Περνώντας το κατώφλι της εισόδου στο ψηλοτάβανο εργαστήρι του Γιάννη Τσαρούχη, αντικρίζουμε σε ένα καβαλέτο ένα μεγάλο αντίγραφο από τον πίνακα «Καφενείο το Νέον». Δίπλα βρίσκονται η καρέκλα, τα πινέλα, οι μπογιές και τα γυαλιά του σπουδαίου ζωγράφου, σαν να κάνει ένα διάλειμμα από την εργασία του, και στους επενδεδυμένους με ύφασμα τοίχους, «για να είναι ο χώρος προέκτασης του καμβά του», βλέπουμε αντίγραφα των έργων του, όχι καρφιτσωμένα, αλλά κρεμασμένα από μεταλλικές βέργες στην οροφή. «Είναι ένας τρόπος παρουσίασης που είχε δει στο Λούβρο για να μην τρυπάει τους τοίχους», μας λέει η ξεναγός του Open House 2018. Μάλιστα, το «Καφενείον» συνδέεται όσο κανένα άλλο έργο του με το σπίτι του στο Μαρούσι. Η αμοιβή του από την ανάθεση του πίνακα του επέτρεψε να ολοκληρώσει την κατασκευή του σπιτιού.
Το εσωτερικό
Η ξενάγησή μας συμπίπτει με το άνοιγμα της κατοικίας-μουσείου από το Ιδρυμα Γιάννη Τσαρούχη για να αναβιώσει το εργαστήριό του με πιστά αντίγραφα των έργων του, φωτογραφικό υλικό και προσωπικά του αντικείμενα. Τα σχέδια του σπιτιού επιμελήθηκε ο ίδιος ο ζωγράφος, ο οποίος αρχικά ήθελε τα δωμάτια να καταλήγουν σε ένα αίθριο στη μέση της οικίας, αλλά αυτό απαγορευόταν από τη νομοθεσία της εποχής. Ετσι, στο ισόγειο δημιουργήθηκαν οι λειτουργικοί χώροι μιας κατοικίας (κουζίνα, τραπεζαρία, υπνοδωμάτιο, WC) και στον πρώτο όροφο, το εργαστήριο και η έκθεση. Στο δώμα ο Γιάννης Τσαρούχης φωτογράφιζε τα μοντέλα του κάτω από το φυσικό φως που έμπαινε από δύο φεγγίτες στην οροφή και προχωρούσε στις ζωγραφικές του συνθέσεις. Εκεί υπάρχουν σήμερα οι φωτογραφίες και τα έργα με τον εργάτη που έγινε ο «Στεφανωμένος αθλητής», την άγνωστη Ασπασία ως «Αγία Παρασκευή» και το μοντέλο που έγινε ο «Ανθρωπος με φτερά πεταλούδας». Το μπαλκόνι και το πλατύσκαλο του σπιτιού προστέθηκαν το 1981 μαζί με τα νεοκλασικά στοιχεία.
documenta 14
Το κτίριο, εξωτερικά και εσωτερικά, υπέστη μερική ανακαίνιση πριν από έναν χρόνο χάρη στην documenta 14 και το προσωπικό ενδιαφέρον του Ανταμ Σίμτσικ. Η CF Company ανέλαβε τις εργασίες συντήρησης, στεγάνωσης χρωματισμών, ανακατασκευές και εκπόνησε μελέτη για συμπληρωματικές εργασίες στατικής ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού του κτιρίου. Ωστόσο, εκτός της documenta, δεν υπήρξε ενδιαφέρον από χορηγούς για τη συνέχιση των εργασιών, όπως μας λέει η πρόεδρος του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη Νίκη Γρυπάρη, και η προσπάθεια συνεχίζεται με κόπο, ώστε κάποια στιγμή να είναι δυνατή η παρουσίαση των αυθεντικών έργων που σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Μπενάκη.
Ιδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, Πλουτάρχου 28, Δευτέρα – Παρασκευή 9 π.μ. – 2 μ.μ.