Αγαπητέ κ. Τέλλογλου
«Διάβασα το άρθρο σας για την "Όλη η αλήθεια για τη φαρμακευτική δαπάνη" καθώς και τα σχόλια του κ. Μόσιαλου. Επειδή είμαι ένας από τους 4 "ειδικούς" θα ήθελα να κάνω κάποιες παρατηρήσεις.
- Το άρθρο αναφέρεται κυρίως στην "ζημιά" που υπέστη το δημόσιο από τις εξωνοσοκομειακές δαπάνες, αποδεικνύοντας ότι σε καμιά περίπτωση δεν ανέρχονται σε 23 δις όπως ισχυρίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Μόσιαλος φαίνεται ότι αποδέχεται αυτόν τον ισχυρισμό.
- Στο άρθρο (σε μικρότερο βαθμό) και στην απάντηση του κ Μόσιαλου συγχέεται η υπέρβαση των δαπανών με την ζημιά του δημοσίου.
Δεν είναι όμως το ίδιο πράγμα.
Ετήσια "φυσιολογική" δαπάνη
Αποτελεί κομβικό σημείο. Ο κ. Μόσιαλος αποδέχεται ως φυσιολογική δαπάνη την ετήσια αύξηση κατά 3,5% της δαπάνης του 2000 και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπέρβαση ανέρχεται στα 17,5 δις. Η μέθοδος είναι γραμμική με λίγη επιστημονική αξία και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Οδηγεί δε, στο παράδοξο ότι η Ελλάδα το 2009 θα έπρεπε να ξοδεύει 1,742 δις που αντιστοιχεί σε 0,75% του επίσημου ΑΕΠ, και 154,4 ευρώ κατά κεφαλή. (δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν αυξημένο κατά 30% λόγω παραοικονομίας και ο πληθυσμός πολύ μεγαλύτερος λόγω των μεταναστών).
Καμία ανεπτυγμένη χώρα εκείνη την εποχή δεν ξόδευε τόσα λίγα (με τις αντίστοιχες προσαρμογές). Τα 2 δις ετήσιας δαπάνης τα επέβαλε η τρόικα-το μνημόνιο γράφει: "ο στόχος είναι η δημόσια δαπάνη για εξωνοσοκομειακά φάρμακα να περιέλθει περίπου στο 1% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου στα 2 δις ευρώ σύμφωνα με τον μέσο όρο της ΕΕ το 2014". Το σημαντικό είναι καμία ανεπτυγμένη χώρα δεν είχε τόσο χαμηλές δαπάνες, και επιπλέον, η τρόικα ή αυτοί που το εισηγήθηκαν έδειξαν εμπάθεια και ήθελαν να τιμωρήσουν την Ελλάδα, όταν η ίδια τρόικα στο μνημόνιο της Πορτογαλίας δέχθηκε δαπάνη 1,3% του ΑΕΠ! (Ο κ. Μόσιαλος θα έπρεπε να το γνωρίζει, ήταν κυβερνητικός βουλευτής με βαρύνουσα γνώμη στα θέματα υγείας).
Η δαπάνη των 2 δις επετεύχθη με:
- Μείωση των τιμών των φαρμάκων, μείωση του ΦΠΑ και του ποσοστού κέρδους των φαρμακείων και φαρμακεμπόρων και της σημαντικής αύξησης της συμμετοχής των ασθενών. Την περίοδο που εξετάζουμε η Ελλάδα δεν πήρε κανένα μέτρο περιορισμού της δαπάνης όταν όλες οι άλλες χώρες έπαιρναν μέτρα. Ο υπολογισμός έγινε ως εξής:
- Την επταετία 2004-2010 με μέση ετήσια δαπάνη 2,3 δις
- 2001-2003 (τρία χρόνια) από 1,5 (μέση)
- Και το 2000, όσο ήταν, δηλαδή 1,3 δις. (τα 2 δις που σχολίασε ο Κ. Μόσιαλος δεν ισχύουν γιατί το άρθρο αναφέρονταν ρητά σε μέση δαπάνη της περιόδου). Σύνολο 21,9 δις.
Στο ίδιο ποσό καταλήγουμε αν υπολογίζουμε την δαπάνη της περιόδου στο 1,15% του επισήμου ΑΕΠ. (ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό για ανεπτυγμένη χώρα).
Οι σημαντικές αλλαγές που πυροδότησαν την δαπάνη
Την περίοδο αυτή παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές- τις οποίες ο κ. Μόσιαλος δεν τις λαμβάνει υπόψιν:
- Μεγάλη αύξηση πληθυσμού λόγω μεταναστών. Μελέτη υπολογίζει (Σεπ 2011) τους νόμιμους μετανάστες σε 800.000 και τους παράνομους σε 450.000. Όχι μόνο κατανάλωναν φάρμακα, αλλά τα έστελναν και στις χώρες καταγωγής τους.
