Ενός ανδρός αρχή και ευθύνες του ενός

Ενός ανδρός αρχή και ευθύνες του ενός

4' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία σήμερα είναι το «έργο» ενός ανθρώπου. Οταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία, ήταν ένας δυναμικός νέος ανάμεσα σε πολλούς άλλους Τούρκους που πίστευαν στην επαναφορά του Ισλάμ στη δημόσια ζωή, μετά τον αποκλεισμό που επέβαλε ο ιδρυτής του κοσμικού κράτους, Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ). Το κόμμα το οποίο ο Ερντογάν οδήγησε στην εξουσία, επίσης, συμπεριλάμβανε πολλούς αξιόλογους πολιτικούς· παρότι ο Ερντογάν ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης, βρισκόταν ανάμεσα σε αρκετούς άλλους πολιτικούς με δική τους υπόσταση. Σήμερα, ο πρόεδρος έχει μείνει μόνος και κυρίαρχος όχι μόνο στο κόμμα του αλλά και σε όλη την πολιτική σκηνή. Καθώς η Τουρκία οδεύει προς πρόωρες εκλογές στις 24 Ιουνίου, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν γνωρίζουμε ποιοι θα είναι αντίπαλοι του Ερντογάν για την προεδρία – μια προεδρία που θα σηματοδοτήσει και την αλλαγή του πολιτεύματος από βουλευτικό σε προεδρικό σύστημα. Η αξιωματική αντιπολίτευση, το CHP, δεν έχει ανακοινώσει υποψήφιο και δεν είναι γνωστό εάν ο αρχηγός του κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου θα θελήσει να αναμετρηθεί με τον Ερντογάν. Το ακροδεξιό κόμμα MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί συνεργάζεται με το ΑΚΡ του Ερντογάν σε μια προσπάθεια να αποφύγει τον φραγμό του 10% που χρειάζεται ένα κόμμα για να μπει στη Βουλή, και έτσι δεν θα κατεβάσει υποψήφιο. Πρώην στέλεχος του ΜΗΡ, όμως, η Μεράλ Ακσενέρ, έχει ιδρύσει δικό της κόμμα, το IYI, και προτίθεται να διεκδικήσει την προεδρία της χώρας. Αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα, όμως, στο ότι ο εκλογικός νόμος απαιτεί από τα κόμματα να έχουν κάνει συνέδριο τουλάχιστον έξι μήνες πριν από τις εκλογές για να μπορούν να προτείνουν υποψήφιο για την προεδρία. Λόγω της αιφνίδιας απόφασης να γίνουν οι εκλογές ενάμιση χρόνο νωρίτερα απ’ ό,τι προγραμματιζόταν, το κόμμα της κ. Ακσενέρ χάνει αυτή την προθεσμία για λίγες ημέρες.

Εάν η επιτροπή που ελέγχει την εκλογική διαδικασία δεν δεχθεί την υποψήφια του ΙΥΙ, η αρχηγός του θα πρέπει να κατέβει ως ανεξάρτητη, με την προϋπόθεση ότι θα έχει συλλέξει τουλάχιστον 100.000 υπογραφές υποστηρικτών. Ακόμη, όμως, δεν είναι γνωστό εάν η κυβέρνηση θα προωθήσει νόμο που θα επιτρέψει ανεξάρτητες υποψηφιότητες. Με τον τρόπο που έχει συνηθίσει να κινείται ο Ερντογάν, δεν θα μας εκπλήξει εάν δεν επιτραπούν οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι – ή θα ανοίξει ο δρόμος για ανεξάρτητους μόνο όταν δεν θα προλαβαίνουν να συλλέξουν τις υπογραφές και αυτές να εγκριθούν από την αρμόδια επιτροπή εκλογών. Ο Λεβέντ Γκουλτεκίν, δημοσιογράφος, έχει ανακοινώσει ότι προτίθεται να θέσει υποψηφιότητα ως ανεξάρτητος.

Το κόμμα HDP, το οποίο είχε συγκεντρώσει πολλούς υποστηρικτές ως προοδευτικός αντίπαλος του ΑΚΡ του Ερντογάν, έχει υποστεί φθορά απ’ όταν άρχισαν πάλι οι εχθροπραξίες μεταξύ της κυβέρνησης και Κούρδων ανταρτών, καθώς πολλοί Τούρκοι σήμερα βλέπουν το HDP ως κυρίως φιλοκουρδικό και μετά ως προοδευτικό κόμμα.

