Πυρ ομαδόν κατά των αμερικανικών προϊόντων έχει προκαλέσει η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο από τους σημαντικότερους εμπορικούς της εταίρους: δηλαδή, την Ε.Ε., τον Καναδά και το Μεξικό. Σε αντίθεση με το Πεκίνο, που φαίνεται να έχει καταλήξει σε κάποιου είδους κρυφό ή φανερό διακανονισμό με την Ουάσιγκτον, οι εταίροι των ΗΠΑ προχωρούν σε μέτρα αντεκδίκησης. Το θέμα ενδέχεται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών του G7, που συναντώνται από χθες στο Βανκούβερ του Καναδά.
«Είναι ανάγκη να ασχοληθούμε σχεδόν αποκλειστικά με αυτό το θέμα», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Μπιλ Μορνό, ομολογώντας πως ο εμπορικός πόλεμος θα φέρει ανατροπές στην ατζέντα της συνάντησης. Αμέσως μετά την άφιξή του στον Καναδά, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς χαρακτήρισε «παράνομους» τους δασμούς, καθώς αποτελούν «παραβίαση των κανόνων που ισχύουν σε διεθνές επίπεδο». Η Ε.Ε. θα υλοποιήσει την απειλή με την οποία αντέδρασε τον Μάρτιο, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε για πρώτη φορά τους επίμαχους δασμούς: να θέσει στο στόχαστρό της αμερικανικά προϊόντα αξίας 2,8 δισ. ευρώ προερχόμενα από πολιτείες που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικανοί. Στον κατάλογο που έχει καταρτίσει συμπεριλαμβάνονται οι μοτοσικλέτες Harley-Davidson, το αμερικανικό ουίσκι και τα μπλουτζίν. Προσέφυγε, άλλωστε, χθες στον ΠΟΕ κατά της Ουάσιγκτον για τους δασμούς, αλλά και κατά του Πεκίνου για την κλοπή τεχνογνωσίας από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Παράλληλα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Πίτερ Αλτμάγερ υπογράμμισε πως η Ε.Ε. θέλει «ανοικτές αγορές, αλλά πρέπει να πείσει την αμερικανική κυβέρνηση». Διευκρίνισε πως «προσπάθησε να την πείσει μέσω διαπραγματεύσεων και τώρα θα το κάνει διαμορφώνοντας την κοινή αντίδραση της Ευρώπης, πιθανώς σε στενή συνεργασία με το Μεξικό και τον Καναδά».
Υπ’ αριθμόν 1 προμηθευτής των ΗΠΑ σε χάλυβα, ο Καναδάς ανακοίνωσε, διά στόματος της υπουργού Εξωτερικών Κρίστια Φρίλαντ, ότι αντεπιτίθεται με δασμούς στο αμερικανικό ουίσκι, στους χυμούς φρούτων, στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και σε άλλα αμερικανικά προϊόντα συνολικής αξίας περίπου 11 δισ. ευρώ. Την πρόθεση της χώρας να προχωρήσει σε λήψη αντιποίνων είχε, άλλωστε, γνωστοποιήσει αμέσως μετά τη σχετική ανακοίνωση της Ουάσιγκτον ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, εκφράζοντας τη λύπη του και τονίζοντας πως «προφανώς θα ακολουθήσουν μέτρα αντεκδίκησης». Παράλληλα, το Μεξικό ανακοίνωσε ότι προχωράει στην επιβολή ανάλογων μέτρων σε αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ, όπως το χοιρινό κρέας, τα μήλα, τα σταφύλια, το τυρί και ο χάλυβας. Σύμφωνα, τέλος, με τον Βρετανό υπουργό Εμπορίου Λίαμ Φοξ και η Βρετανία εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλει αντίποινα κατά της Ουάσιγκτον ή να προσφύγει στον ΠΟΕ, όπως και η Ε.Ε. Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News, ο κ. Φοξ χαρακτήρισε «εντελώς παράλογη» την απόφαση της Ουάσιγκτον και κάλεσε την κυβέρνηση Τραμπ να το ξανασκεφτεί, καθώς «θα ήταν κρίμα να καταλήξουμε σε εμπορική διαμάχη με τους στενότερους συμμάχους μας».
Σινοαμερικανική ατζέντα
Σε εντελώς διαφορετικό ύφος και τόνο ήταν η αντίδραση του Πεκίνου στην απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει τους επίμαχους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Εν αναμονή του Αμερικανού υπουργού Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος στο Πεκίνο, η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Χουά Τσάνινγκ επιβεβαίωσε την προσήλωση της Κίνας στους κανόνες που διέπουν το παγκόσμιο εμπόριο. Κάλεσε, μάλιστα, όλες τις χώρες «και ιδιαιτέρως τις μεγάλες οικονομίες να εναντιωθούν αποτελεσματικά σε κάθε μορφή προστατευτισμού στο εμπόριο και στις επενδύσεις». Σε ό,τι αφορά τη νέα επίσκεψη του Γουίλμπουρ Ρος στο Πεκίνο, έχουν καταφθάσει νωρίτερα στο Πεκίνο τουλάχιστον 50 αξιωματούχοι του αμερικανικού κράτους. Στόχος της αμερικανικής αποστολής είναι αυτήν τη φορά να ασκήσει νέες πιέσεις στην Κίνα, ώστε να αυξήσει τις εισαγωγές της αγροτικών προϊόντων και υδρογονανθράκων από τις ΗΠΑ. Διακηρυγμένος στόχος της αμερικανικής κυβέρνησης είναι να πεισθεί το Πεκίνο να περιορίσει το πλεόνασμα ύψους 375 δισ. δολαρίων που έχει από τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει δασμούς σε κινεζικά προϊόντα αξίας 50 δισ. δολαρίων.
Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας διατηρούν μονάδες παραγωγής στις ΗΠΑ, όπου παρήγαγαν πέρυσι 804.000 οχήματα.
Σημαντική απειλή για βιομηχανίες σε Ε.Ε. και ΗΠΑ
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, και οι αντιδράσεις της Ε.Ε. εμπνέουν ανησυχία στις βιομηχανίες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Διακυβεύονται έσοδα πολλών δισ. ευρώ, και μαζί με αυτά και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ο Ντίτερ Κεμπφ, επικεφαλής της ένωσης γερμανικών βιομηχανιών BDI, κάλεσε την Ε.Ε. να επιδείξει σύνεση και να μην υπεραντιδράσει στην επιθετική στάση της Ουάσιγκτον. Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Deutschlandfunk, ο κ. Κεμπφ προειδοποίησε ότι, αν η Ε.Ε. προχωρήσει σε αντίμετρα, πρέπει να περιμένει νέα κίνηση της κυβέρνησης Τραμπ και νέο γύρο μέτρων. Τα επιβατικά αυτοκίνητα που εισάγει η Ε.Ε. από τις ΗΠΑ δεν υπερβαίνουν σε αξία τα 6,2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του περασμένου έτους, όταν οι εξαγωγές της Ε.Ε. στις ΗΠΑ ανήλθαν στα 37 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ένωση ευρωπαϊκών βιομηχανιών ACEA, που εδρεύει στις Βρυξέλλες. Ειδικότερα, η ένωση γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών VDA ανέφερε πως τα μέλη της εξήγαγαν πέρυσι 657.000 οχήματα στις ΗΠΑ. Αν συνυπολογισθούν και οι εξαγωγές ανταλλακτικών αυτοκινήτων, κινητήρων και αυτοκινήτων, αλλά και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, έφτασαν στα 31,2 δισ. ευρώ το 2016. Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας έχουν, πάντως, μονάδες παραγωγής στις ΗΠΑ, όπου παρήγαγαν πέρυσι 804.000 οχήματα.
Ανησυχία εκφράζουν και οι αμερικανικές βιομηχανίες, με την Eνωση Αμερικανικών Βιομηχανιών Μετάλλου να προειδοποιεί με χθεσινή της ανακοίνωση ότι «η επιβολή περιορισμών στις εισαγωγές πρώτων υλών στις ΗΠΑ και οι δασμοί στις εισαγωγές από τους στενότερους εμπορικούς μας εταίρους θα καταφέρουν ισχυρό πλήγμα στον μεταποιητικό κλάδο των ΗΠΑ». Ο Ματ Μπλουντ, επικεφαλής του Αμερικανικού Συμβουλίου Αυτοκινήτων, τόνισε πως οι δασμοί «θα υπονομεύσουν την ανταγωνιστικότητα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας». Ο Καλ Ντούλεϊ, πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου Χημικών, προειδοποίησε πως με την αύξηση του κόστους του χάλυβα θα καθυστερήσουν ή και θα ακυρωθούν σχέδια πολλών δισ. δολαρίων που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Αποκαλυπτική για το εύρος της ζημίας που μπορεί να προκαλέσει ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες είναι η παρέμβαση του Τομ Ντονόχουε, προέδρου του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Σε επιστολή του προς το Δ.Σ. του επιμελητηρίου ο κ. Ντονόχουε τονίζει πως η εμπορική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ θέτει σε κίνδυνο περισσότερες από 2.000.000 θέσεις εργασίας και κυρίως σε πολιτείες που ψήφισαν τον Ντόναλντ Τραμπ.
Διακυβεύεται το εμπόριο μεταξύ των χωρών της NAFTA
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει δασμούς στις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από τον Καναδά και το Μεξικό θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις στο ελεύθερο εμπόριο ανάμεσα στις χώρες της αμερικανικής ηπείρου. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, περιορίζονται σημαντικά οι πιθανότητες να καταλήξουν οι τρεις χώρες σε νέα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της Βόρειας Αμερικής, στη νέα NAFTA. Σε ό,τι αφορά το Μεξικό, το Επιμελητήριο Χαλυβουργιών προέβλεψε χθες ότι οι δασμοί θα κοστίσουν στη βιομηχανία χάλυβα του Μεξικού περίπου 2 δισ. δολάρια τον χρόνο. Σε σχετική ανακοίνωσή του, το Επιμελητήριο τονίζει ότι την τελευταία διετία οι ΗΠΑ συγκέντρωσαν πλεόνασμα 3,6 δισ. δολαρίων από τις εμπορικές συναλλαγές με το Μεξικό. «Αυτό καταδεικνύει ότι τα εκατέρωθεν μέτρα θα πλήξουν και την αμερικανική βιομηχανία, αντί να την ευνοήσουν», σχολίασε και προσέθεσε πως οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς «αποτελούν μια οικονομικά ενοποιημένη περιοχή, καθώς το 76% των αμερικανικών εξαγωγών χάλυβα προορίζονται για το Μεξικό και τον Καναδά». Εξάλλου, το ΔΝΤ τόνισε χθες πως «όλοι χάνουν από έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο, γι’ αυτό ενθαρρύνουμε τις χώρες να συνεργαστούν εποικοδομητικά για να μειώσουν τα εμπόδια στο εμπόριο και να διευθετήσουν τις εμπορικές διενέξεις χωρίς να καταφύγουν σε ακραία μέτρα». Από τον Καναδά, όπου μετέβη για τη Σύνοδο του G7, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ διεμήνυσε, μέσω Twitter, πως «αν τεθούν μεγάλα εμπόδια στο εμπόριο, αν πληγεί καίρια η εμπιστοσύνη μεταξύ εταίρων, τότε εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο θα είναι οι φτωχότεροι του G7».