- Άλλαξε το επιδημιολογικό προφίλ με σημαντική αύξηση των χρόνιων παθήσεων και της νοσηρότητας. (γεγονός που ο κ. Μόσιαλος δεν ασπάζονταν μέχρι πέρσι). Από το 35% (ΗΠΑ) του πληθυσμού που πάσχει από ένα τουλάχιστο χρόνιο νόσημα το 2000, φθάσαμε στο 51,7% το 2010. Στην Ελλάδα – δεν υπάρχουν στοιχεία για την περίοδο, αλλά το 2017 φθάσαμε στο 50% (μελέτη ΣΦΕΕ).
- Το 2000 νοσηλεύτηκαν στα δημόσια νοσοκομεία 1.753.137 ασθενείς και το 2010, 2.219.835. Μόνο οι νοσηλείες καρκινοπαθών από 160.179 έφθασαν στις 267.750 Πολλαπλή σκλήρυνση από 1343 σε 8200 νοσηλείες.
- Θετικό παράδειγμα βελτίωσης: ασθενείς με οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου από 21.512 το 2003 μειώθηκαν σε 13.490 το 2010. Λόγω και της φαρμακευτικής αγωγής – στατίνες κλπ. Πωλήσεις αυτών των φαρμάκων 350 εκ το 2004, και 745 εκ το 2010.
- Μεγάλη αύξηση (2000- 2009 ή 10) των δικαιούχων περίθαλψης από 3.744.570 σε 4.084.000 των συνταξιούχων από 2.036.620 σε 2.396.940 και βέβαια των δημοσίων υπαλλήλων κατά 400.000 με τα προνομιούχα βιβλιάρια υγείας.
- Στην εισαγωγή νέων πρωτοτύπων φαρμάκων, τουλάχιστον 250 με υψηλές τιμές
Προς επιβεβαίωση των παραπάνω παραθέτω δαπάνες για φάρμακα χρόνιων νόσων – όχι από τις ποιο συχνές) για την περίοδο 2004 σε σύγκριση με το 2009. (η αύξηση των δαπανών δεν οφείλεται μόνο στην αύξηση της συχνότητας, αλλά στην αύξηση του πληθυσμού, στην αύξηση της επιβίωσης, και στην αύξηση του επιπολασμού των νόσων εφόσον οι ασθενείς ζουν περισσότερο.
Διαβήτης: από 66,6 εκ σε 200 εκ. (επιπολασμός από 8,7% στο 11%)
Φλεγμονώδη Ρευματικά νοσήματα: από 29,7 εκ σε 288,4 εκ
Σχιζοφρένεια: από 71,8 εκ σε 235 εκ
Νόσος του Alzheimer: από 53,4 εκ σε 197,4 εκ
Οστεοπόρωση: από 68,6 εκ σε 159,5 εκ (5 νέα φάρμακα την περίοδο)
Επιληψία: από 47,3 σε 72,5 εκ. Κατάθλιψη: από 123 εκ σε 197,5 εκ
Υπέρταση: από 352 εκ σε 416,2 εκ.
Φάρμακα για κακοήθειες: από 22,8 εκ σε 190,4 εκ (λόγω της ευνοϊκής ρύθμισης)
- Τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια και κλινικές προμηθεύονταν τα φάρμακα για τους νοσηλευόμενους από ιδιωτικά φαρμακεία. Ο ΕΟΦ καταχωρούσε τις πωλήσεις αυτές στα ιδιωτικά φαρμακεία και όχι στα νοσοκομεία όπως είναι και το σωστό. (υπέρβαση 1 δις για την περίοδο)
- Η κυβέρνηση Καραμανλή επέτρεψε στα ιδιωτικά φαρμακεία να πωλούν νοσοκομειακά φάρμακα (υπέρβαση 600 εκ). (τα παραπάνω άλλαξαν το 2010 με την αντίστοιχη μείωση της δαπάνης)
Η φαρμακευτική πολιτική που εκτόξευσε την δαπάνη
- Η Ελλάδα είχε τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη στα generics and off patent φάρμακα (αντίθετα είχε από τις χαμηλότερες στα πρωτότυπα).
- Είχε από τα υψηλότερα ποσοστά κέρδους στα φαρμακεία και φαρμακεμπόρους
- Είχε από τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής των ασθενών
- Είχε από τα χαμηλότερα ποσοστά ΟΤC φαρμάκων
- Είχε υψηλή παραβατικότητα (μαϊμού συνταγές και κουπόνια)
- Οι ασθενείς είχαν απεριόριστη πρόσβαση σχεδόν σε όλα τα φάρμακα δίχως συνταγή.
Στο άρθρο αναφέρεται ξεκάθαρα ότι η υπέρβαση της δαπάνης ανέρχεται σε 9,9 δις. (33,5-22-1,6)
Το άρθρο κάνει κάτι επιπλέον: αναλύει από πού προέρχεται η υπέρβαση (ο κ. Μόσιαλος δεν το κάνει). Αν η Ελλάδα έπαιρνε 3 μόνο μέτρα, που αναγκάσθηκε να πάρει με το μνημόνιο, η υπέρβαση σχεδόν μηδενίζεται:
- Από τα 9,9 δις τα 4 δις οφείλονται σε πωλήσεις πρωτοτύπων φαρμάκων και τα 5,9 σε generics and off patent. Στα πρωτότυπα είχαμε μειώσεις τιμών περίπου 30% (άρα πωλήσεις 2,8 δις) και στα άλλα 50%. (πωλήσεις 2,95 δις).
- Η αύξηση της συμμετοχής των ασθενών (30% της δαπάνης) θα εξοικονομούσε άλλα 1,725 δις.
- Η μείωση του κέρδους των φαρμακείων και φαρμακεμπόρων εξοικονομεί άλλα 120 εκ.
- Συμπέρασμα: η υπέρβαση περιορίζεται σε 9,9 – 7,6 = 2,3 δις.
- Αν από την υπέρβαση αφαιρεθούν και τα άλλα μέτρα, όπως η μεταφορά πολλών φαρμάκων σε καθεστώς OTC, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η μείωση του ΦΠΑ (650 εκ) τότε η υπέρβαση σχεδόν μηδενίζεται. Κατά συνέπεια το "τεράστιο πάρτυ" κατά τον κ. Μόσιαλο αφορά ξεκάθαρα την κυβερνητική πολιτική την οποία στήριξαν όλα τα κόμματα και οι κοινωνικοί εταίροι.
Υπέστη ζημία το δημόσιο;
Από την υπέρβαση των 9,9 δις θα πρέπει
- Να αφαιρέσουμε το ΦΠΑ, διότι το κράτος τον προεισέπραξε: Ανέρχεται σε 2,555 δις. Αξιοσημείωτο είναι ότι η αύξηση του ΦΠΑ από το 6% στο 9% το 2005, αύξησε τις δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες κατά 650 εκ. βοηθώντας την υπέρβαση.
- Να αφαιρέσουμε ότι πήρε επιπλέον πίσω από την φαρμακοβιομηχανία: το άρθρο τις υπολογίζει στα 5,28 δις.
- Συμπέρασμα: η ζημιά του δημοσίου –δίχως κανένα μέτρο- ανέρχεται σε 9,9- 2,55- 5,28= 2,07 δις.
Δύο θέματα που θίγει στην απάντηση ο κ. Μόσιαλος.
- Το κούρεμα των ειδικών ομολόγων που δόθηκαν στην φαρμακοβιομηχανία έναντι οφειλών του δημοσίου και μετά κουρεύτηκαν, υπολογίζονται μόνο στην "ζημιά" που υπέστη το δημόσιο. (το δημόσιο ‘γλύτωσε΄ αυτά τα χρήματα). Δεν υπολογίζονται στην υπέρβαση της δαπάνης όπως κακώς κατάλαβε ο κ. Μόσιαλος.
- Οι εταιρίες από την υπέρβαση των δαπανών είχαν επίσημα επιπλέον έσοδα. Είναι άσχετο -για το θέμα που συζητούμε- αν παρουσίαζαν ζημιές ή όχι. Διότι η ζημιά οφείλεται σε αυξημένα έξοδα των εταιριών. Τα αυξημένα έξοδα των εταιριών δημιουργούν πρόσθετα έσοδα στο δημόσιο, λόγω άμεσης φορολόγησης της αυξημένης μισθοδοσίας του προσωπικού, και της φορολόγησης των προμηθευτών των εταιριών (άμεσης και έμμεσης). Όταν "πέφτουν" χρήματα στην αγορά αυξάνονται τα έσοδα του δημοσίου- παρόλη την υψηλή παραοικονομία. Βέβαια δεν αναφέρεται στο άρθρο και το αποτέλεσμα της μόχλευσης των 9,9 δις που ‘έπεσαν’ στην οικονομία.
Ο κ. Μόσιαλος όμως δεν απαντά στα κυρίαρχα θέματα του άρθρου:
- Αν τα δημόσιο ζημίωσε και πόσο
- Αν αποδέχεται τον ισχυρισμό του ΣΥΡΙΖΑ -διότι τον αναφέρει- ότι λόγω του "τεραστίου πάρτυ" στα φάρμακα και στην υγεία (60-80 δις) χρεοκοπήσαμε
- Δεν σχολιάζει τον εκτροχιασμό της φαρμακευτικής δαπάνης τα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ».