Στον αστερισμό της Xαλκιδικής

Ελευθερία Αλαβάνου

14.06.2018 • 02:35

Τα κρυμμένα μυστικά της Κασσάνδρας, η ανέγγιχτη φύση της Σιθωνίας, η ανεξερεύνητη ομορφιά των προαθωνικών χωριών. Σαν εδώ δεν έχει.

Βρισκόμαστε στο νησί Διάπορος, στην παραλία Μυρσίνη, κάτω από τη σκιά ενός δέντρου. Μπροστά μας, πάνω σε μια ξύλινη τάβλα, έχει σερβιριστεί το μεσημεριανό: καλαμποκίσιο και πολύσπορο ψωμί, ελιές Χαλκιδικής μαμούθ και μαύρες Καλαμών, φάβα με κάππαρη, αγγουροντομάτα, πέστο ελιάς, τονοσαλάτα, καρπούζι, πεπόνι και ένα «τοπικό 100% κατσικίσιο τυρί», που ο Νίκος Μιχαηλίδης εξηγεί στους ξένους τουρίστες ότι δεν έχει καμία σχέση με τη φέτα. Ο ίδιος μαζί με την Αλεξάνδρα Μπούκουρ είναι υπεύθυνοι του Sea Kayak Halkidiki, του τοπικού γραφείου οργάνωσης δραστηριοτήτων που σχεδιάζει κωπηλατικές εκδρομές στον κόλπο της Βουρβουρούς.  

Κωπηλασία από τη Βουρβουρού στον Διάπορο. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Στα τέλη Μαΐου που επισκεπτόμαστε τη Χαλκιδική, η σεζόν είναι ακόμη στην αρχή της. Δεν είναι πολύς ο κόσμος, ούτε τα σκάφη ούτε οι λουόμενοι. Δεν υπάρχει φασαρία ούτε σκουπίδια. Μόνο μερικά καγιάκ αρμενίζουν μπροστά από τις αμμουδιές του Διαπόρου – τις παραλίες χωρίς όνομα που «βαφτίζονται» ανάλογα με την έμπνευση του κάθε ντόπιου («πάμε Παστέλι», λέει ο Νίκος και εννοεί μια κοντινή ακτή όπου πηγαίνει με τα γκρουπ των καγιάκερ και τρώνε παστέλι για κολατσιό).

Αυτή την πλευρά της Χαλκιδικής –την ήρεμη, όμορφη και χωρίς σαρδελοποιημένους επισκέπτες που στοιβάζονται σε beach bars– πρέπει να τη γνωρίσει κανείς. Όσο πιο χαμηλή η τουριστική περίοδος, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι Καβουρότρυπες, που ακόμα και τώρα είναι γεμάτες κόσμο, πετσέτες, ομπρέλες, μια καντίνα με μουσική και μια γεννήτρια που παράγει ένα μονότονο βουητό. Είναι πανέμορφη αυτή η παραλία, αλλά την επισκέπτεται υπερβολικά πολύς κόσμος.

ΣΙΘΩΝΙΑ ΓΙΑ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΕΣ

Η ανατολική πλευρά της Σιθωνίας –στην οποία βρίσκεται η Βουρβουρού με τον Διάπορο και οι Καβουρότρυπες– είναι μία από τις ωραιότερες περιοχές της Χαλκιδικής. Κατάφυτη, με καλές ακτές και πάρα πολλά κάμπινγκ. Εδώ καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει οργανωμένη κατασκήνωση: μεγάλες εκτάσεις δίπλα στη θάλασσα με πλατάνια, πεύκα, λεύκες, λιόδεντρα, καλαμοκαλύβες, τροχόσπιτα, κινητές κατοικίες, ακόμα και bungalows. Καμία σχέση με τη λιτή και απέρριτη φιλοσοφία των κυκλαδίτικων κάμπινγκ, όπου στήνεις τη σκηνή σου σε ένα άδειο οικόπεδο με χαμηλά δεντράκια που με το ζόρι κάνουν σκιά.

Το κάμπινγκ στη Χαλκιδική είναι πληθωρικό, υπακούει στη λογική «μεταφέρω τις ανέσεις ενός κανονικού σπιτιού στη φύση». Δύο πολύ όμορφα κάμπινγκ που επισκεφτήκαμε ήταν το Lacara και η Ακτή Ονείρου. Μεγάλο, άνετο και οικογενειακό το πρώτο, πολυτελέστατο και λίγο γκλαμ το δεύτερο, με ντιζάιν τροχοβίλες.

Το κάμπινγκ Lacara βρίσκεται μέσα στη φύση. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, αφήνουμε την ανατολική πλευρά και προχωράμε στη δυτική. Περνάμε από το λιμανάκι του Πόρτο Κουφό για φρέσκο ψάρι και μετά ανηφορίζουμε προς το βουνό Ίταμος (ή Δραγουντέλης) για να δούμε τον Παρθενώνα, ένα ημιορεινό χωριό που θεωρείται το καμάρι της Σιθωνίας.

Τη δεκαετία του 1970 ο οικισμός εγκαταλείφθηκε. Οι Παρθενιώτες μετοίκησαν στον κοντινό Νέο Μαρμαρά, για να βρουν δουλειά σε ξενοδοχειακές μονάδες, όπως το Πόρτο Καρράς, που εκείνη την εποχή μεσουρανούσε. Για καλή του τύχη, και μετά από προσπάθειες ντόπιων και ξένων που εκτίμησαν την αξία του, ο Παρθενώνας αναπαλαιώθηκε και σήμερα είναι ένα από τα πιο προσεγμένα χωριά της Χαλκιδικής, με πέτρινα σπίτια και λουλουδιασμένες αυλές. Σήμα κατατεθέν είναι η ταβέρνα του Paul –κατά κόσμον Πολυχρόνης Καράπαπας (1939-2013)–, του ανθρώπου που θεωρείται ότι συνέβαλε τα μέγιστα στην αναγέννηση του χωριού.

Υπάρχει μάλιστα κι ένας ανδριάντας που αποτίνει φόρο τιμής στον ιστορικό μαγαζάτορα: απεικονίζει έναν ευτραφή και χαρούμενο Paul, με κοιλίτσα, μουστάκι και τα χέρια σηκωμένα σαν να χορεύει συρτάκι.

Η «ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΗ» ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ

Για τους περισσότερους, το ωραιότερο πόδι της Χαλκιδικής είναι το δεύτερο. Η Σιθωνία έχει πιστούς οπαδούς, που εκτιμούν τη θάλασσα και την ανέγγιχτη φύση της. Αντίθετα, το πρώτο πόδι είναι αρκετά παρεξηγημένο. Η Κασσάνδρα, παραδομένη σε έναν άτσαλο και λίγο παιδαριώδη τουρισμό, που μεταφράζεται σε κλαμπάκια και σφηνάκια, αντιμετωπίζεται από πολλούς με καχυποψία. Τίποτε απ’ όσα της καταλογίζουν δεν είναι ψέματα: πολλοί οικισμοί της και ειδικά οι παραθαλάσσιοι, που είναι γεμάτοι ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, δεν έχουν ενδιαφέρον. Η αισθητική τους θυμίζει ’80s, κι αυτό δεν βοηθάει την περιοχή να εξελιχθεί τουριστικά.  

