Την τελευταία πενταετία, η Κίνα έχει δώσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την υλοποίηση μεγάλων επενδυτικών σχεδιών στη Ασία, στην Ανατολική Ευρώπη και στην Αφρική. Σήμερα, το Πεκίνο φαίνεται ότι συγκρατεί τη ροή των κεφαλαίων που προορίζονται για την ολοκλήρωση του πολύ φιλόδοξου σχεδίου «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος». Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, έχει μειωθεί σημαντικά η αξία των συμφωνιών που συνάπτουν κινεζικές εταιρείες για τη δημιουργία της σύγχρονης εκδοχής του Δρόμου του Μεταξιού. Αξιωματούχοι της κινεζικής κυβέρνησης τηρούν επιφυλακτική στάση. Συστήνουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας να είναι πολύ προσεκτικά σχετικά με τα δάνεια που χορηγούν για τη χρηματοδότηση των έργων στο πλαίσιο του «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» και να φροντίζουν για έγκαιρη αποπληρωμή τους.
«Επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο και υπάρχουν πολλοί σοβαροί οικονομικοί κίνδυνοι, ενώ είναι πολύ έντονες οι διακυμάνσεις των επιτοκίων στις αναδυόμενες αγορές», είχε δηλώσει η Χου Χιαολιάν, πρόεδρος της Τράπεζας Εξαγωγών-Εισαγωγών στην Κίνα (Export-Import Bank of China), που ελέγχεται από το κράτος, σε επενδυτικό φόρουμ που έλαβε χώρα στη Σαγκάη τον περασμένο μήνα. «Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες σε χώρες που περιλαμβάνονται στο σχέδιο “Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος” θα συναντήσουν μεγάλες δυσκολίες όσον αφορά τη χρηματοδότησή τους», συμπληρώνει η ίδια.
Η Κίνα έχει ξεκινήσει την ευρεία επαναξιολόγηση των συμφωνιών που έχουν ήδη συναφθεί, σε ποιες χώρες και υπό από ποιους όρους. Εδώ και πολύ καιρό, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προβληματίζονται όσον αφορά τη διεύρυνση της σφαίρας επιρροής που αποκτά η Κίνα μέσω τέτοιας φύσεως φιλόδοξων επενδυτικών σχεδίων, που περιλαμβάνουν αρκετές χώρες. Με την απόφαση να δημιουργήσει τη νέα εκδοχή του Δρόμου του Μεταξιού, οι κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες προσφέρουν γενναιόδωρες πιστώσεις –συνήθως μέσω δανείων ή εγγυήσεων– σε άλλες χώρες για να ολοκληρώσουν μεγάλα έργα υποδομής, όπως αυτοκινητοδρόμους, σιδηροδρομικά δίκτυα και εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτά τα κεφάλαια διανέμονται υπό την προϋπόθεση ότι τα έργα υποδομής θα τα αναλάβουν ή θα συμμετάσχουν σε αυτά κινεζικές εταιρείες, δημιουργώντας έτσι την ευκαιρία για επεκτείνουν την παρουσία τους.
Αλλά υπάρχουν όρια ακόμα και στην οικονομική ισχύ της Κίνας. Συσσωρεύονται στοιχεία που υποδηλώνουν την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Διεξάγεται, παράλληλα, οικονομικός πόλεμος ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο.
Η Κίνα, εν τω μεταξύ, δίνει μάχη για να αντιμετωπίσει τα υπέρογκα χρέη που έχουν συσσωρευτεί στην εγχώρια οικονομία. Σε αυτό δεν έχει βοηθήσει η παροχή γενναιόδωρων πιστώσεων στο εξωτερικό. Διάφορες επενδύσεις, όπως η κατασκευή ενός θεματικού πάρκου στην Ινδονησία ή μιας ζυθοποιίας στην Τσεχία, μπορεί να συνδεθούν με το σχέδιο «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος.» Επιπροσθέτως, ο ανεξέλεγκτος δανεισμός μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω τις σχέσεις της Κίνας με άλλες χώρες. Οι νέες κυβερνήσεις, για παράδειγμα, στη Μαλαισία και στη Σρι Λάνκα θέτουν στο στόχαστρο των ερευνών τους τις μεγάλες πιστώσεις που έλαβαν οι προκάτοχοί τους. Το πρώτο πεντάμηνο του 2018, οι κινεζικές εταιρείες υπέγραψαν συμβάσεις 36,2 δισ. δολαρίων, αντανακλώντας πτώση σχεδόν 6% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Πτώση στην αξία των συμφωνιών είχε σημειωθεί και το 2016, αλλά όχι σε αυτόν τον βαθμό.
Ενα μεγάλο πρόβλημα είναι ότι κανένας, ούτε και η κινεζική κυβέρνηση, δεν έχει πλήρη εικόνα των δανείων που έχουν δοθεί στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας. Η Κίνα, πάντως, φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη να παρατείνει τα δάνεια που έχει δώσει σε χώρες με μεγάλα αποθέματα σε πρώτες ύλες.