους του Κυπριακού από τα εσωτερικά θέματα στην ασφάλεια είναι και σωστή και σωτήρια.

Θέλει ορθολογισμό

– Πώς βλέπουν οι δύο κοινότητες την επανένωση;

– Η σημερινή γενιά των Κυπρίων έχασε πολλά από την εισβολή και την κατοχή επί 43 χρόνια.

Θα πρέπει, λοιπόν, να δει το θέμα με ορθολογισμό και όχι συναισθηματικά. Η γενιά μας πρέπει να σταματήσει να βλέπει την κατάσταση εγωιστικά, αλλά να βάλει πάνω απ’ όλα τη γενιά των παιδιών μας και των εγγονιών μας. Αυτοί πρέπει να διασφαλιστούν ότι δεν θα έχουν την ίδια τύχη με εμάς. Μια λύση όπως περιγράφηκε στο θέμα της ασφάλειας θα τους διασφαλίσει. Τα υπόλοιπα είναι δευτερευούσης σημασίας και είναι διαπραγματεύσιμα. Αν όλοι, οι δύο κοινότητες και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, αποδεχθούν από την αρχή και ταυτόχρονα τα έξι σημεία Γκουτιέρες, όπως εξάλλου ισχυρίζονται ότι τα δέχθηκαν, τότε απομένει η διαπραγ-μάτευση εφαρμογής που μπορεί να διαρκέσει μερικούς μόνο μήνες.

Η συνάντηση

Συναντηθήκαμε στο εστιατόριο «Παντοπωλείο», κοντά στο γραφείο του στη Λευκωσία. Φάγαμε και οι δύο χοιρινά μπριζολάκια στο κρασί, το δικό μου με κυπριακές πούλλες για τις οποίες μου μίλησε εκτενώς. Επίσης, μοιραστήκαμε μια χωριάτικη σαλάτα. Εγώ δεν μπορούσα να μην παραγγείλω και μια μερίδα χαλούμι.

Ιωάννης Κασουλίδης: Μονόδρομος η λύση του Κυπριακού-1

Το γεύμα κέρασε η «Καθημερινή Κύπρου». Εχει πλεονεκτήματα να εκδίδεται μια ελληνική εφημερίδα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Κύπρο. Και από ό,τι φάνηκε, όχι μόνο σε επίπεδο επιρροής και κυκλοφορίας.

Οι σταθμοί του

1948

Γεννιέται στη Λευκωσία.

1967

Πηγαίνει στη Λυών της Γαλλίας για σπουδές ιατρικής.

1991

Εκλέγεται βουλευτής με τον Δημοκρατικό Συναγερμό.

1993

Ο Γλαύκος Κληρίδης τον διορίζει κυβερνητικό εκπρόσωπο.

1997

Αναλαμβάνει υπουργός Εξωτερικών.

2004

Εκλέγεται ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ.

2008

Θέτει υποψηφιότητα για Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Βγαίνει πρώτος στον α΄ γύρο, αλλά χάνει στον δεύτερο από τον Δημήτρη Χριστόφια.

2013

Υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Αναστασιάδη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή