Παρά την γκρίνια για την αδυναμία της Ευρώπης, η διαχείριση του ελληνικού προβλήματος δείχνει ότι η γηραιά τα καταφέρνει τελικά –με τον τρόπο της– να αντιμετωπίζει τις νέες καταστάσεις που δημιουργήθηκαν με την κρίση. (Οπως με τις κότες, έτσι και με τις ηπείρους: οι γηραιές έχουν το ζουμί…) Κοιτάξτε την προχθεσινή συμφωνία στο Eurogroup και θαυμάστε πόσο ωραία μας έχουν τυλίξει για τα επόμενα σαράντα χρόνια. Αυτό που κάποτε το ευχόμασταν μεταξύ σοβαρού και αστείου, να αναλάβει η Ευρώπη τη διακυβέρνηση της χώρας, μπας και γλιτώσουμε έτσι από τον εαυτό μας, γίνεται πραγματικότητα.
Η χώρα δεσμεύεται να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2022 και άνω του 2% μέχρι το 2060. (Πάλι καλά, γιατί μόλις που προλαβαίνω! Θα είμαι 101 ετών…) Επίσης, η προσαρμογή του ασφαλιστικού θα προχωρήσει κανονικά με τις περικοπές των συντάξεων, το εργασιακό και μισθολογικό καθεστώς μένει ως έχει και οι μεταρρυθμίσεις δεν αναστρέφονται. (Η παροχολογία, δηλαδή, κατευθείαν στα σκουπίδια…)
Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι η «ενισχυμένη εποπτεία», που εφαρμόζεται ειδικά για τη χάρη μας. Τριμηνιαίοι έλεγχοι, κατά τον μνημονιακό τρόπο που συνηθίσαμε, με τη διαφορά ότι για δόση θα παίρνουμε έλεγχο (report). Εδώ είναι το λεπτό σημείο, διότι βάσει αυτών των ελέγχων θα αξιολογούν την ελληνική οικονομία οι αγορές, στις οποίες θα προσφεύγουμε για δανεισμό. Βέβαια, οι έλεγχοι ενδεχομένως θα επιδέχονται ώς ένα βαθμό συμψηφισμούς για πολιτικούς λόγους. Οι αγορές, όμως, είναι αδυσώπητες και δεν καταλαβαίνουν από ανώτερες πολιτικές σκοπιμότητες. Ολιγωρίες και χρονοτριβές, κουτοπονηριές και κολπάκια θα έχουν αμέσως αντίκτυπο στη στάση τους. Με απλά λόγια, εκεί έξω θα είναι πολύ άγρια η κατάσταση και, αν αντέξουμε, θα νοσταλγήσουμε τους αυστηρούς κηδεμόνες της περιόδου των μνημονίων. Προβλέπεται, ασφαλώς, το περίφημο δημοσιονομικό «μαξιλάρι», αλλά αυτό δεν θα είναι για πάντα και, συνεπώς, οι προσαρμογές που θα ζητούν οι αγορές θα πρέπει να ακολουθούνται. (Γι’ αυτό κάποιοι επέμεναν στην προληπτική πιστοληπτική γραμμή…)
Παίρνουμε, από την άλλη πλευρά, δεκαετή επιμήκυνση της μέσης διάρκειας ορισμένων δανείων του δεύτερου μνημονίου, ύψους περίπου 100 δισ., καθώς και δεκαετή παράταση της περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή τους. Ομως η οριστική αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους παραπέμπεται για το 2032. (Λίγη υπομονή. Μόλις 14 χρόνια είναι, θα περάσουν…) Η αντιπολίτευση υποστηρίζει, δικαίως, ότι τις ρυθμίσεις αυτής της συμφωνίας για το χρέος θα μπορούσαμε να τις είχαμε πετύχει, χωρίς ενισχυμένη εποπτεία και περιοριστική πολιτική για σαράντα χρόνια, εφόσον συνεχίζαμε στη γραμμή του 2014.
Στη διαπίστωση αυτή βρίσκεται, νομίζω, η ουσία του θέματός μας με την Ευρώπη. Μπορεί να μη μας αρέσει καθόλου ο κορσές που θα φοράμε τα επόμενα σαράντα χρόνια, αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι η καλή νεράιδα, που παρεμβαίνει ώστε να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Είναι ένας πολυμερής οργανισμός που σέβεται τη λειτουργία της δημοκρατίας στο εσωτερικό των χωρών-μελών του. Η Ευρώπη δίνει τη θεραπεία, όμως η εφαρμογή της, όπως και η δοσολογία των φαρμάκων, εναπόκειται στον ασθενή. Τι να μας κάνει η Ευρώπη που εμείς θέλαμε «πρώτη φορά Αριστερά»; Για τη βλακεία δεν έχει θεραπεία.
Καταλαβαίνω την απογοήτευση ορισμένων ευρωπαϊστών όταν ακούν τον Μοσκοβισί να μιλάει σαν εκπρόσωπος του Τσίπρα. Είναι ανόητο, όμως, να στρεφόμαστε εναντίον της Ευρώπης, όσο ανόητο είναι να κατηγορούμε τους άλλους για τη χρεοκοπία μας. Υστερα από οκτώ χρόνια και ενόψει των υπολοίπων σαράντα που ανοίγονται μπροστά μας, δεν έχω πια την παραμικρή αμφιβολία ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να μας γλιτώσει από τον εαυτό μας. Τσίπρα θέλουμε, ας τον πληρώνουμε για την υπόλοιπη ζωή μας…