Ενα ενυδρείο με χρυσόψαρα στο Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος και το σαλονάκι εποχής στα γραφεία του ΚΚΕ στον Περισσό έκαναν τη φωτογράφο Ειρήνη Βουρλούμη να σκεφθεί ότι υπάρχει ένας διαφορετικός κόσμος, ένας «μικρόκοσμος» όπως λέει στην «Κ», που αναπτύσσεται στις δημόσιες υπηρεσίες και στον δημόσιο διοικητικό μηχανισμό της Αθήνας. Στο φωτογραφικό λεύκωμα «In Waiting» («Εν Αναμονή») των εκδόσεων Hatje Cantz η φωτογράφος αποτυπώνει σε 42 εικόνες τη σουρεαλιστική σε ορισμένες περιπτώσεις, πιο «βαλκανική» σε άλλες, ατμόσφαιρα που επικρατεί στα γραφεία και στους χώρους δημόσιων υπηρεσιών. Οι φωτογραφίες που ταξίδεψαν σε αίθουσες τέχνης του εξωτερικού παρουσιάζονται από σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη.
«Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι η ελευθερία των δημοσίων υπαλλήλων», μας λέει η κ. Βουρλούμη, που φαίνεται ακόμη και στον τρόπο «διακόσμησης» των γραφείων τους. Η εικόνα του Τσε Γκεβάρα και ένας αστερίας-ρολόι σε έναν τοίχο του υπουργείου Ανάπτυξης, αφίσες μοντέλων σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, μια τοιχογραφία με τίτλο «επωλήθη» στο παλιό κτίριο του υπουργείου Εργασίας που απεικονίζει τον καπιταλισμό με τη μορφή γνώριμων τοπόσημων από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Αγγλία και μορφές Ελλήνων εργατών είναι ανάμεσα στις 40 εικόνες που παρουσιάζονται στο Μπενάκη, με κοινό χαρακτηριστικό –σχεδόν στο σύνολό τους– την έλλειψη ανθρώπινης παρουσίας. «Νομίζω οι χώροι είναι πολύ δυνατοί από μόνοι τους και καταλαβαίνεις τα ίχνη των ανθρώπων που ήταν εκεί. Δεν ήθελα να εστιάσω στο αρνητικό. Επέλεξα χώρους που νομίζω εκφράζουν την Ελλάδα, έχουν μια καλτ αίσθηση και χιούμορ. Είμαστε λίγο κολλημμένοι στο παρελθόν, αν θέλουμε να είμαστε μοντέρνα χώρα πρέπει να προχωρήσουμε. Το Δημόσιο ήταν ένας από τους “χώρους” της οικονομικής κρίσης, από εκεί ξεκίνησε η αρχική ιδέα», μας λέει η κ. Βουρλούμη. Η φωτογράφος ήρθε στην Αθήνα το 2011, έπειτα από 11 χρόνια παραμονής στο εξωτερικό, ως συνεργαζόμενη φωτογράφος με διεθνή μέσα ενημέρωσης, όπως τις εφημερίδες The New York Times και τη Le Monde. Μέσα από τις φωτογραφικές αναθέσεις, την περίοδο που η οικονομική κρίση αποτυπωνόταν εικονογραφικά κυρίως με διαδηλώσεις στο Σύνταγμα και οικογένειες που ζουν στα όρια της φτώχειας, η Ειρήνη Βουρλούμη αποφάσισε να κάνει κάτι δικό της, «που να εκφράζει εμένα και τη σχέση μου με την Αθήνα και την Ελλάδα» και να έρθει σε μεγαλύτερη επαφή με την καλλιτεχνική της πλευρά, η οποία διατρέχει την οικογένειά της. Παππούς της ήταν ο ζωγράφος Ανδρέας Βουρλούμης και θείος της ο γλύπτης Γιάννης Παππάς. Η ίδια σπούδασε φωτογραφία στο κολέγιο Πάρσονς και δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ.
Αναμονή…
Η λήψη των φωτογραφιών έγινε σε ορισμένες περιπτώσεις στο πλαίσιο μιας δημοσιογραφικής ανάθεσης, ενώ σε άλλες χρειάστηκε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη γραφειοκρατία για να πάρει άδεια. Είναι ενδεικτικό ότι περίμενε τρία χρόνια για να μπει στη Βουλή επειδή οι κυβερνήσεις άλλαζαν συνεχώς, στις επαφές της «οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πιο αυστηροί από εκείνους της Ν.Δ.», ενώ στην Τράπεζα της Ελλάδος κατάφερε να μπει μόνο σε έναν όροφο. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αναμονή ήταν πάντα μεγάλη.
«Εν αναμονή», Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, εγκαίνια 2/5, διάρκεια έως 27/5