Να κλείσει τα περισσότερα από τα τουλάχιστον 16 προαπαιτούμενα που αφορούν τις συντάξεις, τα εργασιακά και την πρόνοια και απομένουν για την ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης, με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες, κοινωνικές και πολιτικές, επιδιώκει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Αλλωστε, η κυβέρνηση αλλά και οι εκπρόσωποι των πιστωτών γνωρίζουν καλά ότι κάποια από αυτά, δεν μπορεί παρά να κλείσουν εντός του καλοκαιριού, ενώ απομένουν και προαπαιτούμενα που θα ολοκληρωθούν όταν η χώρα θα έχει τυπικά βγει από το πρόγραμμα.
Στην πρώτη γραμμή των προαπαιτουμένων που μπορούν –και για κάποιους πρέπει– να κλείσουν άμεσα, είναι αυτά που αφορούν τα εργασιακά και συγκεκριμένα την αξιολόγηση της διαδικασίας μεσολάβησης και διαιτησίας και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου μηχανισμού για την αντιπροσωπευτικότητα των κλαδικών συμβάσεων. Πρόκειται για δύο θέματα που πιθανές αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο ενδέχεται να ανατρέψουν τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης σε σχέση με το μέλλον των εργασιακών σχέσεων στη μεταμνημονιακή εποχή. Η αρμόδια υπουργός Εργασίας, Εφη Αχτσιόγλου, επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση με τους κοινωνικούς εταίρους σε εγχώριο επίπεδο, με στόχο τη δημιουργία ενός κοινωνικού μετώπου και σκοπό οι όποιες αλλαγές συμφωνηθούν να μην αποδειχθούν πολιορκητικός κριός για την επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Ηδη, η μελέτη που έχει στα χέρια της η υπουργός και αφορά τη λειτουργία της διαιτησίας και της μεσολάβησης, όπως αποκάλυψε η «Κ», θέτει ως ασπίδα στη σημερινή λειτουργία του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) το Σύνταγμα, με τη ΓΣΕΕ να συντάσσεται με όλες τις προτάσεις του πορίσματος. Υπέρ της διατήρησης του ισχύοντος καθεστώτος εμφανίζονται ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΕΕ, ενώ σταθεροί κατά της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία παραμένουν ΣΕΒ και ΣΕΤΕ.
Στο θέμα της δημιουργίας ενός μηχανισμού αντιπροσωπευτικότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, η ελληνική πρόταση φαίνεται πως καταλήγει στον έλεγχο της αντιπροσωπευτικότητας μέσω των στοιχείων του συστήματος Εργάνη, μέσω του οποίου φαίνονται τόσο ο αριθμός των επιχειρήσεων που ανήκουν σε κάθε κλάδο όσο και ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολούν.
Στον τομέα των συντάξεων, τα αγκάθια αφορούν κατά κύριο λόγο την έκδοση του συνόλου των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης έως τον Αύγουστο. Εγχείρημα που θεωρείται δύσκολο. Στο υπουργείο εκτιμούν, πάντως, ότι τα ορόσημα για την τέταρτη αξιολόγηση, που αφορούν την έκδοση όλων των αιτήσεων για κύρια σύνταξη που υποβλήθηκαν έως το τέλος του 2016 (περίπου 23.200 αιτήσεις) καθώς και το 30% των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ το 2017 (συνολικά 68.250) θα επιτευχθούν.
Οσο για τις επικουρικές, ο στόχος για την έκδοση τουλάχιστον 13.800 συντάξεων θα έχει «σχεδόν» επιτευχθεί μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα.
Παραμένουν, βέβαια, πολλά τεχνικά θέματα, όπως για παράδειγμα η πλήρης μηχανογράφηση του ασφαλιστικού βίου όλων των ασφαλισμένων, η μεταφορά του συνόλου των οφειλών προς το ΚΕΑΟ, η ένταξη της διεύθυνσης συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους στον ΕΦΚΑ, αλλά και μια πιθανή λειτουργική ένταξη του ΕΔΟΕΑΠ στο επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ, καθώς η Eurostat με έγγραφό της προς την ΕΛΣΤΑΤ υποστηρίζει ότι το επικουρικό ταμείο των δημοσιογράφων κατατάσσεται στους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Στον αντίποδα, με τις μεταφορές περιουσίας από τον ΕΦΚΑ στο ΤΜΕΔΕ και την απόφαση για συμμετοχή του ενιαίου φορέα στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Attica Bank με 70 εκατ. ευρώ, επιτυγχάνεται η μείωση της συμμετοχής του Ταμείου στην τράπεζα, σε ποσοστό σημαντικά κάτω από το 50%.
Στον τομέα της πρόνοιας τέλος, φαίνεται πως το πιλοτικό πρόγραμμα πιστοποίησης της αναπηρίας που εφαρμόζεται στην Αττική έχει γίνει αποδεκτό από την Παγκόσμια Τράπεζα, όμως για να υπάρξει οριστική αξιολόγηση απαιτούνται τουλάχιστον 1.500 περιπτώσεις. Μέχρι σήμερα, έχουν υποβληθεί 400 αιτήσεις για πιστοποίηση και έχουν εκδοθεί περίπου 60 αποφάσεις, αριθμός που δεν κρίνεται ικανοποιητικός. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει την επέκταση του πιλοτικού προγράμματος σε τουλάχιστον δύο ακόμη περιφέρειες, προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος των αιτήσεων και των αποφάσεων και να μπορέσει η Παγκόσμια Τράπεζα να προχωρήσει, εντός του καλοκαιριού, στην αξιολόγηση κι έτσι να δοθεί το «πράσινο φως» για καθολική εφαρμογή του μέτρου.
Στη μάχη και το επίδομα ενοικίου
Η τύχη του επιδόματος ενοικίου στέγασης και κυρίως του αριθμού των δικαιούχων αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα κεντρικά θέματα διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, καθώς πρόκειται για ένα ποσό της τάξης των 600 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζεται να διανεμηθεί σε περίπου 550.000 οικογένειες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών, με επικεφαλής αυτούς του ΔΝΤ ζητούν ενίσχυση του επιδόματος μόνον όσων βρίσκονται στο όριο της φτώχειας, ενώ η κυβέρνηση επιθυμεί τη στήριξη και των οικογενειών με μεσαία εισοδήματα. Η μάχη αναμένεται να δοθεί στο ύψος των εισοδηματικών κριτηρίων, καθώς το ποσό έχει ήδη καθοριστεί στο πλαίσιο των αντιμέτρων, με την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%.
Στον αντίποδα, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα επιμείνει στην πρότασή της, ζητώντας από τους δανειστές να επιδοτηθούν με το ποσό κατά 2/3 όσοι πληρώνουν ενοίκιο και κατά κύριο λόγο ανήκουν στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, και κατά 1/3 όσοι έχουν στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας. Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση το εισόδημα για ένα άτομο πρέπει να διαμορφωθεί στα 9.000 ευρώ, ενώ οι δανειστές πιέζουν για ατομικό εισόδημα της τάξης των 7.200 ευρώ.