Πιο κατάλληλο τίτλο για το σημερινό άρθρο μου δεν βρήκα. Το πρωτοτραγούδησε «το παιδί του λαού» ο Νίκος Ξανθόπουλος το μακρινό 1978. Ποια άλλα «παιδιά του λαού» θέλουν να μας τρελάνουν; Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), η Πανελλήνια Ενωση Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ) και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ). Αν δεν μας δουλεύουν, τότε σίγουρα κάνουν μαύρο χιούμορ εις βάρος μας. Ελάτε να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Την Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018, πληροφορηθήκαμε από τον Τύπο ότι το ΚΑΣ με οριακή πλειοψηφία (7 προς 6) απέρριψε την αίτηση του BBC για να γίνουν γυρίσματα μιας επιτυχημένης σειράς στον αρχαιολογικό χώρο του Σουνίου. Αυτή καθαυτήν η απόφαση ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από πολλούς φορείς και ιδιώτες, αλλά και από σημαντικά στελέχη της κυβέρνησης και του ιδίου του πρωθυπουργού.
Θα τα πούμε παρακάτω για το σκεπτικό της απόφασης αυτής, αλλά θέλω από την αρχή να επισημάνω την πιο τρελή αιτιολόγηση που διάβασα. Η ΠΕΥΦΑ βγήκε με ανακοίνωσή της να στηρίξει την απόφαση του ΚΑΣ και μεταξύ άλλων λέει: «Σαν εργαζόμενοι στους Αρχαιολογικούς Χώρους και Μουσεία, θέλουμε να σας γνωρίσουμε ότι είμαστε υπέρ στο να πραγματοποιούνται τέτοιου είδους δράσεις, αλλά με έναν απαράβατο όρο. Να μη δημιουργείται πρόβλημα στην ασφάλεια του χώρου ή του μουσείου και στην ομαλή πρόσβαση των τουριστών… και κυρίως με την παρεμπόδιση των επισκεπτών επειδή αποκλείονται μεγάλα κομμάτια του χώρου με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να διαμαρτύρονται εντονότατα». Δεν πίστευα τα μάτια μου! Αν είναι ποτέ δυνατόν, οι άνθρωποι αυτοί, που για τα πολλαπλά συνδικαλιστικά τους αιτήματα κλείνουν τους αρχαιολογικούς χώρους, να επικαλούνται τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν τα γυρίσματα στους επισκέπτες! Μάλιστα, για να αποδείξουν το ενδιαφέρον τους για τους τουρίστες κήρυξαν 4ωρη στάση εργασίας σε όλα τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, για το Μεγάλο Σάββατο! Μετά τη δικαιολογημένη κατακραυγή που προκάλεσε αυτή η απόφαση, ευτυχώς την πήραν πίσω. Η πρόθεση μετράει!
Φαίνεται όμως ότι η ομαλή επίσκεψη των τουριστών στο μνημείο απασχόλησε τόσο το ΚΑΣ όσο και τον ΣΕΑ. Σύμφωνα με το σκεπτικό του ΚΑΣ, η χρονική έκταση της κινηματογράφησης (από τις 7 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα), ο μεγάλος αριθμός προσώπων και ο βαρύς εξοπλισμός θα δυσχέραιναν τη λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου στις 12 Απριλίου σε μια περίοδο αιχμής κατά την οποία καταφτάνουν εκατοντάδες επισκέπτες καθημερινά.
Από κοντά και ο ΣΕΑ προκειμένου να δικαιολογήσει την απόφαση του ΚΑΣ λέει στην ανακοίνωσή του: «…Η εταιρεία παραγωγής ζήτησε ουσιαστικά να κλείσει ο Αρχαιολογικός Χώρος του Σουνίου για μια ολόκληρη μέρα, σε μια περίοδο κατά την οποία πολλές εκατοντάδες επισκέπτες έχουν εντάξει στον προγραμματισμό τους αρκετούς μήνες πριν την επίσκεψη στον συγκεκριμένο χώρο…». Βλέπετε, τώρα τους έπιασε ο καημός για τις εκατοντάδες επισκέπτες που έχουν εντάξει στον προγραμματισμό τους την επίσκεψη στο μνημείο!
Σε όλους αυτούς θέλω να θυμίσω μερικά γεγονότα. Η τελευταία προειδοποιητική απεργία που έκλεισε την Ακρόπολη και την Κνωσό για 24 ώρες έγινε τόσο πρόσφατα (2 Μαρτίου 2018), που αποκλείεται να μην τη θυμούνται όλοι αυτοί που κόπτονται για τους επισκέπτες. Πάμε όμως πιο πίσω: Στις 20 Φεβρουαρίου 2017 κλείνει η Ακρόπολη και οι άλλοι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία λόγω της 24ωρης απεργίας των αρχαιοφυλάκων. Επειδή όμως δεν μας λείπει το χιούμορ, θα τους θυμίσω ότι στις 30 Ιουνίου 2017 η Ακρόπολη και άλλα μνημεία έκλειναν νωρίτερα (τελευταίος επισκέπτης στις 14.30), για μερικές μέρες, γιατί… ζεσταίνονταν οι αρχαιοφύλακές μας!
Κανένας μα κανένας από τους επίσημους θεματοφύλακες της κληρονομιάς μας δεν διαμαρτυρήθηκε για την ταλαιπωρία των τουριστών, οι οποίοι στο Σούνιο μπορεί να μην πάνε, αλλά στην Ακρόπολη όλοι θέλουν να πάνε. Είμαστε για δέσιμο. Οι συνδικαλιστές μάλιστα είχαν το θράσος να δηλώσουν «ότι λυπούνται για την ταλαιπωρία, αλλά η απεργία είναι απεργία» (2/3/2018)! Μάταια αναζήτησα έστω και μια επίσημη δήλωση από το ΚΑΣ και τον ΣΕΑ που να καταδικάζει τον ολοκληρωτικό αποκλεισμό των επισκεπτών από τα διασημότερα μνημεία της χώρας μας. Σήμερα όμως κόπτονται γιατί στο Σούνιο οι επισκέπτες δεν θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα στους χώρους λόγω των γυρισμάτων. Μεγαλύτερη υποκρισία δεν υπάρχει.
Το κλείσιμο των αρχαιολογικών χώρων και μάλιστα της Ακρόπολης δυσφημίζει τη χώρα μας. Αντίθετα η προβολή των μνημείων σε μια παραγωγή του BBC με τον διάσημο σκηνοθέτη Chan-wook Park, σε ένα έργο του εξαιρετικού συγγραφέα John le Carrè, αναδεικνύει τον πολιτισμό μας σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Αλλά είπαμε, ποιος ενδιαφέρεται για τη θετική προβολή της χώρας μας. Προέχει η ιδεοληψία μας.
Ετσι τεκμαίρεται από το ρεπορτάζ. Ενα μέλος του ΚΑΣ το διατύπωσε κάπως έτσι: «Δεν γίνεται να επιτρέψουμε στον αρχαιολογικό χώρο γύρισμα που παρουσιάζει έναν Παλαιστίνιο ως τρομοκράτη»! Δεν γνωρίζω αν προσέθεσε ότι τον κυνηγά ένα Ισραηλινός πράκτορας. Από κοντά και η προϊσταμένη της Εφορείας Ακρόπολης κ. Ελένη Μπάνου δήλωσε: «Δεν συνάδουν τέτοιου είδους θέματα στους συγκεκριμένους αρχαιολογικούς χώρους». Αυτό που ταιριάζει και πάλι είναι το «πόσα θέλουν να μας τρελάνουν». Η ιδεοληψία τους δεν επιτρέπει να δεχτούν ότι υπάρχουν Παλαιστίνιοι τρομοκράτες. Δεν είναι δυνατόν σε μια χώρα της Ε.Ε., το 2018, να γίνονται προσπάθειες να ασκηθεί τέτοιου είδους λογοκρισία ανάλογα με τις ιδεοληψίες του καθενός.
Αλλά και ο ΣΕΑ δεν πάει πίσω. Κοίταξα τα Πεπραγμένα του για το 2017 και αντιγράφω ένα μικρό απόσπασμα για να διαπιστώσετε ότι και αυτοί μάλλον εμφορούνται από αντιεπιχειρηματική ιδεοληψία: «…Ο Σύλλογος κινητοποιήθηκε αυθόρμητα ενάντια στην επιλογή της υπογραφής Μνημονίου Συνεργασίας για την επένδυση στο Ελληνικό έναντι της εφαρμογής της αρχαιολογικής νομοθεσίας «προκειμένου να μη χαθεί η επένδυση», σύμφωνα με επίσημη δήλωση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού προς τον Σύλλογο…». Η λέξη-κλειδί είναι το «αυθόρμητα». Να βάλουν και αυτοί έναν βράχο, ώστε να εμποδίσουν την επένδυση. Δεν μας είπαν όμως πώς θα αναδειχθούν τα τυχόν αρχαιολογικά κατάλοιπα που μπορεί να υπάρχουν στον χώρο, αν δεν επιτρέψουν την ανασκαφή του. Το μετρό της Αθήνας και το μετρό της Θεσσαλονίκης αποκάλυψαν σημαντικά ευρήματα, τα οποία θα έμεναν αιώνια θαμμένα, αν δεν γίνονταν τα έργα.
Μακάρι να έδειχναν το ίδιο ενδιαφέρον για τα μοναδικά αρχαιολογικά μνημεία του τόπου που έχουν ήδη αποκαλυφθεί, παρά για τα ενδεχόμενα που μπορεί να υπάρχουν θαμμένα κάτω από την πίστα του Ελληνικού. Αναφέρομαι στον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα, που έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ο οποίος εδώ και δεκαετίες υποτίθεται ότι συντηρείται, αλλά το στέγαστρό του, που τον προστάτευε περίπου 30 χρόνια, μοιάζει σήμερα με «τρύπιο τσαντίρι», έτοιμο να καταρρεύσει. Βλέπετε όμως εδώ δεν υπάρχουν θέματα ιδεολογίας για να μας προκαλούν το σχετικό ενδιαφέρον, είτε θετικό είτε αρνητικό.
Ας μη διαμαρτύρονται, λοιπόν, ο πρωθυπουργός, ο υπουργός κ. Νίκος Παππάς και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. Λευτέρης Κρέτσος. Αν δεν απατώμαι, αυτοί τους διάλεξαν και τους τοποθέτησαν στις θέσεις τους στο ΚΑΣ για να αντιδρούν. Αντί να διαμαρτύρονται μπορούν να τους αλλάξουν. Μήπως όμως έτσι βολεύονται όλοι, ειδικά οι αριστεροί; «Και η πίτα σωστή, και ο σκύλος χορτάτος»!
ΥΓ 1. Ιδού η επιβεβαίωση. Το ΚΑΣ στη συνεδρίασή του της 3ης Απριλίου 2018, έδωσε την έγκρισή του για να πραγματοποιηθούν τα γυρίσματα περιορίζοντας μόνο το χρονικό διάστημα. Ολες οι άλλες δικαιολογίες έγιναν καπνός! Πάντως, η σκληροπυρηνική κ. Ελένη Μπάνου φρόντισε να απουσιάζει από τη συνεδρίαση, για να μη μετέχει στη βεβήλωση του μνημείου από Ισραηλινούς πράκτορες!
ΥΓ 2. Στην έγκριση που έδωσαν για ένα άλλο κινεζικό σίριαλ, απαίτησαν ο πρωταγωνιστής να πίνει νερό αντί για αναψυκτικό εντός του χώρου, όπως προέβλεπε το σενάριο. Εδώ γελάει το σύμπαν!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.