Ο Ζάεφ εγκατέλειψε την εθνική γραμμή

Ο Ζάεφ εγκατέλειψε την εθνική γραμμή

2' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​Είναι πολύ δύσκολο να σχολιάσει κανείς σοβαρά μία συμφωνία που παρέμενε μυστική ώς λίγες μέρες πριν από τη υπογραφή της, όταν η έγκυρη «Καθημερινή» τη δημοσίευσε. Η όλη διαδικασία χαρακτηρίστηκε από αδιαφάνεια, στον βαθμό που δεν ήταν ενήμερος καν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Παρά τις δηλώσεις περί του αντιθέτου, είναι πλέον προφανές ότι δεν υπάρχει εθνική, ούτε καν πολιτική συναίνεση υπέρ της συμφωνίας. Οι ελίτ της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» απέτυχαν να συγκροτήσουν μια ξεκάθαρη κρατική πολιτική και στρατηγική σχετικά με το ονοματολογικό (όπως είχε κάνει εξαρχής η Ελλάδα) – με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη δήλωση Ζάεφ ότι δεν έχει κόκκινες γραμμές. Επιδεικνύοντας την άγνοιά του, σε συνέντευξή με ελληνικό τηλεοπτικό κανάλι, μίλησε για τις «λαμπερές γραμμές» που θα δείξουν τη διέξοδο, αναφέροντας λανθασμένα το όνομα της Αριάδνης, αλλά καταλήγοντας να ανοίγει το Κουτί της Πανδώρας.

Δεν έχω συμφωνήσει ποτέ σε κάτι με τον πρόεδρο Ιβάνοφ, αλλά αυτή τη φορά έχει δίκιο: η προτεινόμενη συμφωνία παραβιάζει ξεκάθαρα το σύνταγμα και δεν αποτελεί μια αξιοπρεπή λύση θετικού αθροίσματος· αντ’ αυτού, αποτελεί συνταγή για εσωτερική αναταραχή. Αντί για σταθερότητα και πορεία προς τα εμπρός, η κυβέρνηση Ζάεφ, που δεν έχει πετύχει τίποτα σημαντικό ακόμα στο μέτωπο του εκδημοκρατισμού, μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα δίνη αστάθειας, πόλωσης και ενδεχομένως αντιπαράθεσης.

Επιβεβαιώνεται ξανά ότι ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Η Υπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι και ο επίτροπος Χαν είναι υπεραισιόδοξοι όταν ισχυρίζονται ότι «αυτό το επίτευγμα ανήκει στους ηγέτες των δύο χωρών και στις ομάδες τους, αλλά πρωτευόντως ανήκει σε όλους τους πολίτες των δύο χωρών, και στην Ευρώπη συνολικά». Οι πολίτες των δύο χωρών δεν συμμετείχαν στη διαπραγμάτευση. Η αναζήτηση συμφωνίας τέθηκε εν κινήσει από ξένους ειδικούς (που ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό και για τη διατύπωση στο τελικό κείμενο).

Το επιτελείο του Μάθιου Νίμιτς ήταν συμμέτοχο σε μία άσκηση καταστρατήγησης του συντάγματος και αυτό είναι λάθος. Το κράτος δικαίου είναι πολύτιμο παντού. Η διαδικασία όπως εξελίχθηκε πηγαίνει ενάντια στην επίσημη πολιτική ενίσχυσης του κράτους δικαίου στα Δυτικά Βαλκάνια. Στην Ελλάδα τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι ισχυρά και η ελευθερία του Τύπου καλύτερα θωρακισμένη. Οι δικοί μας πολίτες, αντιθέτως, είναι εκτεθειμένοι σε πιέσεις άνευ προηγουμένου για να αποδεχθούν τη συμφωνία, ώστε να μη χαρακτηριστούν αντιδυτικοί, πρωτόγονοι και εθνικιστές.

Η δήλωση του Τουσκ ότι «το αδύνατο γίνεται δυνατό» ακούγεται κυνική, επειδή η κυβέρνηση έχει ήδη εγκαταλείψει τους δύο σημαντικότερους πυλώνες της εθνικής γραμμής: την άρνηση της συνταγματικής αναθεώρησης και την απόρριψη της αρχής του erga omnes. Ο Ζάεφ δεν συμφώνησε απλά να γίνει συνταγματική αναθεώρηση, που εξ ορισμού συνεπάγεται παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις ενός κυρίαρχου κράτους· συμφώνησε επίσης ότι το νέο όνομα θα ισχύσει τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν προξενεί έκπληξη ότι η πλειονότητα των πολιτών (συμπεριλαμβανομένης και της αντιπολίτευσης) αντιλαμβάνεται αυτό που έχει συμβεί ως μία πράξη συνθηκολόγησης. Το βασικό σώμα του κειμένου εξευτελίζει όλες τις διεθνείς νόρμες που εγγυώνται τα ατομικά και τα συλλογικά δικαιώματα. Η κυβέρνηση Ζάεφ έχει θυσιάσει τα πάντα στο όνομα της ένταξης στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. και η ειρωνεία είναι ότι αποδέχθηκε ένα όνομα με έντονες αλυτρωτικές αποχρώσεις (πού είναι η Νότια Μακεδονία;). Στο σημερινό κλίμα της τεχνητής ευφορίας, λίγοι έχουν αναλογιστεί τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του πρόσφατου «επιτεύγματος», που καθορίστηκε από γεωπολιτικές επιταγές και όχι τις ανάγκες των πολιτών. Δυστυχώς, οι ελίτ των δύο κρατών έχουν αποτύχει παταγωδώς να θεσμοθετήσουν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και να αναπτύξουν στενούς πολιτιστικούς, αθλητικούς, ακαδημαϊκούς και άλλους δεσμούς μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών.

* Η κ. Μπιλιάνα Βάνκοβσκα είναι καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Κυρίλλου και Μεθοδίου των Σκοπίων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή