Πολιτικά ψεύδη

2' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Α​​ιώνες πριν από την καταθλιπτική επιβολή της αντιλήψεως περί πολιτικής ορθότητος, το 1712, σε ένα κείμενο που αποδίδεται στον Ιρλανδό συγγραφέα Τζόναθαν Σουίφτ επισημαίνονταν πως «ο λαός δεν έχει κανένα δικαίωμα στην πολιτική αλήθεια, όπως ακριβώς δεν έχει δικαίωμα να κατέχει πλούσια αγαθά, εκτάσεις γης και πύργους». Τίτλος του φυλλαδίου: «Η τέχνη της πολιτικής ψευδολογίας».

Σατιρική σαφώς η διάθεση του Τζόναθαν Σουίφτ, που πρώτος άρχισε και ηγήθηκε εκστρατείας συγγράφοντας φυλλάδια με στόχο να διαμορφώσει την κοινή γνώμη της Βρετανίας υπέρ των θέσεων των Τόρις στη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής. Τίποτε, προφανώς, δεν άλλαξε από τότε.

Ο αγώνας για τη διαμόρφωση μίας ευνοϊκής κοινής γνώμης προς εξυπηρέτηση πολιτικών στόχων άρχισε από τη στιγμή που έπαυσε να είναι αναγκαίο να μπει στον κόπο ένας αντιγραφέας για την αναπαραγωγή ενός παλαιοτέρου χειρογράφου. Ο Λούθηρος θα ήταν ένας παραδοξολόγος θεολόγος, περιφερόμενος στις κώμες των γερμανικών πριγκιπάτων –συχνότατα χλευαζόμενος–, εάν δεν είχε ανακαλυφθεί λίγα χρόνια πριν η τυπογραφία.

Στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα οι μεγαφωνικές εγκαταστάσεις επέτρεψαν την άμεση μεταφορά πολιτικών μηνυμάτων σε γιγαντιαία πλήθη, καθώς επίσης και τη συμμετοχή τους – την άμεση σύνδεση πολιτών με τον παραληρούντα «ηγέτη». Δίχως αυτή την τεχνολογική δυνατότητα, ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Μπενίτο Μουσολίνι ενδεχομένως δεν θα κατακτούσαν ποτέ την εξουσία.

Στην εποχή μας της απόλυτης εξατομικοποιήσεως, που κάθε πολίτης στη Δύση διαθέτει κομπιούτερ, λάπτοπ ή κινητό, ο επίδοξος ηγέτης μπορεί να επικοινωνεί δίχως καμία διαμεσολάβηση με τα πλήθη. Δίχως αυτή τη δυνατότητα, ο κ. Ντόναλντ Τραμπ δεν θα είχε καμία πιθανότητα να εκλεγεί πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στα χρόνια της δεκαετίας του ’80 μάθαμε από τους Αμερικανούς ότι η διαβόητη Υπηρεσία Πληροφοριών της ΕΣΣΔ, η KGB, είχε δημιουργήσει ειδικό κλάδο επιχειρήσεων –την είχαν μάλιστα ονομάσει Διεύθυνση «Δραστικών Μέτρων»– και είχε ως στόχο τη διοχέτευση ψευδών ειδήσεων στη Δύση. Σήμερα γίνεται λόγος για μία νέα συντονισμένη προσπάθεια της Μόσχας, ηλεκτρονικής πλέον διασποράς ψευδών ειδήσεων (fake news), για την ανάδειξη ηγετών εξυπηρετικών των συμφερόντων της.

Στα χρόνια του εθνικού διχασμού ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε ο μέγας διακινητής ψευδών ειδήσεων. Το καλοκαίρι του 1916 γνωστοποιούσε στον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Ζαΐμη ότι περί τους δέκα χιλιάδες λογχοφόροι Γερμανοί ιππείς δήθεν ευρίσκονταν ήδη στη Λάρισα και ότι ο βασιλεύς Κωνσταντίνος τούς ανέμενε στο Τατόι. Λίγους μήνες αργότερα ότι δήθεν φιλοβασιλικοί εισέβαλαν στη γαλλική πρεσβεία, αλλά ως απεδείχθη ήταν φανατικοί οπαδοί του Βενιζέλου. Ο τύπος της Αντάντ δημοσιεύει τις ψευδείς ειδήσεις για να αποδείξει ότι ο βασιλεύς Κωνσταντίνος ήταν όργανο του κάιζερ. Η Αθηνά Κακούρη τα περιγράφει γλαφυρότατα στο νέο της βιβλίο «Οι Ουλάνοι στη Λάρισα».

Παρέλκει, φυσικά, η αναφορά στη διασπορά πολιτικών ψευδών στη διάρκεια της κρίσεως εν Ελλάδι. Αλλά επί της ουσίας, ουδέν καινόν υπό τον ήλιο, ιδιαίτερα στη χώρα μας στη διάρκεια του θέρους. Η στήλη εύχεται στους τυχόν αναγνώστες της καλές διακοπές!

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή