Αμεση ανάλυση: Ενθαρρυντικό βήμα με αστερίσκους η συνάντηση Τραμπ – Κιμ

Αμεση ανάλυση: Ενθαρρυντικό βήμα με αστερίσκους η συνάντηση Τραμπ – Κιμ

3' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συνάντηση Τράμπ-Κιμ Γιονγκ Ουν είναι ιστορική. Αν αποδειχθεί και καταλυτική για την Κορεατική Χερσόνησο μένει να διαπιστωθεί. Άλλωστε, η συμφωνία που υπέγραψαν οι δύο ηγέτες χαρακτηρίζεται από αοριστία, επιβεβαιώνοντας τη βιασύνη τους να συναντηθούν ώστε να μην χαθεί το μομέντουμ.

Και αυτό διότι εν αναμονή ενδεχόμενης ωρίμανσης των συνθηκών, ο κίνδυνος παρεκτροπής μεγάλωνε τόσο λόγω της ιδιοσυγκρασίας που χαρακτηρίζει Τραμπ και Κιμ όσο και τυχόν εκατέρωθεν ενεργειών που θα μπορούσαν να δυναμιτίσουν εκ νέου το κλίμα. Εξάλλου, τα δύο μέρη κατέδειξαν με τις κινήσεις τους στο πρόσφατο παρελθόν ότι προκειμένου να ισχυροποιηθούν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης ήταν αποφασισμένα να τραβήξουν το σχοινί στα (ελεγχόμενα) άκρα.

Ο Τραμπ πιέζεται από τη συστηματική αμφισβήτηση στο εσωτερικό και τις ανοιχτές του υποθέσεις, κυρίως με τη φερόμενη ανάμειξη της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές υπέρ του αλλά και τα ερωτηματικά αρκετών για την ικανότητά του να κυβερνήσει τη χώρα. Οι συχνά μονομερείς και άκομψες ενέργειες του (ενδεικτικά: αποχώρηση από τη Συμφωνία για την Κλιματική Αλλαγή και το Πυρηνικό Πρόγραμμα του Ιράν) τον υποχρεώνουν να αντιπαρατάξει στον αντισυμβατικό τρόπο διακυβέρνησής του την αποτελεσματικότητά του.

Ως εκ τούτου, η προσέγγιση με το καθεστώς της Βόρειας Κορέας εξυπηρετεί τις εξής σκοπιμότητες: δείχνει ότι ο Τραμπ είναι ικανός και μπορεί κατά μόνας να φέρει σε πέρας τις πιο δύσκολες αποστολές, με τρόπο πρακτικό πέρα από μακρόσυρτες διαδικασίες και «άσκοπες» διαβουλεύσεις όποιο κράτος ή ηγέτης είναι διατεθειμένος να τον ακολουθήσει σε διμερείς συζητήσεις και να αποκτήσει μία καλή προσωπική σχέση/χημεία μαζί του δύναται να ωφεληθεί δεν καταλαμβάνεται από ιδεολογικές αγκυλώσεις και είναι έτοιμος να συνεργαστεί με οποιοδήποτε καθεστώς χάριν των συμφερόντων των ΗΠΑεπανακάμπτει σε μία περιοχή που εξελίσσεται σε ειδικού ενδιαφέροντος για την Κίνα, έχοντας πρώτα υποχρεώσει την τελευταία να διαφοροποιήσει τη στάση της (ειδικώς στο σκέλος των κυρώσεων και του εμπάργκο) έναντι της Βόρειας Κορέας ώστε η Πιονγιάνγκ να μετριάσει τις φιλοδοξίες της για απόκτηση πυρηνικών όπλων, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την προσέγγιση με την Ουάσιγκτον.

Το κεντρικό μήνυμα των ενεργειών Τραμπ είναι πως σε ένα αναδιατασσόμενο χάρτη όπου εντοπίζεται πλήθος αβεβαιοτήτων, οι ΗΠΑ μπορεί να μην συγκεντρώνουν τη συμπάθεια των κρατών του παγκόσμιου χωριού ή οι επιλογές τους να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό, εντούτοις, επιβάλλουν τους όρους τους και κινούνται ευέλικτα, διευθετώντας χρονίζουσες εκκρεμότητες, απελευθερωμένες από δεσμεύσεις για την πιστή τήρηση ενός ασφυκτικού, κανονιστικού πλαισίου.

Εδώ προκύπτουν δύο κρίσιμα ερωτήματα: πως θα καταφέρει να υπερκεράσει τη δεδομένη απώλεια εμπιστοσύνης στενών εταίρων απέναντι στις προθέσεις των ΗΠΑ και ποιο είναι το σήμα προς αυταρχικά καθεστώτα-παρίες του διεθνούς συστήματος, όταν κατοχυρώνονται μέσω διμερών συμφωνιών και όχι υποχρεωτικά από τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου; Αρκεί δηλαδή μία καλή συνεννόηση με την Ουάσιγκτον για να υποκαταστήσει διεθνείς θεσμούς και μηχανισμούς και πόσο επικίνδυνη για την παγκόσμια ασφάλεια είναι μία τέτοια θεώρηση;        

Ο Κιμ Γιονγκ Ουν από την πλευρά του δεν μπορεί παρά να είναι ικανοποιημένος. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ στερείται πιεστικού χρονοδιαγράμματος και δεν αναφέρεται σε επιθεωρήσεις, με την εφαρμογή της να απαιτεί εργώδεις προσπάθειες και αρκετό χρόνο (η πλήρης αποπυρηνικοποίηση θα επιφέρει άρση των κυρώσεων). Μάλιστα, η σημερινή συνάντηση ενδέχεται να οδηγήσει σε μία Συνθήκη Ειρήνης, ίσως με τη συμμετοχή και άλλων κρατών της περιοχής. Εξίσου, έστω και σε επίπεδο εικόνας, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας κέρδισε τις εντυπώσεις, νομιμοποιώντας διεθνώς ένα δεσποτικό καθεστώς.

Προφανώς, στο εσωτερικό θα εμφανίσει τον εαυτό του ως ισότιμο συνομιλητή των ΗΠΑ, καταφέρνοντας κάτι πρωτοφανές στο οποίο απέτυχαν ο πατέρας και ο παππούς του: να διαπραγματευθεί απευθείας με τις ΗΠΑ. Άλλωστε, προσώρας το μπαλάκι βρίσκεται στο γήπεδο αφενός της Ουάσιγκτον ώστε να αποδείξει (σε ένα εσωτερικό σύστημα θεσμικών αντίβαρων και ελέγχου αλλά και έναντι δύσπιστων συμμάχων στο εξωτερικό) τη χρησιμότητα της συμφωνίας, αφετέρου του Πεκίνου, που ναι μεν δεν επιθυμεί τη συντήρηση της έντασης στην Κορεατική Χερσόνησο (δίνοντας άλλοθι περαιτέρω εδραίωσης της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή) αλλά εξίσου θέλει να εξασφαλίσει ότι δεν θα απωλέσει τα ισχυρά ερείσματά του στη βορειοκορεατική ηγεσία, αν αρθεί το καθεστώς διεθνούς απομόνωσής της. 

*Ο Δρ.Κωνσταντίνος Φίλης είναι Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή