Ως γνωστόν, ενός κακού μύρια έπονται. Στην περίπτωση της Τουρκίας αυτό σημαίνει ένα γιγάντιο κύμα αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, συνολικού ύψους 20 δισ. δολαρίων. Η δραματική υποχώρηση της τουρκικής λίρας τους περασμένους μήνες καθιστά ολοένα και πιο δύσκολη την εξυπηρέτηση δανείων σε ξένο νόμισμα, που αντιστοιχούν στο 40% του τουρκικού ΑΕΠ. Οι τουρκικές τράπεζες είχαν εκμεταλλευθεί τα προηγούμενα χρόνια τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού για να χορηγήσουν μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια σε δολάρια. Η αλήθεια είναι ότι χορηγούσαν δάνεια σε ξένο νόμισμα μόνο σε μεγάλες επιχειρήσεις που μπορούσαν να πάρουν μέτρα για να προστατευτούν από τις συναλλαγματικές διακυμάνσεις ή σε επιχειρήσεις με καταθέσεις σε δολάρια.
Ωστόσο, η υποχώρηση της λίρας έναντι του δολαρίου κατά σχεδόν 22% από την αρχή του έτους έχει καταστήσει ακόμα πιο δύσκολη την εξυπηρέτηση των δανείων. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η αύξηση του βασικού επιτοκίου δανεισμού της Τουρκίας κατά 3% στο 16,5%, την περασμένη εβδομάδα, στην προσπάθεια της Αγκυρας να περιορίσει την κατάρρευση της λίρας. Το αποτέλεσμα είναι οι μεγαλύτερες τουρκικές επιχειρήσεις να απαιτούν σήμερα την αναδιάρθρωση δανείων τους, συνολικού ύψους 20 δισ. δολαρίων, η οποία είναι προτιμότερη από τη μη εξυπηρέτησή τους, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πιέσει τον ισολογισμό των τουρκικών τραπεζών και την πιστοληπτική διαβάθμιση των εταιρειών που ζητούν ευνοϊκότερους όρους αποπληρωμής. «Σήμερα, με τα επιτόκια δανεισμού σε υψηλότερο επίπεδο, τη λίρα ασθενική, παρά τις πρόσφατες ενέργειες της κεντρικής τράπεζας, θα μπορούσε να περιοριστεί ακόμη περισσότερο η δυνατότητα (των εταιρειών) να εξυπηρετούν τα δάνειά τους», λέει ο Τόμας Νέτσελ, αναλυτής του Bloomberg Intelligence. Τον Απρίλιο, η εταιρεία εκμετάλλευσης αλυσίδας εστιατορίων Dogus Holding, του δισεκατομμυριούχου Φερίτ Σαχένκ, ζήτησε από τις τράπεζες την αναδιάρθρωση δανείων συνολικού ύψους 2,5 δισ. δολαρίων.
Τον Μάιο η εταιρεία Yildiz Holding, η οποία είναι ιδιοκτήτρια, μεταξύ άλλων, των σοκολατών Godiva και των σνακ McVitie’s, ανακοίνωσε ότι συμφώνησε με τις τράπεζες για την αναδιάρθρωση δανείων συνολικού ύψους 5,5 δισ. δολαρίων, μέσω της χορήγησης νέου τετραετούς δανείου που μπορεί να επεκταθεί για ακόμη τέσσερα έτη. Την ίδια μοίρα έχουν και πολλές κοινοπραξίες μεταξύ τουρκικών και ξένων εταιρειών. Η ιταλική ενεργειακή εταιρεία Ansaldo και η τουρκική Unit Investment έχουν αρχίσει, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήσεις για την αναδιάρθρωση δανείου ύψους 700 εκατ. δολαρίων. Η ιταλική κατασκευαστική εταιρεία Astaldi και η τουρκική IC Holding επίσης φέρεται να συζητούν με την Industrial & Commercial Bank of China την αναδιάρθρωση δανείου ύψους 2,3 δισ. δολαρίων που είχαν λάβει το 2013. Ολες αυτές οι συζητήσεις διεξάγονται τη στιγμή που οι τουρκικές τράπεζες εξετάζουν προτάσεις για διευθέτηση της χρεοκοπίας της Turk Telekomunikasyon, της μεγαλύτερης τουρκικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών, που τα δύο τελευταία χρόνια δεν εξυπηρετεί δάνειο ύψους 4,75 δισ. δολαρίων.
Η λίρα υποχώρησε περισσότερο από 2% χθες έναντι του δολαρίου, με την ισοτιμία να κυμαίνεται γύρω από το 4,61, μετά τη δημοσίευση πολύ αρνητικών στοιχείων για την πορεία της τουρκικής μεταποίησης. Ο δείκτης υπευθύνων παραγγελιών (PMI) της τουρκικής μεταποίησης υποχώρησε στο 46,4% τον Μάιο από 48,9 τον Απρίλιο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας IHS Markit. Δεδομένου ότι κάθε τιμή του δείκτη κάτω από το 50 σημαίνει υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας, οι δουλειές των τουρκικών εργοστασίων περιορίζονται με ταχύ ρυθμό, παρά τη μεγάλη υποχώρηση της λίρας που καθιστά ανταγωνιστικότερα τα προϊόντα τους. «Η τιμή του δείκτη δείχνει ότι ο τουρκικός μεταποιητικός τομέας αντιμετώπισε ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες τον Μάιο», λέει η Γκαμπριέλα Ντίκενς, οικονομολόγος της IHS Markit.