«Δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή να γίνεις επιχειρηματίας στην Ελλάδα». Με αυτή τη φράση συνοψίζει την αισιοδοξία που επικρατεί σχετικά με τις προοπτικές της επιχειρηματικότητας στη χώρα ο Πιερ Λουίτζι Τζιλιμπέρτ, διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ). Ο κ. Τζιλιμπέρτ θα βρεθεί αύριο στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για την «τελετή έναρξης» του EquiFund, του νέου επενδυτικού εργαλείου (fund of funds) που θα συνδυάσει κρατικά, κοινοτικά και ιδιωτικά κεφάλαια –πάνω από 400 εκατ. ευρώ συνολικά– για τη χρηματοδότηση της επόμενης γενιάς των καινοτόμων επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Με την ευκαιρία αυτή, απάντησε ηλεκτρονικά στις ερωτήσεις της «Κ» για το νέο εγχείρημα.
«Ο σκοπός της εκδήλωσης είναι να γιορτάσει την επιχειρηματικότητα» σημειώνει ο CEO του ΕΤαΕ. «Θέλουμε να μοιραστούμε με τους σημερινούς και μελλοντικούς επιχειρηματίες αυτής της χώρας τις συναρπαστικές ευκαιρίες που είναι διαθέσιμες σε αυτούς». Το EquiFund, τονίζει, είναι «ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα στην Ευρώπη, στηρίζοντας εννέα διαχειριστές κεφαλαίων που επενδύουν σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής μιας επιχείρησης, από τη μεταφορά τεχνολογίας και την επιχειρηματική επιτάχυνση μέχρι την ανάπτυξη». Μιλά για τη σκληραγώγηση των ελληνικών επιχειρήσεων στις συνθήκες της «άνευ προηγουμένου» κρίσης και αναφέρει ότι «ακόμη και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς του brain drain, υπάρχει ισχυρή και ελπιδοφόρα ερευνητική δραστηριότητα στη χώρα με δυνατότητες εμπορευματικής αξιοποίησης».
«Για μένα προσωπικά», προσθέτει ο κ. Τζιλιμπέρτ, «η εκδήλωση θα είναι η ευκαιρία να παρουσιάσω τη δέσμευση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στο σύνολό της στην ελληνική κοινότητα καινοτομίας». Κάνει δε ειδική αναφορά στον ελληνικό μέτοχο του ΕΤαΕ, την Εθνική Τράπεζα, που στήριξε αρκετές από τις επενδυτικές ομάδες του EquiFund.
«Κατά την παρουσία μου στην Αθήνα θα υπογράψω τρεις συμφωνίες με την Εθνική Τράπεζα σε τρία προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης: COSME, InnovFin και EaSI. Αυτές οι υπογραφές αυξάνουν την έκθεση του ΕΤαΕ στην Ελλάδα σε ένα ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο υποστηρίζει συνολικά ταμεία κεφαλαίων επενδυτικών συμμετοχών και χαρτοφυλάκια χορηγήσεων που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια αύξηση 83% σε σύγκριση με τη στήριξη του ΕΤαΕ πριν από δύο χρόνια και επιβεβαιώνει τις ευκαιρίες που δημιουργούνται στην Ελλάδα».
Εχει υπάρξει επαρκές ενδιαφέρον για το EquiFund μεταξύ των ιδιωτών; Και δεν λαμβάνει χώρα η εκδήλωση κάπως πρόωρα, δεδομένου ότι κάποια από τα εννιά funds δεν έχουν ολοκληρώσει την αναζήτηση κεφαλαίων; «Σε πολλά από τα funds, η ανταπόκριση από τον ιδιωτικό τομέα ήταν καλύτερη των προσδοκιών, με αποτέλεσμα να ξεπεραστούν τα μεγέθη που είχαν τεθεί ως στόχοι» απαντά. «Σχετικά με την εκδήλωση και γιατί γίνεται τώρα: οι ταλαντούχοι επιχειρηματίες πρέπει να μάθουν ότι δημιουργούνται γι’ αυτούς τα θεμελιώδη στοιχεία ενός ελληνικού οικοσυστήματος. Η προσέγγιση των διαχειριστών κεφαλαίων και η διαδικασία για χρηματοδότηση απαιτούν χρόνο, προετοιμασία και υποστήριξη».
Ζήτηση και προοπτικές
Πόσο σίγουρος είναι ότι θα υπάρξει επαρκής ζήτηση – αρκετές εταιρείες με προοπτικές για να απορροφήσουν τα διαθέσιμα κεφάλαια; «Απολύτως. Στην Ελλάδα εξέλιπε η χρηματοδότηση με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών στον βαθμό εκείνο που θα έδιναν μια γενικευμένη ώθηση σε τοπικές επιχειρηματικές προσπάθειες. Αυτή τη στιγμή βλέπουμε μια αναπτυσσόμενη επιχειρηματική κοινωνία μέσα σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο οικοσύστημα καινοτομίας. Στο πλαίσιο αυτό, το EquiFund φιλοδοξεί να αποτελέσει τον καταλύτη της χρηματοδότησης με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών. Ο ολιστικός σχεδιασμός της πρωτοβουλίας EquiFund εξασφαλίζει ότι υποστηρίζει funds που θα υποστηρίξουν μια πληθώρα επιχειρηματικών τομέων σε όλα τα στάδια των επενδύσεων».
Ποια διδάγματα άντλησε το ΕΤαΕ από την εμπειρία του JEREMIE; «Η πρωτοβουλία JEREMIE έδωσε την ευκαιρία στο κανονιστικό πλαίσιο να εξελιχθεί και στο οικοσύστημα στην Ελλάδα να ωριμάσει. Πρώτον, επέτρεψε στο ΕΤαΕ να βολιδοσκοπήσει τη δυναμική της αγοράς των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, τόσο ως προς τις ικανότητες των διαχειριστών κεφαλαίων όσο και ως προς την επιχειρηματική ζήτηση. Τα αποτελέσματα υπήρξαν θετικά, καθώς υποστηρίχθηκαν 63 εταιρείες, με επιχειρήσεις όπως η Workable και η Pollfish να προσελκύουν ξένους επενδυτές. Επιπρόσθετα, ομάδες διαχείρισης όπως η Marathon VC και η Big Pi αναπτύχθηκαν και είχαν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν και να διασφαλίσουν τη συνέχειά τους και στο πλαίσιο του EquiFund. Δεύτερον, το JEREMIE επέτρεψε στην ελληνική κυβέρνηση, το ΕΤαΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δοκιμάσουν τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε. ως μέσων χρηματοοικονομικής μηχανικής αντί ως επιχορηγήσεων. Ταυτόχρονα, οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες στην Ελλάδα είναι σήμερα ειδικοί σε αυτόν τον τομέα, και αυτό μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε το EquiFund σε χρόνο-ρεκόρ σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε.».
Συν-επενδύσεις
Σχετικά με τις διαφορετικές απαιτήσεις, ειδικά όσον αφορά την ιδιωτική χρηματοδότηση, για κάθε κατηγορία επενδυτικού fund (έρευνας και καινοτομίας, αρχικού σταδίου και ανάπτυξης), ο κ. Τζιλιμπέρτ σημειώνει: «Κάθε ταμείο κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών του EquiFund έχει ξεχωριστή επενδυτική στρατηγική και παράγοντες διαφοροποίησης. Επομένως, δεν το βλέπουμε αυτό ως κίνδυνο. Αντιθέτως, αποτελεί ευκαιρία για μερικούς διαχειριστές κεφαλαίων να συν-επενδύουν μεταξύ τους σε διαφορετικούς γύρους χρηματοδότησης. Οι συν-επενδύσεις μεταξύ των ομάδων μπορούν να αποτελέσουν ένα καλό μήνυμα ότι πράγματι στην Ελλάδα υπάρχει μια ώριμη αγορά επιχειρηματικών κεφαλαίων».
Οι γεωγραφικοί στόχοι
Γιατί συμπεριελήφθη τελευταία στιγμή όρος για τη γεωγραφική κατανομή της χρηματοδότησης; Είναι τόσο αυστηρός όσο ήταν επί JEREMIE;
«Μάθαμε πολλά από την εμπειρία μας. Στο JEREMIE, είχαμε τρεις διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης με ξεχωριστούς προϋπολογισμούς και τρία διαφορετικά Επιχειρησιακά Προγράμματα, εκ των οποίων δύο περιφερειακά και ένα τομεακό, που κάλυπτε από μόνο του οκτώ περιφέρειες. Αντ’ αυτού, το EquiFund χρηματοδοτείται από μία μόνο πηγή χρηματοδότησης, με τους σχετικούς περιφερειακούς στόχους που απλουστεύονται σε τρεις απλές ομάδες: ανεπτυγμένες περιφέρειες, περιφέρειες μετάβασης και λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες».
Από αυτή την άποψη, σημειώνει, το EquiFund είναι «πιο κοντά στην πραγματικότητα και την πρακτική της αγοράς» και πιο ευέλικτο από ό,τι το JEREMIE (παρότι οι γεωγραφικοί στόχοι είναι «αναπόσπαστο μέρος» του προγράμματος από το οποίο προέρχεται η πλειονότητα των πόρων).