Μπορούν οι λάθος άνθρωποι για τους λάθος λόγους να κάνουν κάτι σωστό; Ενα μέρος της αντιπολίτευσης θέτει τα τελευταία εικοσιτετράωρα στον εαυτό του αυτό το ερώτημα – που, ιστορικά, βρίσκει ενίοτε καταφατική απάντηση. Σε αυτό το μέρος της αντιπολίτευσης δεν ανήκει, βέβαια, η Νέα Δημοκρατία.
Από πολύ νωρίς η αξιωματική αντιπολίτευση είχε κρίνει ότι τυχόν συναίνεσή της στο Μακεδονικό θα υπονόμευε όχι μόνο τη μετωπική αντιπολιτευτική στρατηγική της, αλλά και την ίδια την ενότητά της.
Η ηγεσία της Ν.Δ. έκανε την επιλογή που εξασφάλιζε ότι θα διατηρηθεί συγκροτημένος ένας μεγάλος ευρωπαϊκός πόλος, ικανός να αναμετρηθεί, ακόμη και αυτοδύναμα, στις προκλήσεις τής μετά ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ Ελλάδας. Το Μακεδονικό –με τα εκλογικά, αλλά και με τα ιστορικά μέτρα– ήταν δευτερεύον.
Το «όχι» της Ν.Δ. είχε έτσι προδιαγραφεί, ανεξαρτήτως του περιεχομένου της συμφωνίας. «Οχι» από «όχι», όμως, διαφέρει. Υπάρχει το «όχι» που στοχεύει να εκθέσει τα κρυφά κίνητρα της κυβέρνησης και την παπατζίδικη ταχυδακτυλουργία του ελάσσονος εταίρου. Υπάρχει η παθητική υποστήριξη στα συλλαλητήρια που δεν ανεβάζει το κόμμα στα κάγκελα· και η κριτική στη συμφωνία που δεν δανείζεται τα αναθέματα των αποστράτων. Και, από την άλλη, στον αντίποδα, υπάρχει το «όχι» του Αντώνη Σαμαρά.
Εχοντας επενδύσει σε μια σχεδόν μονοθεματική σταδιοδρομία που –ήδη το 1996– τον είχε οδηγήσει σε πρόωρο αδιέξοδο και οκταετή παροπλισμό, ο πρώην πρωθυπουργός αντιμετώπισε την πρόσφατη ανακίνηση του Μακεδονικού σαν πύλη επιστροφής στην πολιτική του μετεφηβεία. Σαν ευκαιρία για να ξαναδώσει τον ίδιο πόλεμο για μη λύση, με την ίδια έξαψη και την ίδια γλώσσα. Τη γλώσσα του εθνορομαντισμού, που διεκτραγωδεί την εθνική «ταπείνωση» και καλεί σε συναγερμό για να αποτραπεί η «κλοπή» της «ψυχής των Ελλήνων».
Ο Σαμαράς υποβάλλει με αυτόν τον τρόπο στο κόμμα του έναν μακεδονικό ανένδοτο – ένα «αντιμνημόνιο του Βαρδάρη», που θα ευθυγραμμίζει τη Ν.Δ. με τη νέα αγανάκτηση· που θα την ταυτίσει με τις πλατείες, όπου, κάτω από τους ήλιους της Βεργίνας, εκκολάπτονται και οι παλιές αντισυστημικές ορμές.
Μένει να φανεί –και θα φανεί τώρα στη Βουλή– αν για τη Νέα Δημοκρατία υπάρχει τρίτος δρόμος. Αν, μεταξύ της συναίνεσης και της Πολιτικής Ανοιξης, μπορεί στο Μακεδονικό να βρεθεί ενδιάμεση αντιπολιτευτική χημεία, που δεν θα εγκλωβίζει το κόμμα σε ύφος και θέσεις ασυμβίβαστες με τον αυριανό του ρόλο.
Ασυμβίβαστες με τον ρόλο μιας νεοδημοκρατικής κυβέρνησης που δεν αποκλείεται να κληθεί αύριο να εφαρμόσει –για λόγους συνέχειας του κράτους και συνέπειας προς τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας– τη συμφωνία που τώρα καταγγέλλει. Που μπορεί, σε ένα ακραίο ενδεχόμενο, να κληθεί κιόλας να την επικυρώσει με τη δική της κοινοβουλευτική πλειοψηφία.