Ο θρίαμβος Σαντρ στο Ιράκ αιφνιδιάζει ΗΠΑ και Ιράν

Ο θρίαμβος Σαντρ στο Ιράκ αιφνιδιάζει ΗΠΑ και Ιράν

3' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κάποτε ο στρατός του Μεχντί, η πολιτοφυλακή του σιίτη κληρικού Μοκτάντα αλ Σαντρ πολεμούσε με λύσσα τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ. Σήμερα, η Ουάσιγκτον αναζητεί δίαυλο επικοινωνίας με τον Σαντρ, ο οποίος κέρδισε τις πρόσφατες εκλογές στη χώρα και αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Ο εκλογικός του θρίαμβος αιφνιδίασε τόσο τους Αμερικανούς, που είχαν επενδύσει στην επανεκλογή του απερχόμενου πρωθυπουργού Χάιντερ αλ Αμπάντι όσο και το Ιράν, το οποίο ήλπιζε ότι ο εκλεκτός του, Χάντι αλ Αμίρι, θα επικρατήσει στην αναμέτρηση. Τελικά, ο Αμπάντι τερμάτισε τρίτος και ο Αμίρι δεύτερος με ισχνή διαφορά από τον Σαντρ.

Παρά την παραδοσιακή τους αντιπαλότητα, Ουάσιγκτον και Σαντρ συμφωνούν ότι η ιρανική επιρροή στο Ιράκ πρέπει να αναχαιτιστεί. Στενός συνεργάτης του κληρικού επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν μεσάζοντες για να εγκαινιάσουν επαφές με μέλη της συμμαχίας του Σαερούν και να διερευνήσουν ποια θα είναι η πολιτική τής κυβέρνησης, αν θα επανασυστήσουν τον στρατό του Μεχντί, τον οποίο ο Σαντρ διέλυσε το 2008, και αν θα ξαναεπιτεθούν στις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ. Οι άνθρωποι του Σαντρ διαβεβαίωσαν ωστόσο τους Αμερικανούς ότι δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. «Δεν τίθεται ζήτημα επιστροφής στο σημείο εκκίνησης. Δεν σκοπεύουμε να αποκτήσουμε άλλη στρατιωτική δύναμη πέρα από την επίσημη στρατιωτική, την αστυνομική και τις δυνάμεις ασφαλείας», σχολίασε ο στενός συνεργάτης του Σαντρ.

Διερευνητικές επαφές

Ο ίδιος ο σιίτης κληρικός δεν μπορεί να γίνει πρωθυπουργός, αλλά πραγματοποιεί διερευνητικές επαφές με τους ηγέτες των άλλων σχηματισμών και θέτει προϋποθέσεις για να στηρίξει την υποψηφιότητά τους για την πρωθυπουργία. Επιδίωξή του είναι να αναλάβει τον θώκο κάποιος που απορρίπτει τις θρησκευτικές συγκρούσεις, την ανάμειξη των ξένων δυνάμεων και φιλοδοξεί παράλληλα να καταπολεμήσει τη διαφθορά. Η επιτυχία του Σαερούν δεν αποκλείεται να αποδειχθεί πλήγμα για την Τεχεράνη και δώρο στις ΗΠΑ, που φέρονται πρόθυμες να ξεχάσουν το δύσκολο παρελθόν τους με τον Σαντρ. «Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να συναντηθούν με μία σειρά ανθρώπων που θα συμμετάσχουν στην κυβέρνηση και ο Σαντρ θα είναι αναμφισβήτητα ένας από τους παίκτες αυτούς», σχολίασε Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Οι ΗΠΑ διαθέτουν περίπου 7.000 στρατιώτες στο Ιράκ αυτή τη στιγμή, αν και το Πεντάγωνο «αναγνωρίζει» μόνο 5.200. Στην πλειονότητά τους έχουν εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό ρόλο για τον ιρακινό στρατό. Ο Σαντρ, ο οποίος επί μακρόν θεωρείτο από το Ιράκ και τις ΗΠΑ ένας απρόβλεπτος πολιτικός, επανεμφανίστηκε στην ιρακινή πολιτική ζωή, εκμεταλλευόμενος τη λαϊκή οργή για το Ιράν και τη διεφθαρμένη υπό ιρανικό έλεγχο ελίτ στη Βαγδάτη. «Δεν ξέρουμε τι θέλει πραγματικά», παραδέχονται κατ’ ιδίαν οι Αμερικανοί που θεωρούν ότι οι απόψεις του συχνά είναι αντιφατικές.

Οι τελευταίες εξελίξεις αναμένεται να θορυβήσουν την Τεχεράνη, η οποία ήδη παρακολουθεί με ανησυχία την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για απόσυρση από τη συμφωνία του 2015 με το Ιράν και επαναφορά των κυρώσεων. Η Τεχεράνη έχει δεξιοτεχνικά χειραγωγήσει την ιρακινή πολιτική ζωή στο παρελθόν και μάλλον θα επιχειρήσει να υπονομεύσει τις προσπάθειες του Σαντρ να συγκροτήσει κυβέρνηση. Λίγες ημέρες αφότου ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα, ο επικεφαλής των διεθνών επιχειρήσεων των Φρουρών της Επανάστασης, Κασέμ Σολεϊμάνι, έφτασε στη Βαγδάτη για επαφές με πολιτικούς. Αναλυτές θεωρούν ότι ο Σαντρ θα προσπαθήσει να αποκρούσει την επιχείρηση ιρανικής διείσδυσης στις μετεκλογικές διεργασίες, αλλά είναι βέβαιο ότι η Τεχεράνη δεν θα ανεχθεί απειλές προς τους συμμάχους της στο Ιράκ. «Υπάρχουν όρια στα περιθώρια δράσης του. Τελικά οι Ιρανοί μπορούν να τον ελέγξουν. Του παραχωρούν ένα σημαντικό πεδίο ελιγμών, αλλά σταδιακά, όταν αμφισβητήσει τους σιίτες και τα συμφέροντα του Ιράν, θα γίνουν πολύ σκληροί. Εχουν πολλά εργαλεία για να τον υπονομεύσουν», λένε όσοι γνωρίζουν πώς λειτουργεί η πολιτική στη χώρα.

Σε πρόσφατη ανάλυσή τους οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» αναρωτιούνται κατά πόσον ο άνθρωπος που κάποτε δαιμονοποιήθηκε από την Ουάσιγκτον, είναι πλέον ένας «μεταρρυθμιστής» – για τα ιρακινά δεδομένα. Ως επικεφαλής της συμμαχίας Σαερούν, ο Σαντρ ηγήθηκε μιας παράδοξης συνεργασίας ανάμεσα σε μια σιιτική βάση θρησκευόμενων μελών της εργατικής τάξης στο Ιράκ, σουνίτες επιχειρηματίες, αριστερούς και Ιρακινούς που επιζητούν ανακούφιση από τη χρόνια οικονομική κρίση. Για όσους εντάχθηκαν στη συμμαχία ήταν σημαντικό να πειστούν ότι είναι ειλικρινής η μεταστροφή του Σαντρ από ακραίος σιίτης σε Ιρακινός πατριώτης. Ο ρόλος του Ισλαμικού Κράτους και η κατάληψη ενός μεγάλου τμήματος του βόρειου και δυτικού Ιράκ το 2014 γι’ αυτή τη μετάλλαξη ήταν καθοριστικά: η βία που ακολούθησε οδήγησε σε αλλαγή του κλίματος στην κοινή γνώμη και τη συνειδητοποίηση ότι ο θρησκευτικός σεχταρισμός είναι η ρίζα όλων των δεινών της χώρας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή