Είναι λογικό αυτό που λέει ο κ. Νίκος Μαραντζίδης ότι στην πολιτική πρέπει μερικές φορές να ξεχνάμε. «Αν δεν ξεχνάμε τίποτε, είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε σε έναν μόνιμο εφιάλτη. Αντίθετα από αυτό που καλλιεργούν οι ιστορικοί στην πολιτική, όπως και στη ζωή, πρέπει “να ξεχνάμε”, δηλαδή να “συγχωρούμε” ή έστω να “σχετικοποιούμε” το παρελθόν» (Protagon 9.5.2018). Προφανώς δεν εννοεί τη λήθη α λα Οργουελ, τη διαγραφή ολόκληρων ιστορικών περιόδων. Αλλιώς δεν θα έβγαζε μαζί με τον κ. Στάθη Καλύβα το θαυμάσιο βιβλίο «Εμφύλια πάθη», που ξεκίνησε, εβδομήντα χρόνια μετά, ένα ζωηρό διάλογο για τον Εμφύλιο.
Η λήθη όμως θέλει ειδικό χειρισμό. Οπως ξέρει καλά και ο ίδιος, μπορεί να αποτελέσει ταφόπλακα στον χρήσιμο διάλογο και να παγιώσει μια λανθασμένη ανάγνωση της Ιστορίας με πολλές αρνητικές εξωτερικότητες. Η «λήθη», επί παραδείγματι, για τον Εμφύλιο έκανε τις γιορτές μνήμης στον Γράμμο «ντροπή» όταν πηγαίνουν οι νικητές και «τιμή» όταν πηγαίνουν οι ηττημένοι. Και αυτό δεν είναι καν το χειρότερο. Τα συνθήματα «Βάρκιζα τέλος», που εμφανίστηκαν την περίοδο της κρίσης, η εμφυλιοπολεμική ρητορική με «γερμανοτσολιάδες» και «κουίσλινγκ» δεν προέκυψαν εν κενώ. Ηταν απόρροια της ταφόπλακας που μπήκε στη μνήμη του Εμφυλίου, τη στιγμή που κυριαρχούσε μια συγκεκριμένη ανάγνωση. Μην ξεχνάμε ότι τότε, το 1982, η Αριστερά χαιρέτισε και υπερψήφισε το δόγμα της λήθης που εισήγαγε το ΠΑΣΟΚ. Για να τα χρησιμοποιήσει μετά με εμφυλιοπολεμικό τρόπο…
Κατά τον ίδιο τρόπο, πολύ θα συνέφερε τον ΣΥΡΙΖΑ (και τους ακροδεξιούς συνεταίρους του) να ξεχάσουμε τις αισχρότητες της περιόδου 2009-2015. Να θυμόμαστε μόνο ότι από τον Σεπτέμβριο του 2015 άρχισε να εφαρμόζει (έστω τσάτρα-πάτρα) τα μνημόνια και ίσως να… σφάξουμε τον σοσιαλδημοκρατικό μόσχο τον σιτευτό. Και άντε!
Να τα κάνουμε όλα αυτά. Ομως, τι εξασφαλίζει ότι, μετά τη λήθη χωρίς αυτοκριτική, σε δέκα χρόνια η Αριστερά δεν θα υμνολογεί τους «αντιμνημονιακούς αγώνες του λαού» και πιθανώς να καταθέτει στεφάνι στη Μαρφίν, φυσικά όχι προς τιμήν των θυμάτων;
Η ζωή δεν μπορεί να προχωρήσει με γινάτια, ούτε η πολιτική μπορεί να προκόψει με το «ή αυτοί ή εμείς». Η Δημοκρατία χρειάζεται συναινέσεις, αλλά επίσης μνήμη και ειλικρίνεια· όπως είπε και ο Τζον Φ. Κένεντι: «Συγχωρώ, αλλά δεν ξεχνώ τα ονόματά τους». Αυτό δεν είναι αναγκαίο για συναισθηματικούς λόγους, αλλά για πολύ πρακτικούς. Μια εβραϊκή παροιμία λέει ότι «αν με γελάσεις μια φορά, φταις εσύ. Αν με γελάσεις και δεύτερη φορά φταίω εγώ…».
Αφήστε δε το γεγονός ότι ακόμη κι αν «ξεχάσουμε» οι μεν, δεν λένε να «ξεχάσουν» οι δε, και γι’ αυτό ακόμη μιλούν περί «μαύρων μετώπων» και υψηλότερων φορολογικών βαρών στους «μενουμευρωπαίους»…