Σύμφωνα με σημερινές εκτιμήσεις, όμως, το κόμμα θα περάσει το όριο του 10% και θα εκπροσωπείται στην επόμενη Βουλή. Το πρόβλημά του είναι ότι θα δυσκολευτεί να προτείνει υποψήφιο πρόεδρο, επειδή ο χαρισματικός πρώην ηγέτης του Σελαχατίν Ντεμιρτάς είναι φυλακισμένος, κατηγορούμενος για «υποστήριξη τρομοκρατών». Εάν τον προτείνει το κόμμα και αυτός καταδικαστεί πριν από τις εκλογές, θα αποκλειστεί αυτομάτως, και το HDP θα βρεθεί χωρίς υποψήφιο.

Ενας που ίσως παίξει ρόλο είναι ο ηγέτης του μικρού ισλαμικού κόμματος Saadet (SP), το οποίο βρίσκεται εκτός Βουλής σήμερα. Ο Τεμέλ Καραμολάογλου θα μπορούσε να εμφανιστεί ως γνήσιος εκφραστής αυτών που για χρόνια προσπαθούσαν να επαναφέρουν τη θρησκεία στην πολιτική σκηνή. Ισως να μπορούσε να προσελκύσει πιστούς σε αστικά κέντρα που έχουν απογοητευθεί από τον Ερντογάν, ίσως και συντηρητικούς Κούρδους που ψήφιζαν για το ΑΚΡ αλλά τους αποξένωσε η σύγκρουση με τους Κούρδους. Εως χθες, όμως, ο κ. Καραμολάογλου δεν είχε ανακοινώσει εάν θα είναι υποψήφιος.

Και τα τέσσερα κόμματα που βρίσκονται στη σημερινή Βουλή (ΑΚΡ, CHP, HDP, MHP) μπορούν να προτείνουν υποψήφιο, με τις υπογραφές 20 βουλευτών. Εως τώρα υπήρχαν δύο σκέψεις: ή να προταθούν όσοι υποψήφιοι είναι δυνατό για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών (οι βουλευτικές ολοκληρώνονται σε έναν γύρο) ή να συνεργαστούν τα κόμματα CHP, IYI SP, ίσως και το HDP, για να υποστηρίξουν έναν υποψήφιο εναντίον του Ερντογάν. Βεβαίως, υπάρχει το σοβαρό κώλυμα ότι τα κόμματα CHP και ΙΥΙ, όπως και η σημερινή κυβέρνηση με την υποστήριξη του MHP, έχουν υιοθετήσει σκληρή εθνικιστική γραμμή. Από τη στιγμή που ο Ερντογάν επενδύει στη λαϊκή απήχηση που έχει έως τώρα η εισβολή και κατοχή μέρους της βορείου Συρίας, με αφορμή την παρουσία κουρδικών δυνάμεων στην παραμεθόριο περιοχή, φαίνεται αδύνατο να συνεργαστεί το φιλοκουρδικό HDP με τα άλλα κόμματα. Αυτό ίσως βοηθήσει τον Ερντογάν να περάσει το όριο του 50% και να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.

Οι εκλογές απέχουν, όμως, δύο μήνες. Και με τα πολλά ανοικτά μέτωπα που η χώρα αντιμετωπίζει, αυτό είναι αρκετά μεγάλο διάστημα, ίσως όχι για να υπάρξει αντίπαλος ικανός να απειλήσει τον Ερντογάν, αλλά για να αρχίσει ο ίδιος να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες των επιλογών του. Ως μόνος πρωταγωνιστής της πολιτικής ζωής, ο Ερντογάν είναι αυτός που θα εισπράττει τα εύσημα και που θα βαρύνεται για την ευθύνη για όσα συμβούν στην οικονομία, στην εσωτερική πολιτική σκηνή και στην κοινωνία, στις σχέσεις της χώρας με τους γείτονες και τον κόσμο. Οι εξελίξεις προδιαγράφονται συναρπαστικές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή