«Το (νέο) όνομα της χώρας ουδεμία επίδραση θα έχει στην ταυτότητα τόσο των Αλβανών όσο και των άλλων συμπολιτών μου», ξεκαθαρίζει στην «Κ» ο ηγέτης των Αλβανών της FYROM Αλί Αχμέτι, μιλώντας για την «επόμενη μέρα» της υπογραφής της συμφωνίας. Ο ισχυρός άνδρας του αλβανικού στοιχείου, χωρίς τη συναίνεση και υποστήριξη του οποίου, δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει συμβιβασμός, εξαπολύει σφοδρή επίθεση εναντίον του προέδρου Ιβάνoφ, ενώ λέει ότι και επί Γκρούεφσκι οι δύο πλευρές είχαν έρθει κοντά σε συμφωνία.
– Ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του αλβανικού στοιχείου η συμφωνία;
– Προσδοκίες των Αλβανών της «Μακεδονίας» είναι η ισοτιμία, η καλή γειτονία, η επικράτηση του δικαίου, η οικονομική ανάπτυξη, η κοινωνική ευμάρεια και χωρίς τoν παραμικρό ενδοιασμό η πλήρης ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και στην Ε.Ε. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας της Αχρίδας, η συμφωνία καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία και τώρα πλέον και η πολυαναμενόμενη συμφωνία τερματισμού της 25ετούς διαφοράς με την Ελλάδα ήταν τα προαπαιτούμενα ικανοποίησης και πραγμάτωσης των προσδοκιών όχι μόνο των Αλβανών, αλλά όλων των συμπολιτών της χώρας μου. Είμαι ευτυχής που κάνουμε πράξη τις υποσχέσεις μας και ικανοποιούμε και τις έγνοιες των συμπολιτών μας, ασχέτως αν απομένει πολλή δουλειά ακόμη να κάνουμε.
– Για εσάς, ως ηγέτη των Αλβανών, υπήρξαν σε αυτή τη διαπραγμάτευση κόκκινες γραμμές, από τις οποίες δεν έπρεπε ο κ. Ζάεφ να κάνει πίσω και ποιες ήταν αυτές;
– Οι κόκκινες γραμμές μας ήταν πως σ’ αυτή τη διαδικασία δεν δύναται να υπάρξει παλινδρόμηση. Eπρεπε να επιτευχθεί οπωσδήποτε λύση και τα Σκόπια να στοιχηθούν με τις Βρυξέλλες. Δεν υφίσταται άλλη επιλογή. Είναι λίαν σημαντικό το γεγονός πως η συμφωνία είναι αξιοπρεπής για αμφότερες τις πλευρές, ιδίως για τους συμπολίτες μου. Εμείς είχαμε ενθαρρύνει και την προηγούμενη κυβέρνηση, με την οποία ήμαστε πολύ κοντά στη λύση, όπως ενθαρρύναμε και την παρούσα κυβέρνηση της οποίας συνιστούμε εποικοδομητικό σκέλος. Η επιτυχής έκβαση αυτής της διαφοράς θα αποβεί επωφελής για όλους, για τους πολίτες των χωρών μας, για την περιοχή, για τον δημοκρατικό κόσμο και ιδίως για τους πρωταγωνιστές του συμβιβασμού, που θα αποφέρει ευημερία, διότι αυτό θα εκτιμηθεί από τους πολίτες.
– Το γεγονός, ωστόσο, ότι στο νέο όνομα υπάρχει ο σλαβικός χαρακτηρισμός Severna δεν σας ενοχλεί ως Αλβανούς; Το ρωτώ αυτό διότι θυμάμαι ότι παλαιότερα διαφωνούσατε με την ονομασία «Σλαβομακεδονία». Να θεωρήσουμε ότι ήταν μια υποχώρησή σας;
– Οχι, καθόλου, ουδεμία υποχώρηση υπάρχει. Είχαμε εξαρχής πει ότι αποτελούμε εποικοδομητικό μέρος της λύσης και ότι θα εργαστούμε για την επιτυχία, χωρίς να προβάλουμε προσκόμματα, είμαστε ωστόσο κατά των μονοεθνικών και μονοπολιτισμικών ονομασιών. Το εν λόγω όνομα δεν ενέχει εθνοτική, πολιτική και ούτε ιστορική υπόσταση, αλλά συνιστά γεωγραφικό προσδιορισμό της εδαφικής επικράτειας, γι’ αυτό και είναι πλήρως αποδεκτό από εμάς. Αυτό το είχαμε κάνει γνωστό από τη στιγμή που ο γεωγραφικός αυτός προσδιορισμός προτάθηκε από τον κ. Νίμιτς, μαζί με άλλες τέσσερις εκδοχές. Γι’ αυτό και οι Αλβανοί θα συμπαραταχθούν στην προσπάθεια για την επιτυχή έκβαση της συμφωνίας και την οικοδόμηση της ευρωπαϊκής «Μακεδονίας».
– Κύριε πρόεδρε, ποια θα είναι η εθνική ταυτότητα των Αλβανών στη Severna Makedonija;
– Οι Αλβανοί είναι Αλβανοί όπου κι αν ζουν και το όνομα της χώρας ουδεμία επίδραση θα έχει στην ταυτότητα τόσο των Αλβανών όσο και των άλλων συμπολιτών μου. Θέλω όλοι μας, από κοινού, να οικοδομήσουμε την αντίστοιχη ευρωπαϊκή ταυτότητα, ως πολίτες της Ε.Ε., του σπουδαιότερου εγχειρήματος της παγκόσμιας ειρήνης. Στην πράξη, οι Αλβανοί παραμένουν οι ίδιοι που ήταν όταν αυτή η χώρα ονομαζόταν Δημοκρατία της Μακεδονίας, ΠΓΔΜ, Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας, είτε επρόκειτο για την οθωμανική αυτοκρατορία, τη βυζαντινή ή τη ρωμαϊκή, είτε για οιαδήποτε άλλη ιστορική περίοδο.
– Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο να μπλοκάρει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος διαφωνεί, τη συμφωνία;
– Ο κ. Ιβάνοφ προβάλλει ως άμεσος ανασταλτικός παράγοντας του ευρωατλαντικού μέλλοντος της χώρας, της ισοπολιτείας και της εφαρμογής της συμφωνίας της Αχρίδας. Δυστυχώς, ευθυγραμμίζεται με τις προσπάθειες εκείνων που καθίστανται εμπόδιο στην υλοποίηση των προσδοκιών των πολιτών της χώρας. Αντί να καταστεί μέρος της οικοδόμησης της ειρήνης και της σταθερότητας, της ένταξης της χώρας στην ισχυρότερη παγκόσμια συμμαχία, πράττει το αντίθετο, οξύνοντας τις διεθνοτικές σχέσεις, αλλά και τις σχέσεις με τους συμμάχους μας. Εν πάση περιπτώσει, η πλειονότητα των πολιτών τάσσεται υπέρ της λύσης και ουδείς μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην ευρωατλαντική μας πορεία, πόσο μάλλον ένα πρόσωπο του οποίου σε λίγους μήνες λήγει η θητεία. Λυπάμαι, αλλά διαπιστώνω πως τα προσκόμματα Ιβάνοφ προβάλλουν ως η καλύτερη απόδειξη της ανάγκης ανάδειξης ενός συναινετικού προέδρου, πράγμα για το οποίο δεσμευόμαστε.
– Θα τεθεί σε δημοψήφισμα η συμφωνία και τι θα γίνει σε περίπτωση κατά την οποία καταψηφιστεί;
– Οι πολιτικοί στη χώρα μας οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους, διότι όλοι μας, BDI, LSDM, VMRO, DPMNE, συμπεριλαμβανομένων των υπόλοιπων μικρότερων κομμάτων, έχουμε υποσχεθεί στους ψηφοφόρους μας ότι θα εντάξουμε τη χώρα στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις, η στήριξη για ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. είναι πολύ μεγάλη και αυτή η προτίμηση των πολιτών θα έχει άμεσο αντίκτυπο και στα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Κατ’ αρχάς, είχαμε ταχθεί κατά του δημοψηφίσματος υπό τον φόβο της παρέμβασης εγχώριων και ξένων δυνάμεων που δεν θέλουν την επιτυχία της συμφωνίας, αλλά σε περίπτωση που γίνει, θα κάνουμε το παν να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
– Υπήρξαν στιγμές στη διαπραγμάτευση που κινδύνεψαν να τιναχθούν όλα στον αέρα και ποιο ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο που έπρεπε να υπερπηδηθεί;
– Η διαφορά ανάμεσα στην Αθήνα και στα Σκόπια ήταν πολύ δύσκολη και εμπεριείχε πολλά πάθη λόγω της ευαισθησίας της υπόθεσης. Αυτή τη φορά αμφότερες οι πλευρές ήταν στοχοπροσηλωμένες στην εξεύρεση συμβιβασμού που κατ’ ουδένα τρόπο δεν έπρεπε να είναι ετεροβαρής, αλλά αμφότερες στο τέλος να είναι εξίσου ικανοποιημένες και ανικανοποίητες από το αποτέλεσμα. Οι στιγμές αδιεξόδων στη διαπραγμάτευση ήσαν ελάχιστες συγκριτικά με αυτό που σε μεγάλο βαθμό είχε συμφωνηθεί προκαταρκτικά, γι’ αυτό και πεποίθησή μου ήταν πως θα είχαμε αίσιο τέλος. Η από κοινού διαδρομή έβαινε προς το τέλος και ουδείς μας είχε στον νου του να επιστρέψει στην αφετηρία της, αλλά έπρεπε να επιστρατεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις να διανύσουμε τα τελευταία μέτρα και να φθάσουμε στον προορισμό των Βρυξελλών.
– Τι απαντάτε σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα η συμφωνία επιβλήθηκε από τον διεθνή παράγοντα για γεωπολιτικούς λόγους;
– Σε αιώνια έχθρα δεν μπορείς να ζεις για πάντα. Ούτε στην απομόνωση μπορείς να επιβιώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για μικρή χώρα στο σταυροδρόμι των μεγάλων εξελίξεων. Τη συμφωνία την επέβαλε η ανάγκη των πολιτών μας να διασφαλίσουν τη χώρα τους στο πλαίσιο της μεγάλης οικογένειας της ευρωατλαντικής αλληλεγγύης. Τη συμφωνία την επέβαλε η ανάγκη διαμόρφωσης σχέσεων καλής γειτονίας, αδιατάρακτης ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας, καθώς και οικονομικής ανάπτυξης. Τη συμφωνία την επέβαλε η ανάγκη απεμπλοκής της προοπτικής μας και οικοδόμησης του μέλλοντός μας.