Κατά 809,1 εκατ. ευρώ υποχώρησε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου στον κλάδο των μεταποιημένων τροφίμων και ποτών την περίοδο 2010-2016, κυρίως, όμως, λόγω της αύξησης των εξαγωγών και όχι διότι μειώθηκαν οι εισαγωγές. Απεναντίας, οι τελευταίες σημείωσαν, κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης επταετίας, μικρή αύξηση, ένδειξη του γεγονότος ότι η εγχώρια παραγωγή δεν έχει υποκαταστήσει ακόμη τις εισαγωγές. Ακόμη, λοιπόν, και αν οι ξένες αγορές προσέφεραν «σανίδα σωτηρίας» σε σημαντικό τμήμα της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων, οι όποιες αναταραχές σε αυτές, από αυξομειώσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και εμπορικούς πολέμους έως πραγματικές ένοπλες συρράξεις, καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτο τον κλάδο, από τη στιγμή που εξακολουθεί να έχει περιορισμένη εξάπλωση στην εγχώρια αγορά.
Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση για τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών που εξέδωσε το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών (ΙΟΒΕ) για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), το εμπορικό έλλειμμα στον κλάδο της μεταποίησης τροφίμων και ποτών ανερχόταν το 2010, τη χρονιά που η χώρα εισήλθε σε καθεστώς μνημονίου, σε 2,4 δισ. ευρώ. Ας σημειωθεί εδώ ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, σημαντικό μέρος του οποίου είναι το εμπορικό έλλειμμα, θεωρείται μία από τις βασικότερες αιτίες της κατάρρευσης της εθνικής οικονομίας. Τη χρονιά εκείνη οι εισαγωγές μεταποιημένων τροφίμων και ποτών έφταναν περίπου τα 4,5 δισ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές μετά βίας ξεπερνούσαν τα 2 δισ. ευρώ.
Με εξαίρεση το 2015, όταν επιβλήθηκαν για πρώτη φορά οι αυστηροί περιορισμοί στην κίνηση των κεφαλαίων, η αξία των εισαγωγών ήταν πάντα κοντά στην περιοχή των 4,5 δισ. ευρώ. Το 2016, μάλιστα, έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο της εξεταζόμενης επταετίας, σε 4,65 δισ. ευρώ. Την ίδια χρονιά σημειώθηκε και το ρεκόρ στις εξαγωγές μεταποιημένων τροφίμων και ποτών, καθώς έφτασαν σε αξία τα 3,05 δισ. ευρώ.
Σε κάποιους, μάλιστα, επιμέρους υποκλάδους το έλλειμμα παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, παρά την οικονομική κρίση που κάποιος θα ανέμενε ότι θα έχει ωθήσει προς τα κάτω τις εισαγωγές. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο υποκλάδος της μεταποίησης κρέατος, με το εμπορικό έλλειμμα να ανέρχεται στο ποσό των 979 εκατ. ευρώ το 2016 από 968,3 εκατ. ευρώ το 2010. Προξενεί, αν μη τι άλλο, δυσάρεστη εντύπωση το γεγονός ότι το 2012, στην καρδιά της κρίσης, το έλλειμμα στον εν λόγω υποκλάδο έφτασε στο υψηλότερο σημείο της επταετίας 2010-2016, στα 994,4 εκατ. ευρώ. Οι μόνοι υποκλάδοι της μεταποίησης τροφίμων και ποτών που η Ελλάδα εμφανίζει πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο είναι αυτοί της επεξεργασίας φρούτων και λαχανικών και της μεταποίησης φυτικών και ζωικών λιπών (λόγω ελαιολάδου). Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο υποκλάδος των γαλακτοκομικών προϊόντων, όπου το σχετικό έλλειμμα από 487,1 εκατ. ευρώ το 2010 είχε περιορισθεί το 2016 στα 140,5 εκατ. ευρώ.
Τα στοιχεία της έκθεσης του ΙΟΒΕ έρχονται να επιβεβαιώσουν μία ακόμη παθογένεια των ελληνικών εξαγωγών: το γεγονός ότι σε σημαντικό βαθμό εξακολουθούμε να εξάγουμε μη επεξεργασμένα και άρα χαμηλής προστιθέμενης αξίας τρόφιμα. Τα μεταποιημένα τρόφιμα αποτελούν το 61% των συνολικών εξαγωγών τροφίμων, ενώ την ίδια ώρα τα μεταποιημένα τρόφιμα που εισάγουμε αποτελούν το 77% των συνολικών εισαγωγών τροφίμων.