Aλήθεια, είναι πολύ περίεργο πώς δουλεύει το μυαλό του ανθρώπου. Ακούγοντας το διάγγελμα του πρωθυπουργού την Παρασκευή 22 Ιουνίου 2018, στο Ζάππειο, νόμιζα ότι άκουγα μια νέα έκδοση από… την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Θα μου πείτε: Τι σχέση μπορεί να έχει το διάγγελμα του πρωθυπουργού με ένα παραμύθι που γράφτηκε πριν από 153 χρόνια από έναν Αγγλο μαθηματικό, που χρησιμοποίησε ψευδώνυμο αντί για το όνομά του; Και όμως, θα δείτε ότι έχει πολύ μεγάλη σχέση.
Πρώτα πρώτα, αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, η Αλίκη δεν είναι παραμύθι για μικρά παιδιά, αλλά μια ιστορία για μεγάλους, γεμάτη συμβολισμούς και γρίφους.
Πάρτε, για παράδειγμα, τη στιχομυθία μεταξύ της Αλίκης και του Γάτου.
Αλίκη: Παρακαλώ, μπορείτε να μου πείτε ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσω;
Γάτος: Αυτό εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, από το πού θέλεις να πας.
Αλ.: Δεν με ενδιαφέρει πολύ πού θα πάω.
Γ.: Τότε δεν έχει και τόση σημασία ποιον δρόμο θα ακολουθήσεις.
Αλ.: …Αρκεί να φτάσω κάπου.
Γ.: Ω, αυτό είναι βέβαιο, αρκεί μόνο να περπατήσεις πολύ.
Ο Γάτος έχει απόλυτο δίκαιο. Οταν κάποιος δεν ξέρει πού θέλει να πάει, δεν έχει σημασία ποιον δρόμο θα ακολουθήσει. Στο τέλος θα φτάσει κάπου. Ετσι και ο πρωθυπουργός μας. Είναι βέβαιον ότι όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας δεν ήξερε πού ήθελε να πάει, και τώρα που έφτασε κάπου, νομίζει ότι ήταν ο αρχικός προορισμός του. Θα δούμε πού είναι αυτό το κάπου που έφτασε, αλλά πρώτα να δούμε έναν άλλο διάλογο μεταξύ της Κάμπιας και της Αλίκης, ο οποίος και πάλι θυμίζει τον πρωθυπουργό μας.
Κάμπια: Ποια είσαι εσύ;
Αλίκη: Δεν γνωρίζω, κύριε. Τουλάχιστον ξέρω ποια ήμουν όταν ξύπνησα σήμερα το πρωί, αλλά φοβάμαι ότι πρέπει να έχω αλλάξει αρκετές φορές από τότε.
Κ.: Τι εννοείς με αυτό; Εξηγήσου!
Αλ.: Δεν μπορώ να εξηγήσω τον εαυτό μου, κύριε, γιατί, βλέπετε, δεν είμαι ο εαυτός μου.
Δυστυχώς, στην ιατρική καθιερώθηκε για διαφορετική πάθηση ο όρος «Alice In Wonderland Syndrome (AIWS)» (μια σπανιότατη νευρολογική πάθηση), και έτσι δεν μπορούμε να πούμε ότι ο πρωθυπουργός πάσχει από το «Σύμπλεγμα της Αλίκης». Ευτυχώς όμως, o ίδιος ο πρωθυπουργός καθιέρωσε, για το ίδιο σύμπτωμα, έναν άλλο επιτυχημένο όρο στη διεθνή πολιτική: Kolotoumba! Μας το θύμισε ο ίδιος στην επίσκεψή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, λίγο πριν από το πανηγυρικό διάγγελμά του.
Ας αφήσουμε τώρα την Αλίκη στην ησυχία της. Βλέπετε, οι δύο στιχομυθίες της Αλίκης με τον Γάτο και την Κάμπια είναι αρκετές για να εξηγήσουν τη δική μου εμμονή να συσχετίσω το διάγγελμα του πρωθυπουργού με το παραμύθι. Πάμε τώρα στην ουσία. Αλήθεια τι πήραμε και πανηγυρίζουμε;
Πήραμε την επιμήκυνση του χρέους! Και λοιπόν. Αυτή θα μας τη δίνανε με το τέλος του δεύτερου μνημονίου, το οποίο δεν θέλησε να ολοκληρώσει ο πρωθυπουργός μας και το σαΐνι του με τα πουκάμισα έξω, τον Φεβρουάριο του 2015. Δηλαδή, γιορτάζουμε που καθυστερήσαμε τριάμισι χρόνια να πάρουμε κάτι που ήταν ήδη στο τραπέζι, και αφού προσθέσαμε στο χρέος ένα τεράστιο ποσό που κανένας δεν γνωρίζει πόσο είναι ακριβώς; Μήπως θα έπρεπε να κλαίμε, αντί να γιορτάζουμε;
Για του λόγου το αληθές, στις 27 Φεβρουαρίου 2014, σε τούτη τη στήλη έγραψα ένα άρθρο με τίτλο: «Με τη λογική του Καραγκιόζη». Αντιγράφω μια παράγραφο για να διαπιστώσετε τι πήραμε: «…Το τραγικό στην ιστορία του χρέους είναι ότι οι δανειστές μας πιθανότατα να έχουν στο μυαλό τους κάποιον τρόπο να μας διευκολύνουν, αλλά εμείς μπορεί να “χύσουμε την καρδάρα” πριν απ’ αυτό. Ηδη εδώ και πολύ καιρό κουβεντιάζεται η επιμήκυνση της αποπληρωμής κατά 20 χρόνια και η μείωση του επιτοκίου στο 0,5%, το οποίο είναι απίστευτα χαμηλό επιτόκιο για οποιονδήποτε δανεισμό. Μάλιστα, εδώ και μήνες ένα υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης ευρωπαϊκής τράπεζας μού είπε ότι η λύση για την αποπληρωμή του χρέους μπορεί να διατυπωθεί και ως εξής: “Πάρτε όσο χρόνο θέλετε για να αποπληρώσετε το χρέος με τους ρυθμούς που μπορείτε, με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο”…». Δυστυχώς, «χύσαμε την καρδάρα».
Αλλά ο πρωθυπουργός μας δεν ήθελε επιμήκυνση της αποπληρωμής. Ηθελε διαγραφή. Αντιγράφω από το ίδιο άρθρο: «…Στη διαγραφή του χρέους υπάρχει ένας πρωτότυπος διαγωνισμός πλειοδοσίας, στον οποίο μετέχουν όλοι οι αντιμνημονιακοί πολιτικοί μας. Σε πρόσφατες δηλώσεις του στη Ρώμη, ο κ. Τσίπρας ζήτησε τη διαγραφή του 60% του χρέους. Είναι πράγματι πολύ γενναιόδωρος. Τους άφησε το υπόλοιπο 40%. Απορώ γιατί δεν ζήτησε την πλήρη διαγραφή όλου του χρέους…». Τότε ζητούσε το 60%, τώρα πανηγυρίζει γιατί πήρε το 0%. Γι’ αυτό σας λέω, όταν δεν ξέρεις πού θέλεις να πας, όπου και να πας, νομίζεις ότι έφτασες στον προορισμό σου!
Μήπως θυμάστε γιατί ήθελε να ρίξει την κυβέρνηση Σαμαρά ο κ. Τσίπρας; Για το περίφημο mail Χαρδούβελη, το οποίο προέβλεπε μέτρα για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2015, μόνο 2,425 δισ. ευρώ. Τώρα τι έχουμε και γιορτάζουμε; Μέτρα ύψους 5,2 δισ. ευρώ! Καλά μας έλεγαν τότε ότι το περίφημο mail Χαρδούβελη ήταν «χάδι» μπροστά στο τι μας περιμένει. Εκεί, όμως, που δώσαμε τα ρέστα μας είναι στο πλεόνασμα που δεχθήκαμε.
Το mail Χαρδούβελη προέβλεπε πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ για το 2015 και 4,5% για το 2016. Μετά τέρμα. Τι πήραμε και γιορτάζουμε; Πλεόνασμα 3,5%, κάθε χρόνο μέχρι το 2022 και μετά 2,2%, κατά μέσον όρο, έως το 2060, όταν οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης επιτρέπεται να έχουν ελλείμματα μέχρι 3% του ΑΕΠ! Ο βιολογικός μου ορίζοντας δεν μου επιτρέπει να στοιχηματίσω ότι αποκλείεται να έχουμε μεσοσταθμικά πλεονάσματα για τόσο μεγάλο διάστημα. Σε 40 χρόνια είναι βέβαιον ότι θα έχουμε τουλάχιστον 5 μεγάλες παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις. Η ιστορία αυτό μας δείχνει. Είχαμε κρίση στις αγορές το 2008, το 2000, το 1991, το 1987 κ.ο.κ. Και φυσικά, όταν φταρνίζονται οι αγορές, εμείς παθαίνουμε πνευμονία. Για να έχετε μια ιδέα τι συμβαίνει στις περιόδους οικονομικής κρίσης, σας παραθέτω τα ελλείμματα των ΗΠΑ, ως ποσοστό του ΑΕΠ, για την περίοδο 2007-2010: -2,8%, -5,9%, -12,5% και -10,0%. Μπορείτε να φανταστείτε τι θηριώδη πλεονάσματα απαιτούνται για να καλύψουν τέτοια μεγάλα ελλείμματα, ώστε να δώσουν έναν μέσον όρο πλεονασμάτων 2,2% ανά έτος. Και όμως, αυτό συμφωνήσαμε και γι’ αυτό φορέσαμε τη γραβάτα και κάναμε τη φιέστα! Παίζοντας στα σίγουρα. Ποιος θα θυμάται τότε τι συμφωνήθηκε σήμερα. Εξάλλου, οι περισσότεροι από τους ΣυριζΑνελ δεν θα είναι ούτε βουλευτές τότε.
Εδώ, όμως, μπαίνει ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα: Καλά, δεν το βλέπουν οι θεσμοί ότι αυτά που συμφωνήθηκαν δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη; Είμαι απολύτως βέβαιος ότι το γνωρίζουν, αλλά η εξήγηση είναι εξαιρετικά απλή. Μας έχουν βαρεθεί και θέλουν να ξεμπερδεύουν με την Ελλάδα, και να μας αφήσουν να βγάλουμε τα μάτια μας μόνοι μας. Εχουν διαπιστώσει ότι η παρούσα κυβέρνηση νομοθετεί μεν τα συμφωνηθέντα, αλλά τα τορπιλίζει με όποιον τρόπο μπορεί. Είναι ένα ιδιότυπο θέατρο του παραλόγου. Εμείς υποκρινόμαστε ότι είμαστε τα καλά παιδιά της Ευρώπης, και αυτοί υποκρίνονται ότι δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται και μας χτυπάνε χαϊδευτικά στην πλάτη: «Τι καλά παιδιά που είσαστε, μπράβο»! Και το θέατρο συνεχίζεται, αλλά με μία προϋπόθεση: Τέρμα το φθηνό χρήμα από την Ευρώπη. Ο,τι πήρατε, πήρατε, έχετε και ένα μαξιλάρι, αλλά αλίμονο αν το χρησιμοποιήσετε, και βρείτε τα με τις αγορές.
Το μόνο κακό που έχουν αυτές οι άτιμες αγορές είναι ότι είναι απρόσωπες και δεν καταλαβαίνουν από «πολιτική διαπραγμάτευση» ή «πολιτικούς εκβιασμούς», στα οποία ειδικεύεται η Αριστερά. Μόνο αριθμούς καταλαβαίνουν οι άθλιες αγορές. Και τότε, αρχίζει το δράμα!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.