Και όμως, αν ως ταξιδιώτης ξεπεράσεις αυτή την πρώτη εικόνα, θα ανακαλύψεις μέρη που θα σε κερδίσουν. Την Άφυτο (ή Άθυτο), ένα γραφικό πετρόχιστο χωριό που είναι για την Κασσάνδρα ό,τι ο Παρθενώνας για τη Σιθωνία – το καμάρι της. Τη λιμνοθάλασσα του Γλαρόκαβου με τα ασάλευτα νερά, τα πεύκα και τα ψαροκάικα, δεμένα σε αποβάθρες από ξύλινες τάβλες. Το ακρωτήρι Ποσείδι, άγριο και απόμερο, με λίγα ζευγαράκια πιασμένα χέρι χέρι να προσπερνούν τον γαλλικό φάρο (κατασκευάστηκε το 1864 και εντάχθηκε στο εγχώριο φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους) και να λοξοπατούν στη βρεγμένη άμμο μέχρι να φτάσουν στη μύτη του. Εκεί όπου έχει εγκατασταθεί ένας ερασιτέχνης ψαράς περιμένοντας μια τσιμπιά που μπορεί και να μην έρθει ποτέ.

Τον βυζαντινό πύργο της Νέας Φώκαιας σε έναν λοφίσκο δίπλα στη θάλασσα.

Ο πύργος της Νέας Φώκαιας. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Τον πύργο της Σάνης (ή Σταυρονικήτα), που υψώνεται γύρω από το κοντοκουρεμένο χλωρό γρασίδι του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Sani. Αυτή κι αν είναι έκπληξη, ένα ιστορικό μνημείο να βρίσκεται μέσα στην έκταση ενός resort. Eίναι μια αφορμή για να δει κανείς από κοντά το Sani, που η πολυτέλειά του ξαφνιάζει. Πλησιάζοντας στην πύλη του, νιώθεις ότι έχεις μεταφερθεί σε πριβέ θέρετρο της Κυανής Ακτής. Το πιο ωραίο σημείο του συγκροτήματος, πάντως, είναι η –βραβευμένη με Γαλάζια Σημαία– μαρίνα του, όπου μπορεί κανείς, είτε είναι πελάτης είτε όχι, να καθίσει για καφέ.

Το δημοτικό υδροθεραπευτήριο της Αγίας Παρασκευής, που τα τελευταία χρόνια ανακαινίζεται με πολλή φροντίδα, επίσης έχει ενδιαφέρον. Είναι κατάλληλο για ΑμεΑ, διαθέτει ατμόλουτρο, σάουνα, εξωτερική και εσωτερική πισίνα με μια μεγάλη τζαμαρία με θέα. Οι πηγές της περιοχής είναι ισχυρά θειούχες και το νερό (με θερμοκρασία περίπου 34° C) τσούζει λίγο στα μάτια, αφήνοντας παράλληλα μια μυρωδιά στο δέρμα. Η δράση του όμως είναι θεραπευτική για πολλές παθήσεις: τενοντίτιδα, αυχενικό σύνδρομο, μυαλγία, δισκοπάθεια, κ.λπ. Βγαίνοντας από τα λουτρά και κατηφορίζοντας λίγο, ανακαλύπτουμε, εντελώς τυχαία, ένα εξαιρετικό μπαρ, το Villa Stasa Sea Bar. Μας aρέσει λόγω της προνομιακής τοποθεσίας του (ένα ντεκ σε βραχώδες σημείο ακριβώς πάνω στη θάλασσα) και της απλότητάς του. Σε μια εποχή όπου ακόμη και το πλέον αδιάφορο μαγαζί διαθέτει 128 ευφάνταστα κοκτέιλ, παρασκευασμένα από 15 διαφορετικούς μπαρτέντερ, είναι ωραίο να βρίσκεις ένα στέκι που δεν προσπαθεί να σε κερδίσει υπακούοντας αυτιστικά τη μόδα, αλλά παραμένοντας ο εαυτός του.

ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ ΣΤΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ ΤΟΥ ΑΘΩ

Η περιήγηση συνεχίζεται προς την ενδοχώρα της Χαλκιδικής και το εντυπωσιακό σπήλαιο Πετραλώνων (ή Κόκκινων Πετρών). Έχει έκταση περίπου 10 τ.χλμ., σχηματίστηκε πριν από ένα και πλέον εκατομμύριο χρόνια, αλλά ανακαλύφθηκε μόλις το 1959.

Εκμαγείο του κρανίου του Ανθρώπου των Πετραλώνων στο μουσείο δίπλα στο σπήλαιο. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Πέρα από απολιθωμένα οστά ζώων, εδώ βρέθηκε ένα κρανίο που ανήκει στον επονομαζόμενο «Άνθρωπο των Πετραλώνων», ο οποίος τοποθετείται μορφολογικά και χρονικά ανάμεσα στον Homo erectus και τον Homo sapiens. Δίπλα στο σπήλαιο υπάρχει κι ένα μικρό μουσείο με ασυνήθιστα εκθέματα (κρανίο ρινόκερου, δόντια αρκούδας των σπηλαίων κ.ά.) από τα ζώα που ζούσαν κάποτε εδώ.  

Από τα Πετράλωνα παίρνουμε πορεία ανατολική, προς τη χερσόνησο του Άθω.

Στο καρνάγιο της Ιερισσού. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Περνάμε από το καρνάγιο της Ιερισσού, όπου δύο άντρες επιδιορθώνουν ένα μεγάλο αλιευτικό βαμμένο με εκτυφλωτικό πορτοκαλί χρώμα. Ο ένας είναι Έλληνας και λέγεται Νίτσε, ο άλλος Αιγύπτιος και λέγεται Μπάμπης…

Η Αμμουλιανή προετοιμάζεται για τους πρώτους τουρίστες του καλοκαιριού. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Προχωράμε νότια προς Τρυπητή, για να πάρουμε το πλοιάριο για Αμμουλιανή. Μικρό μέρος, εύκολα το γυρίζεις. Κάνουμε ένα γρήγορο τουρ στις ακτές και καταλήγουμε στο ότι περισσότερο από τη Μεγάλη Άμμο, τις Αλυκές και το Καλοπήγαδο μας αρέσει η παραλία Καραγάτσια.

Η τελευταία διαδρομή του ταξιδιού είναι στο κομμάτι πάνω από τη χερσόνησο του Άθω, μέσα στο πυκνό δάσος. Εδώ έχεις την αίσθηση ότι δεν βρίσκεσαι πια σε τουριστική ζώνη. Η ζωή είναι πιο «κανονική», οι ταβέρνες και τα μαγαζιά απευθύνονται πρωτίστως στους κατοίκους και μετά στους ξένους. Μου κάνει εντύπωση η Βαρβάρα, ένα χωριό τέρμα Θεού, με μια πλατεία γεμάτη πιτσιρίκια που παίζουν. Δεν είναι ένα δύο, είναι δεκάδες. Σπάνια βλέπεις τόσο μεγάλο ποσοστό νεανικού πληθυσμού σε ελληνικό οικισμό.

Ο ένας από τους δύο καταρράκτες της Βαρβάρας. (Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΣ)

Γύρω στα 13 χλμ. (μισή ώρα) ανατολικά βρίσκονται και οι καταρράκτες της Βαρβάρας. Αφού οδηγήσουμε για λίγο σε χωματόδρομο, φτάνουμε σε ένα σημείο που δεν προχωράει άλλο το αυτοκίνητο και από εκεί το παίρνουμε με τα πόδια. Οι καταρράκτες είναι δύο και βρίσκονται σε αντίθετη κατεύθυνση, χρειάζεται 5-10 λεπτά περπάτημα από τον χώρο στάθμευσης για να προσεγγίσεις τον καθένα. Η ρεματιά είναι καταπράσινη, με φλαμουριές και φουντουκιές, και η σύντομη πεζοπορία σού δίνει την ευκαιρία να θυμηθείς την ξεχασμένη σχέση σου με τη φύση. Εύγε, Χαλκιδική! Άξιζε η ατελείωτη οδήγηση έως εδώ.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: © ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