Την ένταξη της χώρας σε προληπτική πιστωτική γραμμή, μετά το τέλος του μνημονίου, επανέφερε χθες δυναμικά στο προσκήνιο ο επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στην Αθήνα Φραντσέσκο Ντρούντι, αποκαλύπτοντας ότι η Φρανκφούρτη τη θεωρεί ως την καλύτερη επιλογή.
Στην πραγματικότητα, οι πληροφορίες από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναφέρουν ότι η ΕΚΤ δεν είναι ο μόνος θεσμός που προκρίνει την προληπτική γραμμή. Την ίδια άποψη έχουν επίσης ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Κάτι που δείχνει ότι η κυβέρνηση αναμένεται να δεχθεί πιέσεις το επόμενο διάστημα για να επανεξετάσει τη στάση της στο συγκεκριμένο θέμα. Αυτό θα σήμαινε, βεβαίως, ότι θα εγκατέλειπε ακόμη και τα τελευταία προσχήματα περί καθαρής εξόδου από το μνημόνιο.
Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος σε συνέντευξή του στη Frankfurter Allgemeine Zeitung, που δημοσιεύεται στο φύλλο της Τρίτης, απαντώντας στην ερώτηση εάν θα χρειαστεί η Ελλάδα πρόσθετο δίχτυ ασφαλείας μετά το τέλος του προγράμματος, παίρνει μία ακόμη φορά αποστάσεις από τη ρητορική περί καθαρής εξόδου: «Αυτό το διάστημα γίνεται πολύς λόγος, εάν θα είναι μία “καθαρή έξοδος”, ένα καθαρό τέλος για το πρόγραμμα της Ελλάδας. Δεν έχει κανένα νόημα να συζητάμε για έννοιες. Η ουσία είναι σαφής: Θα κλείσουμε το πρόγραμμα τον Αύγουστο και δεν θα ζητήσουμε διασφάλιση μέσω μιας πιστοληπτικής γραμμής. Μετά τον Αύγουστο του 2018 δεν θα υπάρξει καμία πίστωση, πλέον, από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ESM για την Ελλάδα».
Ο κ. Ντρούντι, που θα βρίσκεται από σήμερα στην Αθήνα, προκειμένου να συμμετάσχει από αύριο στις διαπραγματεύσεις στο Χίλτον για την τέταρτη αξιολόγηση, ήταν χθες, σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική», ξεκάθαρος λέγοντας ότι «χρειάζεται ένα ορθά καθορισμένο πρόγραμμα (προληπτικού χαρακτήρα), με αυστηρούς και αποτελεσματικούς όρους προκειμένου η ΕΚΤ να διατηρήσει την παρέκκλιση (waiver) σχετικά με την επιλεξιμότητα των ελληνικών κρατικών ομολόγων για όσο διάστημα οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις παραμένουν χαμηλότερες του επενδυτικού βαθμού».
Εξήγησε ότι η διατήρησή του waiver θα βοηθήσει σε περιόδους αυξημένης μεταβλητότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ενώ αποτελεί προϋπόθεση για τη συμπερίληψη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Eπίσης, προσέθεσε, μια αξιόπιστη συμφωνία μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος θα συμβάλει στην πρόληψη των διακυμάνσεων στις καταθέσεις, διευκολύνοντας έτσι την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ουσιαστικά, ο κ. Ντρούντι επικαλέσθηκε τα ίδια επιχειρήματα υπέρ της προληπτικής γραμμής που είχε επικαλεσθεί στο παρελθόν και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, για να εισπράξει την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης και σκληρούς χαρακτηρισμούς εκ μέρους στελεχών της.
Ο κ. Ντρούντι απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον όρο προληπτική γραμμή και ακόμη περισσότερο να τη συγκεκριμενοποιήσει και περιορίστηκε να μιλήσει για προληπτικό πρόγραμμα, αφήνοντας έτσι ανοικτό παράθυρο για έναν πιθανό συμβιβασμό σε μια λύση που κατ’ όνομα μόνο θα διαφέρει ίσως από την προβλεπόμενη ECCL, την οποία έχει δαιμονοποιήσει η κυβέρνηση επειδή συνοδεύεται από μνημόνιο.
Πάντως, ο ίδιος προσέθεσε ότι η απόφαση εναπόκειται πλήρως στις ελληνικές αρχές, όπως είχε πει μετά το Eurogroup της Σόφιας, στις 27 Απριλίου και το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ.
Στο ίδιο Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε μεταφέρει τη θέση της κυβέρνησης ότι δεν θέλει προληπτική γραμμή και επιθυμεί «καθαρή έξοδο» από το μνημόνιο. Στη βάση αυτή κινήθηκαν οι διαδικασίες για την «ενισχυμένη εποπτεία», το πλαίσιο της οποίας επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι οι όροι της «ενισχυμένης εποπτείας» θα είναι τόσο αυστηροί, που δεν θα διαφέρουν ουσιαστικά από ένα νέο μνημόνιο, ενώ η χώρα θα χάσει το όφελος της προληπτικής γραμμής για προστασία έναντι των αγορών.
Την ανάγκη προστασίας έναντι των αγορών καθιστούν προφανή οι συνθήκες που επικρατούν μετά την έκδοση του 7ετούς ομολόγου, τον Φεβρουάριο. Εκτοτε, δεν έχει δοθεί ούτε μία ευκαιρία νέας εξόδου στις αγορές και είναι αμφίβολο αν αυτή θα υπάρξει μέχρι το τέλος του προγράμματος. Τα σχέδια για την έκδοση 3ετούς και 7ετούς ομολόγου έχουν μπει στο ράφι.