Η (φανταστική) χώρα Ε βρίσκεται σε μια λίαν δύσκολη περιοχή του πλανήτη, που χαρακτηρίζεται από οβιδιακές μεταμορφώσεις, ανταγωνισμούς και συγκρούσεις. Αντιμετωπίζει μια απειλή εδαφικής φύσης από γειτονική χώρα. Εχει ανοιχτά ζητήματα με άλλα γειτονικά κράτη. Λόγω γεωγραφικής θέσης, αλλά και άλλων παραγόντων, καλείται να διαχειριστεί μεγάλες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και να αντιμετωπίσει ζητήματα εσωτερικής και διεθνούς τρομοκρατίας, καθώς και (διεθνικού) οργανωμένου εγκλήματος. Περνάει μια σοβαρή οικονομική κρίση, που την έχει υποχρεώσει να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες της σωρευτικά κατά 40-45% σε μία πενταετία και ως εκ τούτου έχει περικόψει σημαντικά μισθούς και συντάξεις στρατιωτικών (αλλά και αστυνομικών και διπλωματών). Δυσκολεύεται να συντηρήσει τον υπάρχοντα εξοπλισμό, πολύ περισσότερο να τον ανανεώσει.
Από μια τέτοια (φανταστική, θυμίζουμε) χώρα θα ανέμενε κανείς ότι θα υλοποιείτο μία σειρά θεσμικών αλλαγών στον χώρο της ασφάλειας, με πρώτη την αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Στον χώρο της άμυνας, θα προχωρούσε επιτέλους η αλλαγή της δομής δυνάμεων με το κλείσιμο/συγχώνευση μονάδων στην ενδοχώρα και στο Λεκανοπέδιο, με στόχο την εξοικονόμηση πόρων και προσωπικού. Θα καθιερωνόταν μια περιοδική διαδικασία αμυντικής αναθεώρησης για την εξέταση κρίσιμης σημασίας ζητημάτων και την επεξεργασία συγκεκριμένων προτάσεων. Θα λαμβάνονταν αποφάσεις σχετικά με τη θητεία, καθιερώνοντας την υποχρεωτική στράτευση στα 18 ή 19 έτη.
Στο υπουργείο Εξωτερικών θα περιοριζόταν ο αριθμός των πρεσβειών και αντιπροσωπειών και θα προχωρούσε η εσωτερική αναδιοργάνωση του υπουργείου για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής. Η Ελληνική Αστυνομία θα υιοθετούσε ένα δόγμα εσωτερικής ασφαλείας και θα προχωρούσε σε μια ευρεία αναδιοργάνωση. Θα δημιουργείτο ένα τεχνοκρατικής λογικής Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, για αποτελεσματικότερο στρατηγικό σχεδιασμό και διαχείριση κρίσεων. Και η χώρα θα διεκδικούσε πιο ενεργό ρόλο στις προσπάθειες ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ικανότητας στους τομείς της άμυνας και ασφάλειας. Σε αυτή τη χώρα, λοιπόν, κατά τη διάρκεια της κρίσης οι πολιτικές ηγεσίες δεν υλοποίησαν καμία θεσμική αλλαγή στον χώρο της ασφάλειας. Και μια τέτοια χώρα, φανταστική ή πραγματική, φοβάμαι ότι ούτε ο Αγιος Πορφύριος μπορεί να τη σώσει.
*Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.