O Ηλιος της λογικής, της μεταφυσικής και της… γιόγκα

O Ηλιος της λογικής, της μεταφυσικής και της… γιόγκα

3' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για τους κατοίκους του βορείου ημισφαιρίου της Γης, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε σκοτούρα, η σημερινή μέρα είναι ιδιαίτερα λαμπρή. Η 21η μέρα του Ιουνίου σηματοδοτεί επίσημα την αστρονομική αρχή του καλοκαιριού, το θερινό ηλιοστάσιο ή αλλιώς τη μεγαλύτερη ημέρα του έτους. Στον αθηναϊκό ουρανό, ο ήλιος θα ανατείλει στις 6.02, σκαρφαλώνοντας στον ουρανό για 14 ώρες και 48 λεπτά συνολικά, προτού δύσει δέκα λεπτά πριν το ρολόι χτυπήσει εννέα. Το Ρέικιαβικ θα απολαύσει 21 ώρες εντυπωσιακής ηλιοφάνειας, ενώ o ήλιος θα συντροφεύσει τους λίγους, τολμηρούς και εκλεκτούς, που βρίσκονται κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, για μερικά εικοσιτετράωρα.

Η λατρεία του ζενίθ του ήλιου αυτόματα φέρνει στον νου μιαν αίσθηση αρχαίου μυστικισμού, καθώς προϋπήρχε αιώνες πριν από την άνθηση των αβρααμικών θρησκειών – παραπέμπει σε τελετές των αρχαίων Αιγυπτίων που γιόρταζαν την κορύφωση του Θεού Ρα ή τη λεγόμενη νύχτα του Ηλιοτροπίου στην αρχαία Ελλάδα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η μεγαλύτερη ημέρα του έτους έχει αποκτήσει και μερικούς λάτρεις της «νέας εποχής». Αλλωστε, από το 2015, έπειτα από προσωπική παρέμβαση του πρωθυπουργού της Ινδίας στο μέγαρο των Ηνωμένων Εθνών, το θερινό ηλιοστάσιο έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα της Γιόγκα και σήμερα το πρωί ο Ναρέντρα Μόντι θα «χαιρετήσει» τον ήλιο μαζί με 50.000 συμμετέχοντες στην επαρχία Ντέχρα Ντουν. Ταυτόχρονα, στην άλλη άκρη του πλανήτη, χιλιάδες επισκέπτες αναμένονται να επισκεφθούν το μυστηριώδες Στόουνχεντζ της Βρετανίας, για να απολαύσουν ένα μοναδικό θέαμα. Κάθε θερινό ηλιοστάσιο, την ώρα της αυγής, ο ανατέλλων ήλιος εμφανίζεται στον ορίζοντα σε πλήρη ευθυγράμμιση με τον κεντρικό λίθο του πέτρινου μνημείου, προσελκύοντας αμέτρητους κατασκηνωτές αλλά και νεοπαγανιστές με ευφάνταστα κοστούμια δρυΐδων.

Από τους εορτασμούς, φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει και η Νέα Υόρκη, με το λεγόμενο φαινόμενο «Μανχάτανχεντζ», όπως βαπτίστηκε από τον Αμερικανό αστροφυσικό Νιλ ντε Γκρας Τάισον. Περίπου την ημέρα του ηλιοστασίου, το ηλιοβασίλεμα πλαισιώνεται εντυπωσιακά με τέτοιον τρόπο, ώστε βρίσκεται ευθυγραμμισμένο με το αρμονικό πλέγμα των δρόμων της Νέας Υόρκης και ένα πλούσιο πορτοκαλί φως αντανακλάται στους λαμπερούς ουρανοξύστες. Οι δρόμοι της πόλης είναι πιο γεμάτοι από ποτέ και αμέτρητοι κάτοικοι απαθανατίζουν το σπάνιο φαινόμενο με τις κάμερες των τηλεφώνων τους.

Πέραν, ωστόσο, της έλευσης του καλοκαιριού, τον μυστικισμό και τα εντυπωσιακά φαινόμενα, το θερινό ηλιοστάσιο γιορτάζεται και από τον κόσμο της επιστήμης, καθώς πρόκειται για την επέτειο ενός από τα πιο αξιοθαύμαστα επιτεύγματα του ανθρώπινου νου: την ημέρα που υπολογίστηκε πρώτη φορά το μέγεθος της Γης. Πριν από πάνω από δύο χιλιετίες, ο Ερατοσθένης της Κυρήνης τελούσε τα τυπικά χρέη του βιβλιοθηκονόμου της Αλεξάνδρειας, όταν διάβασε σε ένα από τα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης πως το μεσημέρι του ηλιοστασίου ο ήλιος ρίχνει τις ακτίνες του κάθετα στον ορίζοντα και εξαφανίζει πλήρως τις σκιές από τον πυθμένα ενός πηγαδιού στην αρχαία πόλη της Συήνης. Αυτό κίνησε την περιέργειά του και προσπάθησε να παρατηρήσει το ίδιο φαινόμενο στην Αλεξάνδρεια. Την ημέρα του ηλιοστασίου, ο Ερατοσθένης παρακολούθησε υπομονετικά τις σκιές ενός πηγαδιού να μικραίνουν – ωστόσο δεν εξαφανίστηκαν ποτέ, ακόμη και την ώρα που ο ήλιος κορυφώθηκε το μεσημέρι. Το μήκος των σκιών στην Αλεξάνδρεια έδειξε στον Ερατοσθένη πως ο ήλιος απείχε επτά μοίρες μακριά από το να είναι απευθείας κάθετος, όπως στο πηγάδι της Συήνης, και έτσι συνειδητοποίησε πως η επιφάνεια της Γης πρέπει αναγκαστικά να είναι καμπύλη. Δεδομένου ότι ένας πλήρης κύκλος περιέχει 360 μοίρες, ο μαθηματικός συμπέρανε πως οι δύο πόλεις είχαν απόσταση ίση περίπου με το 1/50 της περιφέρειας της Γης. Γνωρίζοντας λοιπόν πως η Συήνη βρίσκεται 5.000 στάδια μακριά από την Αλεξάνδρεια, ο Ερατοσθένης υπολόγισε ότι η περίμετρος της Γης ήταν περίπου 250.000 στάδια, δηλαδή περίπου 44.000 χλμ. – πέφτοντας αξιοσημείωτα κοντά στη σημερινή μέτρηση των 40.075 χλμ. Φέτος, η ημέρα όπου ο ήλιος θα τελέσει το μακρύτερο ταξίδι του στον ουρανό δεν είναι μονάχα αιτία εορτασμών. Μία ομάδα 100 Αμερικανών μετεωρολόγων αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να συντονίσουν μια εκστρατεία ενημέρωσης για την καταστροφική κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη, χρησιμοποιώντας το hashtag #Metsunite. Το θερινό ηλιοστάσιο, άλλωστε, είναι ημέρα μετάβασης για τον πλανήτη, καθώς οι νύχτες ξεκινούν πάλι να μακραίνουν και οι μετεωρολόγοι ελπίζουν να πείσουν την παγκόσμια κοινωνία να κάνει και αυτή τη δική της μετάβαση.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή