Πριν από μερικές μέρες ο Αυστραλός πρωθυπουργός πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Βιλέρ της Γαλλίας, όπου συνάντησε τον Γάλλο ομόλογό του. Οι δύο άνδρες περιηγήθηκαν στον τόπο όπου στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χιλιάδες Αυστραλοί στρατιώτες έδωσαν τη ζωή τους, εγκαινιάζοντας το Κέντρο Σερ Τζον Μόνας, το νέο μουσείο που κατασκευάστηκε στο μνημείο των Αυστραλών πεσόντων.
Είναι ένα multimedia μουσείο, με πολλές και εντυπωσιακές ψηφιακές εφαρμογές – έως και η ίδια η μάχη αναπαρίσταται σχεδόν «ζωντανά». Τα ξύλινα στοιχεία του μουσείου –και είναι αρκετά– αποτελούνται από αυστραλέζικο ξύλο. Οι κορμοί ξύλου ταξίδεψαν με διπλωματική αποστολή από την Αυστραλία στη Γαλλία. Δεν έμειναν, όμως, εκεί. Φορτώθηκαν σε νταλίκες και ήρθαν στην Ελλάδα για να βρουν την ελληνική ομάδα με τον Ιταλό μαέστρο της που «στήνει» μουσεία και εκθέσεις στο εξωτερικό και τώρα ακονίζει τα μολύβια της για το Μουσείο του Λούβρου.
Την εποχή που τα μουσεία και οι εκθεσιακοί χώροι επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους με το κοινό και τη νέα γενιά, η μουσειακή εμπειρία είναι αντικείμενο διαβουλεύσεων μεταξύ των ειδικών. Από το Πτι Παλαί του Παρισιού μέχρι το Λούβρο του Αμπου Ντάμπι, διεθνή μουσεία αναζητούν τις λύσεις στα σχεδιαστικά τους προβλήματα σε ένα μικρό ισόγειο που στεγάζεται σε μια μονοκατοικία του ’60 στην Αγία Βαρβάρα στο Ψυχικό.
Περνώντας τη μεταλλική πόρτα της αυλής για να μπω στον λευκό προθάλαμο της μονοκατοικίας, ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Κελαηδίσματα πουλιών, φυτά, μια μικρή λεμονιά, η αρχιτεκτονική μιας άλλης εποχής είναι μόνο η προθήκη που περιβάλλει τη Muevo (MuseumEvolution), μια καινοτόμο ελληνική προσπάθεια που μόλις δύο χρόνια από την ίδρυσή της στήνει εκθέσεις σε μεγάλα μουσεία και εκθεσιακούς χώρους του εξωτερικού.
Αεροναυπηγοί
«Το μουσείο στο Βιλέρ είναι το μεγαλύτερό μας έργο αυτή τη στιγμή», μας λέει ο Μιχάλης Δούκας, συνιδρυτής και CEO της Muevo. Η εταιρεία ανέλαβε να υλοποιήσει, σχεδιαστικά και κατασκευαστικά, τις προθήκες των εκθεμάτων και τους εσωτερικούς χώρους του μουσείου. Το ξύλο από την Αυστραλία, που ταξίδεψε στη Γαλλία και έπειτα στην Ελλάδα, επεξεργάστηκαν Ελληνες ξυλουργοί και μετά έφυγε ξανά για το Βιλέρ μαζί με την ομάδα της Muevo για το στήσιμο του έργου.
Στη μονοκατοικία της Αγίας Βαρβάρας επικρατεί ζεστή σπιτική ατμόσφαιρα. Φωνές και γέλια από την ομάδα των σχεδιαστών που αποτελείται από νέους μηχανικούς, αρκετοί από αυτούς είναι απόφοιτοι τμημάτων αεροναυπηγικής. Υπό την καθοδήγηση του Ιταλού τεχνικού διευθυντή Μάρκο Μασόκο προετοιμάζονται για την ανακαίνιση των αιθουσών «Παρθενώνας» και «Ολυμπία» του Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι που φιλοξενούν περίπου 40 αρχαιοελληνικά εκθέματα, όπως την «Πομπή των Παναθηναίων» και την «Κενταυρομαχία». «Οταν τους είπαμε ότι σκεφτόμαστε να κατέβουμε στον διαγωνισμό ενθουσιάστηκαν. Κανείς δεν είπε πού πάμε τώρα, είμαστε μικρή εταιρεία. Είναι νέοι και δεν είναι κουρασμένοι με τις κακές πτυχές της Ελλάδας. Οταν έμαθαν ότι πρόκειται για τις αίθουσες με τα ελληνικά εκθέματα τσακώνονταν μεταξύ τους για το ποιος θα κάνει τα καλύτερα προσχέδια», μας λέει η Αγγελική Κεμανέ, συνιδρύτρια και νομική σύμβουλος της εταιρείας. Σε διαγωνισμούς αυτού του επιπέδου, η οικονομική προσφορά του κάθε κατασκευαστή αντιπροσωπεύει μόνο το 40% στη βαθμολογία της συνολικής πρότασης. «Το υπόλοιπο διαμορφώνεται από παράγοντες όπως το πώς αντιλαμβάνεσαι το πρότζεκτ και τα εκθέματα που έχεις να διαχειριστείς, πώς θα κινηθείς στον χώρο και πώς θα το υλοποιήσεις στον χρόνο που σου δίνει ο πελάτης. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και όλα τα κομμάτια του, π.χ. οι μεντεσέδες μιας προθήκης, είναι προϊόν δικής μας έρευνας και σχεδιασμού», σημειώνει ο κ. Δούκας.
Τι είδους έρευνα και πόση λεπτομέρεια μπορεί να κρύβει μια προθήκη, σκέφτομαι φωναχτά και ο κ. Μασόκο αναφέρει το παράδειγμα του Κάστρου Φοντενεμπλό, έξω από το Παρίσι. Στην «Αίθουσα των Κύκνων» του μεσαιωνικού γαλλικού παλατιού ζητήθηκε από τη Muevo μια προθήκη για την τοποθέτηση μιας σειράς δεκάδων πορσελάνινων εκθεμάτων, αλλά με μερικές ιδιαιτερότητες: το γυαλί με διαστάσεις 4×4 μέτρα που ζύγιζε σχεδόν μισό τόνο θα έπρεπε να στηρίζεται σε μια κατασκευή χωρίς πλαίσιο (frameless), ανοιγόμενη αλλά με «αόρατους» μεντεσέδες και μηχανισμούς αναδίπλωσης. Ετσι, η ομάδα κατασκεύασε έναν πολύπλοκο σχεδιαστικά μηχανισμό που «καταλήγει» σε έναν κρυφό τροχό που ανοίγει μαζί με το τζάμι και είναι ειδικά σχεδιασμένος ώστε να αποφεύγονται οι επικίνδυνες για τις πορσελάνες «αναταράξεις» όσο ανοίγει η προθήκη και ο τροχός κυλάει σε ένα πάτωμα σημαδεμένο από τη φθορά των αιώνων. «Σε μια έκθεση έχεις δύο προβλήματα. Τα εκθέματα χρειάζονται απόλυτη προστασία και συντήρηση. Από την άλλη πρέπει και να εκτεθούν. Στην προσέγγισή σου πρέπει να συνδυάζεις την ποιότητα με μια κουλτούρα, σεβασμό για το έκθεμα», μας λέει ο κ. Μασόκο.
Και προστασία
«Η φιλοσοφία μας είναι να προβάλουμε το έκθεμα και να κάνουμε την προθήκη αόρατη. Δεν προσπαθούμε να προβάλουμε τις κατασκευές μας αλλά να προστατεύσουμε το έκθεμα δημιουργώντας κάθε φορά τις κατάλληλες συνθήκες, είτε αυτό σημαίνει τον σχεδιασμό μικροκλίματος εντός της προθήκης, αφαίρεση της υγρασίας, τοποθέτηση κατάλληλων κρυστάλλων, φωτισμός», λέει ο Λουκάς Σαρίδης, το τρίτο μέλος της ιδρυτικής ομάδας και οικονομικός διευθυντής της Muevo.
Η ελληνική εταιρεία Muevo ανέλαβε την ανακαίνιση των αιθουσών «Παρθενώνας» και «Ολυμπία» του Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι, που φιλοξενούν περίπου 40 αρχαιοελληνικά εκθέματα.
Η Muevo ιδρύθηκε το 2016 από επαγγελματίες με εμπειρία στο επιχειρείν και στελεχώθηκε με νέους, ταλαντούχους, σχεδιαστές και μηχανικούς και έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, όπως μας εξηγούν. Η είσοδός της στο Λούβρο αποτελεί μια αναγνώριση της ελληνικής προσπάθειας. «Από την αναβάθμιση και τη φροντίδα των γαλλικών μουσείων η Ελλάδα θα μπορούσε να μάθει πολλά. Ο τρόπος προσέγγισης των μουσείων αλλάζει και οι νέες γενιές θέλουν κάτι περισσότερο από μια λεζάντα δίπλα σε ένα έκθεμα», σημειώνει ο Λουκάς Σαρίδης.