H μεθαυριανή συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αναμένεται να έχει έντονο ενδιαφέρον, δεδομένων των πρόσφατων σχολίων από υψηλόβαθμα στελέχη της, όπως ο Πέτερ Πράετ. Σύμφωνα με τον τελευταίο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συζητήσει στη συνεδρίαση της Πέμπτης το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του προγράμματος αγοράς τίτλων. Εν τω μεταξύ, η παρέμβασή του αυτή γίνεται μετά την αναστάτωση στην ιταλική αγορά ομολόγων και τα όχι και τόσο δυναμικά οικονομικά στοιχεία της Ευρωζώνης. Οπότε εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το εάν η ΕΚΤ θα μπορέσει όντως να θέσει τέλος στην ποσοτική χαλάρωση.
Ενα από τα ερωτήματα αυτά έχει να κάνει με το τι πρόκειται να διαμειφθεί μεθαύριο. Προφανώς στην ημερήσια διάταξη θα συμπεριληφθεί το θέμα της αγοράς τίτλων. Με το σκεπτικό ότι είναι ευρέως αναμενόμενη η αλλαγή πολιτικής της ΕΚΤ, δεν έχει πολλή σημασία εάν η απόφαση ληφθεί εντός Ιουνίου ή αργότερα. Αλλωστε, ας σκεφθούμε ότι η ΕΚΤ συνεδριάζει εκτός Φρανκφούρτης, στη Λετονία, οπότε δεν είναι πιθανό να ληφθεί εκεί μια βαρύνουσα απόφαση. Επιπλέον, η τράπεζα θα δημοσιοποιήσει και τις τελευταίες της προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Κι αυτές θα εξεταστούν από αναλυτές και επενδυτές για ενδείξεις που τυχόν περιέχουν σχετικά με τη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Το επόμενο ερώτημα θα μπορούσε να αφορά το εξής: Εάν, λοιπόν, δεν ανακοινωθεί αυτόν τον μήνα η αλλαγή πλεύσης της ΕΚΤ, τότε πότε; Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι είναι πιο πιθανό να γίνει τον Ιούλιο και όχι τον Ιούνιο. Τότε θα ανακοινώσει ένα λεπτομερές σχέδιο για να ολοκληρώσει την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης έως την εκπνοή του έτους, ενώ παράλληλα θα αμβλύνει τις προσδοκίες των αγορών για επικείμενη αύξηση του κόστους δανεισμού. Ωστόσο, οι αναλυτές αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα συστήσει αυτοσυγκράτηση λόγω των οικονομικών στοιχείων και της αβεβαιότητας στην Ιταλία. Η Goldman Sachs, ειδικά, τοποθετεί τη λήξη του προγράμματος αγοράς τίτλων στη λήξη του 2018, ενώ την πρώτη αύξηση επιτοκίων την αναμένει το δεύτερο εξάμηνο του 2019. Υπάρχει, όμως, και η πιθανότητα να παρατείνει το πρόγραμμα αυτό η ΕΚΤ, εάν το επιθυμεί; Αυτό είναι ακόμα ένα από τα ερωτήματα οικονομολόγων και αναλυτών. Εν συντομία, η απάντηση είναι «όχι» ή «όχι ακριβώς». Το «όχι ακριβώς» θα σήμαινε ότι θα πρέπει να αναδιαμορφώσει το πρόγραμμα και αυτό είναι πολιτικά ανέφικτο, εφόσον η οικονομία πηγαίνει καλά και ο πληθωρισμός σημειώνει άνοδο. Επί του παρόντος η ΕΚΤ αντιμετωπίζει μια έλλειψη σε ομόλογα, τα οποία μπορεί να αγοράσει στο πλαίσιο του προγράμματος των 2,55 τρισ. ευρώ.
Ωστόσο, το εάν θα παρατείνει τη διάρκειά του τέθηκε και πάλι ως θέμα. Ορισμένοι επενδυτές αμφισβήτησαν τη στρατηγική ολοκλήρωσης της ποσοτικής χαλάρωσης εξαιτίας της πρόσφατης εκτίναξης στις αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων.
Ακόμα ένα ερώτημα σχετίζεται άμεσα με τον παράγοντα «Ιταλία». Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όπως υπογραμμίζουν αναλυτές και οικονομολόγοι, το θέμα της γείτονος χώρας και της νέας κυβέρνησης θα απασχολήσει τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Είτε θα το θέσουν στη διάρκεια της συνεδρίασης είτε μετά, στη συνέντευξη Τύπου του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Δεδομένου ότι προς το παρόν απεσοβήθη ο κίνδυνος νέων εκλογών, στην ιταλική αγορά ομολόγων η νευρικότητα υποχώρησε. Εντούτοις, η νέα κυβέρνηση της χώρας κλίνει υπέρ της αύξησης δαπανών και αυτό πιθανώς να προκαλέσει τη ρήξη της με τις Βρυξέλλες. Πολλοί διερωτώνται, τέλος, ποιος θα είναι ο ρόλος της ΕΚΤ, εάν και πάλι οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας ακολουθήσουν την ανιούσα. Η Ιταλία έχει ωφεληθεί πολύ από την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και ίσως η ολοκλήρωσή της να επέλθει τη χειρότερη στιγμή.