Ο μηχανισμός του είναι πρωτόγονος. Λογικό, δεδομένου ότι σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, και ολοκληρώθηκε το 1977. Αυτή ήταν και η χρονιά της εκτόξευσης, το χρονικό της οποίας καταγράφεται σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ που αυτές τις μέρες προβάλλεται σε σινεμά της Αθήνας. Τίτλος του, «Το απώτατο σημείο της ανθρωπότητας» (The Farthest), της Εμερ Ρέινολντς, που στο εξωτερικό προβλήθηκε πρώτη φορά το 2017, στην επέτειο των σαράντα χρόνων από την εκτόξευση των «Voyager Ι» και «ΙΙ».
«Voyager» ή «Βόγιατζερ» αν προτιμάτε, σημαίνει ταξιδιώτης. Και πράγματι: από το 1977 έως σήμερα, οι δύο «αδελφές» διαστημοσυσκευές έχουν διασχίσει όλο το ηλιακό μας σύστημα και αυτή τη στιγμή βρίσκονται κάπου 22 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ηλιο. Αυτό είναι όντως το απώτατο σημείο στο οποίο έχει βρεθεί ανθρώπινη κατασκευή. Το συγκλονιστικό είναι ότι συνεχίζουν να στέλνουν πληροφορίες στη Γη, ενώ μέσω των «Ταξιδιωτών» αντλήσαμε τις πρώτες πληροφορίες για τον Κρόνο, τον Δία και τα φεγγάρια τους.
Οπως λένε οι επιστήμονες που εργάστηκαν στο πρότζεκτ, η ταχύτητά τους είναι τέτοια που το ανθρώπινο μάτι δεν θα μπορούσε να τους δει. Κι ωστόσο, χρειάστηκε σχεδόν μισός αιώνας για να φτάσουν στα όρια του ηλιακού μας συστήματος. Αυτό κάτι μπορεί να μας λέει για τις… αστρονομικές αποστάσεις στο σύμπαν. Και ίσως να είναι μια απάντηση πάνω στο μόνιμο ερώτημα αν υπάρχει εξωγήινη ζωή κάπου εκεί έξω και, αν ναι, γιατί ακόμα δεν έχουμε συναντηθεί. Η απάντηση είναι ότι βρίσκονται πολύ, μα πολύ, μακριά.
Κι όμως, οι δύο «Ταξιδιώτες» φέρουν πάνω τους δύο χρυσούς δίσκους με εικόνες από διάφορες μορφές ζωής στη Γη, ήχους, γλώσσες και μουσικές από τον πλανήτη μας. Εάν τα εντοπίσει κάποιος εξωγήινος, θα ακούσει ένα μήνυμα από τον τότε γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ (τον Τζίμι Κάρτερ), θα ακούσει επίσης το «τραγούδι» των φαλαινών, κύματα να σκάνε σε μιαν ακρογιαλιά, το κλάμα ενός βρέφους, χαιρετισμούς σε 55 γλώσσες. Και μουσικές: Μότσαρτ, Τσακ Μπέρι, μουσικές του κόσμου από τη Δύση και την Ανατολή.
Το παραδέχονται και οι ίδιοι οι επιστήμονες στο ντοκιμαντέρ: ακόμα και σήμερα δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι το μακρινό 1977 είχαν μια τέτοια ιδέα, η οποία έγινε μάλιστα πραγματικότητα.
Το πόσο μπροστά ήταν η συγκεκριμένη αποστολή, μάλλον φαίνεται και από την προχθεσινή ανακοίνωση της NASA ότι στον Αρη βρέθηκαν αποτυπώματα ζωής, που ίσως να υπήρξε στον «κόκκινο» πλανήτη πριν από εκατομμύρια χρόνια. Συγκεκριμένα, η διαστημοσυσκευή «Curiosity» ανίχνευσε ίχνη μεθανίου, τα οποία δεν μπορούν να εξηγηθούν με βάση τη γεωλογία του πλανήτη και θα μπορούσαν να προέρχονται από εξωγήινους οργανισμούς.
Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, κάπου στον γαλαξία μας, ίσως, κάποτε ένα νοήμον ον μπορεί ν’ ακούσει Μότσαρτ ή το μυστηριακό τραγούδι μιας φάλαινας…