Οι δύο γονείς που κατηγορούνται ότι βίαζαν και κακοποιούσαν κατ’ εξακολούθηση τα παιδιά τους, ένα 14χρονο κορίτσι κι ένα 8χρονο αγόρι, στη Λέρο, πήραν τον δρόμο για τις φυλακές. Κρίθηκαν και οι δύο προφυλακιστέοι με ομόφωνη απόφαση του εισαγγελέα Πρωτοδικών Κω και της τακτικής ανακρίτριας. Η υπόθεση έχει πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης. Τα παιδιά θα αναλάβουν ειδικοί γιατροί, κοινωνικοί λειτουργοί, που θα προσπαθήσουν να σώσουν ό,τι σώζεται, να επουλώσουν πληγές στο σώμα και στην ψυχή τους.
Η κοινωνία της Λέρου θα ησυχάσει με τον καιρό – δεν πρόκειται για πρωτοφανές περιστατικό. Εχουν συμβεί πολλά στην Ελλάδα και διεθνώς, από τον αμερικανικό Νότο, την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη μέχρι τη ρωσική επαρχία. Και δεν θα σταματήσουν να συμβαίνουν από τη στιγμή που στην ανθρώπινη φύση μπορούν να βρουν στέγη η διαστροφή, η βία, το απόλυτο κακό.
Η είδηση που έχει σοκάρει την κοινή γνώμη σε όλη την Ελλάδα, θα ξεχαστεί με τον καιρό, μέχρι να έρθει η επόμενη που θα μας συγκλονίσει εκ νέου. Οπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, θα μείνουμε κυρίως στο ίδιο το γεγονός, στο πώς έγινε, στο ποιος γνώριζε και δεν μίλησε, στο πόσο σκληρά πρέπει να τιμωρηθούν οι δράστες και, φυσικά, στους τρόπους θεραπείας και αποκατάστασης των κακοποιημένων παιδιών.
Προτού, όμως, φτάσουμε σε δύσκολα αναστρέψιμες καταστάσεις, σε οριστικές βλάβες, υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει; Υπάρχουν γραμμές άμυνας και αν ναι, πώς μπορούν να ενισχυθούν;
Οι παιδοψυχίατροι υποστηρίζουν ότι τα παιδιά αυτά συνήθως μιλάνε για όσα τους συμβαίνουν, άμεσα ή έμμεσα. Η πρώτη γραμμή επαφής μαζί τους είναι το σχολείο. Οι δάσκαλοι είναι πολύ πιθανό να γίνουν αποδέκτες της πληροφορίας που δεν δίνεται πάντα εύγλωττα, αλλά συχνά δηλώνεται με πλάγιους τρόπους και συμπεριφορές.
Είναι εκπαιδευμένοι να την αποκωδικοποιούν; Μπορούν να καταλάβουν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά, να αναγνωρίσουν το πρόβλημα;
Το ίδιο ισχύει και για τους παιδιάτρους. Μπορούν να ξεχωρίσουν αν ένα παιδάκι έσπασε το χέρι του εξαιτίας ενδοοικογενειακής βίας και όχι επειδή έπεσε από το κρεβάτι όπως ισχυρίζεται η μητέρα του, προσπαθώντας να «κρατήσει» το δράμα εντός σπιτιού;
Για όλα αυτά δεν πρέπει να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στις ικανότητες «ανάγνωσης» του δασκάλου ή του παιδιάτρου. Χρειάζονται ειδικές δομές, ερευνητικά προγράμματα δράσης, οργάνωση, σεμινάρια, εκπαίδευση, απαιτείται ενίσχυση, υποστήριξη με κάθε μέσο και κόστος όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Ακόμη κι αν υπάρχει η περίπτωση λάθους, μιας καταγγελίας που δεν ευσταθεί, είναι χίλιες φορές προτιμότερη μπροστά στην πιθανότητα να διαγνωσθούν εγκαίρως άλλες και να δοθεί τέλος το συντομότερο δυνατόν σε τόσο φρικτές περιπτώσεις βασανισμού παιδιών.
Αναρωτιέμαι πόσο διαφορετική θα ήταν η σωματική αλλά κυρίως η ψυχική υγεία ενός κακοποιημένου παιδιού εάν είχε δοθεί τέλος στο μαρτύριό του ένα, δύο, τρία χρόνια νωρίτερα…