Από τη μια οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ανησυχούν για απότομη αύξηση του πληθωρισμού και από την άλλη οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για τη μηδενική αύξηση του μισθού τους. Εδώ και μία δεκαετία, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ είναι απλοί θεατές της θεαματικής ανάκαμψης που παρουσιάζει η ισχυρότερη οικονομική του κόσμου μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009.
Οπως δηλώνουν οι Τζέι Σάμπαχ και Ράιαν Ναν, που εργάζονται για λογαριασμό του Ινστιτούτου Ερευνών Brookings, η αύξηση των μισθών στις ΗΠΑ είναι απογοητευτική, όχι μόνον τα τελευταία χρόνια αλλά και τις τελευταίες δεκαετίες.
«Δεν βλέπω κάποια ένδειξη που να σηματοδοτεί τη γενική αύξηση των μισθών. Εξαιρούνται μόνο τα στελέχη επιχειρήσεων και τραπεζών», επισημαίνει η σεφ Αν Τζακς σε δηλώσεις της στους New York Times. Η Τζακς, αφότου έκλεισε την επιχείρησή της τον περασμένο Νοέμβριο, επέστρεψε στο εστιατόριο όπου εργαζόταν παλαιότερα. Η αμοιβή της ήταν μόλις ένα δολάριο αυξημένη σε σχέση με την αμοιβή της πριν από τρία χρόνια. Το ετήσιο εισόδημά της είναι σήμερα 22.000 δολάρια. Μετά δυσκολίας καλύπτει τα έξοδα για την ιατροφαρμακευτική της περίθαλψη. Ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα Αμερικανών πολιτών που δεν έχουν δρέψει ακόμα τους καρπούς της δεκαετούς οικονομικής ανάκαμψης των ΗΠΑ και των αλλεπάλληλων ρεκόρ της Wall Street.
Η απασχόληση στις ΗΠΑ ενισχύεται επί 90 διαδοχικά τρίμηνα και η ανεργία έχει διολισθήσει στο χαμηλό 18 ετών. Τον Μάρτιο υποχώρησε στο 4,1%. Αυτά τα στοιχεία προβληματίζουν τους αξιωματούχους της Fed, οι οποίοι φοβούνται ότι ο πληθωρισμός μπορεί να αυξηθεί απότομα και ραγδαία από μια ενίσχυση των μισθών.
Κατά κοινή ομολογία, όμως, η αύξηση των μισθών στις ΗΠΑ είναι απογοητευτική, παρά τη δεκαετή ανάκαμψη. Παράλληλα, οικονομικοί αναλυτές αναμένουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα κινηθεί στο 2% το α΄ τρίμηνο του 2018, αντί του 3% που προβλέπει ο Λευκός Οίκος.
Η χαμηλή αύξηση των μισθών στις ΗΠΑ συμπίπτει με τη μεγάλη άνοδο των χρεών στον ιδιωτικό κλάδο. Φαίνεται ότι οι πολίτες προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσω του δανεισμού.
Το δωδεκάμηνο που έληξε τον Μάρτιο του 2018, οι ονομαστικοί μισθοί στον ιδιωτικό κλάδο αυξήθηκαν 2,4%. Μη συμπεριλαμβανομένου του πληθωρισμού, όμως, δεν καταγράφεται καμία αύξηση στους πραγματικούς μισθούς. Είναι ένα φαινόμενο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με προηγούμενους οικονομικούς κύκλους, όπου η αύξηση των πραγματικών μισθών κυμαινόταν από 1,5% έως 2%. Και μακροπρόθεσμα, όμως, η εικόνα είναι απογοητευτική. Οπως έχει συμπεράνει το Pew Research Center, η αύξηση των μισθών από τη δεκαετία του 1980 και μετά, είναι μικρότερη σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες της μεταπολεμικής περιόδου. Η διάμεση αύξηση των πραγματικών μισθών, συγκεκριμένα, περιορίζεται στο 0,4% ετησίως.
Παράλληλα, το συνολικό χρέος των νοικοκυριών διογκώθηκε κατά 197 δισ. δολάρια στα τέλη του 2017 από πέρυσι, φθάνοντας στο ιστορικό υψηλό των 13,15 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία της Fed. Ο Τσαρλς Εβανς, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στο Σικάγο, είναι ένας από τους αξιωματούχους της Fed που συστήνει υπομονή όσον αφορά την αύξηση του βασικού επιτοκίου. «Παρότι είναι υποχρέωση των αξιωματούχων της Fed να μην ξεχνούν τα παθήματα από τον εκτροχιασμό του πληθωρισμού τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, οι σημερινές συνθήκες διαφέρουν», σχολιάζει στους New York Times.
Ανησυχεί η Fed
Πολλοί αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ανησυχούν μήπως δεν παρέμβουν εγκαίρως για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση της αμερικανικής οικονομίας και κατ’ επέκταση ο εκτροχιασμός του πληθωρισμού. Μία από τις ενδείξεις που τους προβληματίζουν είναι η υποχώρηση της ανεργίας στο χαμηλό 50ετίας. Η μείωση της φορολόγησης των επιχειρήσεων και η αύξηση των δημόσιων δαπανών οδηγούν πολλούς οικονομολόγους στο συμπέρασμα ότι θα ενισχυθούν περαιτέρω οι τιμές στην πραγματική οικονομία. Από την άλλη πλευρά, οι πληθωριστικές πιέσεις στην αμερικανική οικονομία είναι ήπιες όχι μόνον στις ΗΠΑ, αλλά και στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο, παρά την ανάκαμψη που σημειώθηκε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009.