«Μία συμφωνία για το Σκοπιανό που θα έχει την έγκριση της Ευρώπης πρέπει να στηριχθεί από όλους» ανέφερε εντός της εβδομάδος ο Σταύρος Θεοδωράκης, αναδεικνύοντας έναν «κεντροαριστερό γρίφο» για πολύ δυνατούς λύτες. Είναι βέβαιο πως αν ο πρωθυπουργός προχωρήσει σε λύση του ζητήματος της ονομασίας των Σκοπίων, ο πολιτικός χώρος που θα αισθανθεί πιο έντονα τους μετασεισμούς είναι αυτός του Κινήματος Αλλαγής, εντός του οποίου συνυπάρχουν –όχι πάντα αρμονικά– διαφορετικές προσεγγίσεις.
Πλην του προέδρου του Ποταμιού, ο οποίος εξαρχής είχε δηλώσει πως θεωρεί «πατριωτικό καθήκον» μία λύση του ζητήματος, υπάρχουν και άλλα κορυφαία στελέχη του κόμματος που κοιτούν προς την ίδια κατεύθυνση. Στην κορυφή της πυραμίδας οι δύο πρώην πρωθυπουργοί του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου και Κ. Σημίτης, οι οποίοι αμφότεροι έχουν ταχθεί υπέρ της λύσης. Στις αρχές Φεβρουαρίου ο κ. Παπανδρέου με δημόσια τοποθέτησή του είχε δηλώσει πως το εθνικό συμφέρον επιτάσσει «συμφιλίωση των δύο λαών, με λύση αξιοπρεπή και αμοιβαίως αποδεκτή». Παράλληλα, το τελευταίο διάστημα ανέλαβε πρωτοβουλίες, ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, με αποκορύφωμα τη συνάντησή του με τον ΥΠΕΞ των Σκοπίων κ. Ντιμιτρόφ, που δείχνουν προς λύση.
Από την άλλη, ο κ. Σημίτης σε μία από τις σπάνιες δημόσιες παρεμβάσεις του στα τέλη Ιανουαρίου είχε ταχθεί και αυτός υπέρ της αμοιβαίας αποδεκτής λύσης, σημειώνοντας πως η παρούσα συγκυρία «ανοίγει την πιθανότητα επιτυχίας» με βάση «την ενδιάμεση συμφωνία» επικαλούμενος τα όσα είχε διαπραγματευθεί η κυβέρνησή του το 1995. Και ο Ευ. Βενιζέλος, παρά τη σφοδρή σύγκρουσή του σε όλα τα επίπεδα με την κυβέρνηση, σε δημόσια τοποθέτησή του για το ζήτημα είχε πιάσει το νήμα του Σκοπιανού ακριβώς από το ίδιο σημείο, εκείνο του 1995, σημειώνοντας πως το εθνικό συμφέρον επιτάσσει μία λύση. Το εσωκομματικό παζλ συμπληρώνεται από τον Θ. Θεοχαρόπουλο, που δηλώνει αναφανδόν «υπέρ της λύσης». Και κάπου εδώ ξεκινάει ο γόρδιος δεσμός.
Επικίνδυνη ισορροπία
Στον αντίποδα, εντός του ΠΑΣΟΚ που αποτελεί τον βασικό πυλώνα του Κινήματος Αλλαγής, υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας που δεν βλέπει με θετικό μάτι τη λύση. Το Ποτάμι χαρακτηρίζει αυτή την τάση «βαθύ ΠΑΣΟΚ», δημιουργώντας μία από τις βασικές διαιρετικές τομές μεταξύ της Φώφης Γεννηματά και του Στ. Θεοδωράκη. Το δεδομένο πάντως δεν αλλάζει, καθώς η τάση αυτή περιπλέκει τα πράγματα αναγκάζοντας το Κίνημα Αλλαγής σε κεντρικό επίπεδο να ισορροπεί ανάμεσα σε δύο εκ διαμέτρου διαφορετικές στάσεις, με τον κίνδυνο να πυροδοτηθούν εξελίξεις να είναι υπαρκτός. Σύμφωνα με την ανάγνωση της Χαρ. Τρικούπη, αυτός είναι και ένας από τους στόχους του Μαξίμου, όπως αποτυπώθηκε και σε πρόσφατο non paper του Κινήματος, όπου μιλούσε ευθέως για «σχέδιο διάσπασης του χώρου». Είναι σαφές άλλωστε πως μία πιθανή λύση θα αποτελέσει το οριστικό τέλος της συγκυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και το εναρκτήριο λάκτισμα αναζήτησης νέων εταίρων για τον Αλ. Τσίπρα, που με όχημα και το Σκοπιανό κοιτά σταθερά προς τον χώρο του ΚΙΝΑΛ. Σε αυτή την τακτική αναφέρονται και τα πάγια βέλη της Χαρ. Τρικούπη προς το Μαξίμου όταν λέει πως «τα εθνικά θέματα δεν είναι παιχνίδι».
Στο Κίνημα Αλλαγής, προς το παρόν, προσπερνούν αυτή την ισορροπία τρόμου, χρησιμοποιώντας προσεκτική γλώσσα μέχρι να δουν «τις τελικές προτάσεις και να πάρουν θέση». Στο πλαίσιο αυτό κρατούν από τη μία «χαμηλούς τόνους», καθώς το ζήτημα αφορά «ευαίσθητα εθνικά θέματα», ενώ από την άλλη βάζουν ψηλά στην ατζέντα τον αλυτρωτισμό της γείτονος και τη λύση δίχως «σαλαμοποίηση», δηλαδή χωρίς να παραπεμφθεί για το μέλλον το ζήτημα της αλλαγής Συντάγματος.
Οι δημοσκοπήσεις
Ο γόρδιος δεσμός γίνεται ακόμα πιο δύσκολος, αν στην εξίσωση προστεθούν οι δημοσκοπήσεις. Το μείζον εδώ δεν είναι το ποσοστό στην πρόθεση ψήφου, που άλλοτε κυμαίνεται σε διψήφιο αριθμό (11%, Public Issue), άλλοτε όχι (8%, Pulse για τον ΣΚΑΪ). Το στοιχείο εκείνο που προβληματίζει τη Χαρ. Τρικούπη είναι το γεγονός πως από τις διαρροές του ΣΥΡΙΖΑ το μεγαλύτερο κομμάτι πάει στη Ν.Δ. (15%) και όχι στο Κίνημα (μόλις 5%).
Το πρόβλημα είναι πιο έντονο όσο ανεβαίνουμε προς τα βόρεια, όπου το ζήτημα της ονομασίας κυριαρχεί. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως πολλοί Βορειοελλαδίτες δήμαρχοι που ανήκουν στον χώρο του ΠΑΣΟΚ είχαν στηρίξει τα συλλαλητήρια, όπως και στελέχη του κόμματος που εκλέγονται στη Β. Ελλάδα –Εύα Καϊλή, Χαρά Κεφαλίδου, Μιχάλης Τζελέπης, Γεώργιος Αρβανιτίδης– είχαν αποφύγει να χαρακτηρίσουν «ακραίες» τις συγκεντρώσεις. Το γεγονός άλλωστε πως στο Κίνημα Αλλαγής έχουν πάρει τη στρατηγική απόφαση να δώσουν βάρος στη Β. Ελλάδα, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή και το Μακεδονικό φυλλορροεί, δείχνει τη δυσκολία χειρισμού του ζητήματος.
Στη Βουλή το αίτημα για πρόωρες εκλογές
Για την κομβικής σημασίας, σε επίπεδο επικοινωνίας τουλάχιστον, μάχη της ερχόμενης Τετάρτης, οπότε θα συζητηθεί στη Βουλή το αίτημα της κ. Γεννηματά για πρόωρες εκλογές, προετοιμάζονται στο Κίνημα Αλλαγής. Ασχέτως της κατάληξης της προ ημερησίας συζήτησης, πρόκειται για ένα αίτημα κεντρικής φύσεως που αναδεικνύει τη «μάχη» χαρακωμάτων που είναι σε πλήρη εξέλιξη μεταξύ Μαξίμου και Χαρ. Τρικούπη με φόντο την «γκρίζα ζώνη» του 33% που προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση υπό άλλες προϋποθέσεις θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και εσωκομματικό «crash test», με δεδομένο πως ο κ. Θεοδωράκης έχει δημοσίως δηλώσει την αντίθεσή του στις πρόωρες εκλογές με το επιχείρημα ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να ολοκληρώνουν τον σταθερό κύκλο των τεσσάρων ετών και μετά να κρίνονται. Μετά τη συνάντηση, ωστόσο, εντός της εβδομάδος μεταξύ της προέδρου του Κινήματος και του επικεφαλής του Ποταμιού, εκπέμπεται και από τις δύο πλευρές μια νηνεμία όσον αφορά τις εσωτερικές έριδες. Χαρακτηριστικό είναι πως από τη Σεβαστουπόλεως χρησιμοποιούν τη λέξη «συμπόρευση», βάζοντας τα μαχαίρια στις θήκες. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως οι δύο Κ.Ο. που συναποτελούν το Κίνημα συμπίπτουν στις θέσεις. Η φράση, άλλωστε, «υπάρχει δρόμος ακόμη να διανύσουμε», που μεταδίδεται και από τα δύο μέρη, αποδίδει πλήρως την πραγματικότητα.