Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) διστάζει να επενδύσει στο Ιράν, φοβούμενη τις αμερικανικές κυρώσεις. Η απροθυμία της ΕΤΕπ δείχνει πόσο απροετοίμαστη και αδύναμη είναι η Ε.Ε. απέναντι στις ΗΠΑ, που απειλούν με κυρώσεις όποιες εταιρείες εξακολουθήσουν να δραστηριοποιούνται στο Ιράν. Ηδη, ευρωπαϊκές εταιρείες όπως η Total και η PSA εγκαταλείπουν το Ιράν, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο σε κινεζικές, ινδικές και ρωσικές εταιρείες. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters, η ΕΤΕπ διστάζει να εφαρμόσει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να υποστηρίξει τις επενδύσεις ευρωπαϊκών εταιρειών στο Ιράν, καθώς η Ενωση προσπαθεί να περισώσει ό,τι έχει απομείνει από τη συμφωνία Ε.Ε. – Ιράν για τα πυρηνικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να εγκρίνει σήμερα την πρόταση για πραγματοποίηση επενδύσεων στο Ιράν από την ΕΤΕπ. Πρόκειται για κίνηση με μεγάλη συμβολική αξία, με τις Βρυξέλλες να θεωρούν πως η ενεργοποίηση της ΕΤΕπ στο Ιράν είναι από τους πιο εύκολους τρόπους ώστε να πείσει την Τεχεράνη πως εξακολουθεί να υποστηρίζει τη συμφωνία για τα πυρηνικά. Ωστόσο, έξι Ευρωπαίοι διπλωμάτες, αξιωματούχοι της Ε.Ε. και πηγές στην ίδια την τράπεζα δηλώνουν στο Reuters πως στο εσωτερικό της ΕΤΕπ ενισχύεται η ανησυχία ότι το σχέδιο της Κομισιόν θα θέσει σε κίνδυνο το πρόγραμμα χρηματοδότησής της από τις αμερικανικές αγορές. «Η τράπεζα είναι δυσαρεστημένη με την πρόταση της Κομισιόν, διότι αντλεί κεφάλαια από τις αμερικανικές αγορές», λέει μια πηγή. Ως ένας από τους μεγαλύτερους δανειολήπτες παγκοσμίως, η ΕΤΕπ άντλησε πέρυσι 56,4 δισ. ευρώ από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Τώρα, η τράπεζα ανησυχεί ότι η απειλή των αμερικανικών κυρώσεων θα μπορούσε να διώξει επίδοξους αγοραστές των ομολόγων που εκδίδει. Σύμφωνα με το Reuters, η Ουάσιγκτον πιέζει παρασκηνιακά την ΕΤΕπ να απορρίψει την πρόταση της Κομισιόν, ενώ αναλυτές εξηγούν πως η Ουάσιγκτον διαθέτει πολλούς τρόπους ώστε να αποθαρρύνει την ΕΤΕπ από το να επενδύσει στο Ιράν, χωρίς να επιβάλει κυρώσεις κατά της ίδιας της ΕΤΕπ.
Η Κομισιόν θέλει η ΕΤΕπ να είναι σε θέση να επενδύσει στο Ιράν έως τις 6 Αυγούστου, οπότε τίθενται σε ισχύ οι αμερικανικές κυρώσεις. Τον Μάρτιο, η ΕΤΕπ είχε προσθέσει το Ιράν στον κατάλογο των χωρών όπου θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί, ωστόσο χρειάζεται την έγκριση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ώστε να μπορέσει να αρχίσει να επενδύει στο Ιράν. Ακόμη και τότε, όμως, η τελική απόφαση θα ληφθεί από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ, δηλαδή από τους υπουργούς Οικονομικών των 28 κρατών-μελών. Ωστόσο, θα ήταν παράδοξο οι υπουργοί-μέλη του Δ.Σ. της ΕΤΕπ να αρνηθούν να εφαρμόσουν σύσταση της Κομισιόν που πηγάζει από την πολιτική απόφαση της Ε.Ε. να εξακολουθήσει να εφαρμόζει τη συμφωνία με το Ιράν. Η Κομισιόν διευκρίνισε στο Reuters πως η πρότασή της δεν έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και πως η ΕΤΕπ δεν είναι αναγκασμένη να την ακολουθήσει, ενώ η ίδια η τράπεζα αρνήθηκε να σχολιάσει το ζήτημα. Η ΕΤΕπ εκδίδει περίπου το ένα τρίτο των ομολόγων της σε δολάρια και, ενώ η εγγύηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού την καλύπτει μερικώς για ζημίες εκτός της Ε.Ε., δεν καλύπτει το ρίσκο για περιορισμό της χρηματοδότησης.
Αποχωρήσεις επιχειρήσεων
Η μία μετά την άλλη, ευρωπαϊκές εταιρείες ανακοινώνουν την πρόθεσή τους να εγκαταλείψουν την ιρανική αγορά, εξαιτίας της απειλής των αμερικανικών κυρώσεων. Τη Δευτέρα, η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία PSA, η δεύτερη μεγαλύτερη σε όλη την Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι θα εγκαταλείψει την ιρανική αγορά. Η PSA, η οποία κατασκευάζει τα αυτοκίνητα Peugeot, Citroen, Opel και Vauxhall, μεταξύ άλλων, είχε συνάψει δύο κοινοπραξίες με ιρανικές εταιρείες το 2016, όταν εκατοντάδες ξένες εταιρείες συνέρρεαν στην ανεκμετάλλευτη σε μεγάλο βαθμό ιρανική αγορά των 80 εκατ. καταναλωτών. Υπολόγιζαν πως οι επενδύσεις τους στη χώρα θα ήταν ασφαλείς επί τουλάχιστον μία δεκαετία μετά την υπογραφή της συμφωνίας για τα πυρηνικά το 2015. Ωστόσο, υπολόγιζαν χωρίς τον Τραμπ. Την περασμένη εβδομάδα, ο διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής πετρελαϊκής εταιρείας Total, Πατρίκ Πουγιανέ, είχε δηλώσει πως η εταιρεία πιθανότατα θα εγκαταλείψει το έργο ύψους 5 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη πετρελαϊκού κοιτάσματος στο Ιράν. Η Airbus, από την άλλη, ελπίζει να προλάβει να ολοκληρώσει την πώληση 100 αεροσκαφών στην Iran Air πριν ισχύσουν οι αμερικανικές κυρώσεις.