ΒΙΕΝΝΗ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Με την Αυστρία να έχει αναλάβει επισήμως τα ηνία της προεδρίας της Ε.Ε., η προσοχή στρέφεται στη Βιέννη και στον 32χρονο καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος θα κληθεί να δείξει κάποιου είδους ευρωπαϊκή ουδετερότητα, αλλά και να κάνει επίπονους συμβιβασμούς σε ένα θέμα που η Αυστρία έχει υιοθετήσει πολύ σκληρή στάση: στη μετανάστευση.
Δεν είναι λίγα, άλλωστε, τα κράτη-μέλη που έχουν εκφράσει ανησυχίες για την ικανότητα της Βιέννης να παραμείνει ουδέτερη και να κατευθύνει την επίλυση του μεταναστευτικού προς το καλό της πλειοψηφίας των κρατών-μελών. «Η Αυστρία θα είναι ο τίμιος μεσίτης», επαναλάμβανε ο κ. Κουρτς κατά τη διάρκεια ενημερώσεων που έγιναν αυτή την εβδομάδα στη Βιέννη σε ομάδα δημοσιογράφων από τις Βρυξέλλες, ανάμεσά τους και η «Κ», για την ατζέντα της αυστριακής προεδρίας.
Στο τριήμερο ενημέρωσης και παρόλο που ήταν ξεκάθαρο πως προτεραιότητα της αυστριακής προεδρίας είναι η μετανάστευση –το σλόγκαν της προεδρίας είναι άλλωστε «Η Ευρώπη που προστατεύει»– αρκετοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να αποφύγουν οποιαδήποτε ερώτηση σχετική με το θέμα. «Η προεδρία μας δεν είναι μονοθεματική», απαντούσε κοφτά Αυστριακός αξιωματούχος που είχε έρθει για να μας ενημερώσει και αντιμετώπιζε σειρά από ερωτήσεις, όλες σχετικές με το επίμαχο θέμα.
Και αυτή η δυσκολία συζήτησης δείχνει και την άβολη θέση στην οποία έχει βρεθεί η Βιέννη. Δεν είναι μυστικό ότι η αυστριακή κυβέρνηση και ο καγκελάριος Κουρτς, έχοντας ως κυβερνητικό εταίρο το ακροδεξιό κόμμα (FPO), τηρεί πολύ σκληρή στάση στο θέμα της μετανάστευσης. Και παρόλο που επισήμως η αυστριακή πλευρά δεν έχει συμμαχήσει με τα κράτη του Βίσεγκραντ, νιώθει πολύ πιο κοντά στους ανατολικούς της γείτονες. Αλλωστε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν ήταν από τους πρώτους που επισκέφτηκαν τη Βιέννη και τον Κουρτς με βασικό θέμα της συνάντησής τους την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.
Και όλα αυτά στην Αυστρία, η οποία δεν είναι χώρα πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία, αλλά βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης συνορεύοντας με επτά κράτη. Πάντως, μόλις μέσα σε δώδεκα μήνες η Αυστρία κατέλαβε την τρίτη θέση στις αιτήσεις ασύλου, σε σχέση με τον πληθυσμό – πάνω από 100.000. Και οι εικόνες του 2015 φαίνεται να έχουν μείνει ανεξίτηλες στη μνήμη των Αυστριακών. Δεν ήταν λίγοι από αυτούς που συναντήσαμε οι οποίοι αναφέρθηκαν στη φωτογραφία που είχε τραβηχτεί το 2015 και έδειχνε έναν αστυνομικό να στέκεται μόνος στα αυστριακά σύνορα με ανοιχτά τα χέρια, ενώ περνούσαν εκατοντάδες μετανάστες αριστερά και δεξιά του. «Αυτό ήταν το απόλυτο παράδειγμα της κρίσης», θα πει και ο κ. Κουρτς για την ίδια φωτογραφία, τονίζοντας ότι τότε υπήρχε η αίσθηση πως χάνεται ο έλεγχος της χώρας – μια σαφή προσπάθεια να δικαιολογήσει και την απόφαση για το «κλείσιμο» του περάσματος των Δυτικών Βαλκανίων. Σημειώνεται ότι ο κ. Κουρτς πρότεινε πριν καν ξεκινήσει η αυστριακή προεδρία να στέλνονται όσοι δεν προκρίνονται για χορήγηση ασύλου σε «κέντρα» όχι μόνον εντός αλλά και εκτός Ευρώπης.
Σήμερα, ωστόσο, έχοντας την προεδρία στα χέρια του, ο 32χρονος καγκελάριος εμφανίζεται με πολύ πιο ήπιες θέσεις από αυτές που έχει εκφράσει στο παρελθόν. Τόνισε ότι οι προσωρινοί έλεγχοι σε εσωτερικά σύνορα της ζώνης Σένγκεν, όπως γίνονται και στην Αυστρία, «είναι δυστυχώς απαραίτητοι», αλλά με την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., η ανάγκη αυτή θα αναιρεθεί – μέσω της ενίσχυσης του Frontex. «Πολλοί έχουν αλλάξει τη στάση τους σε σχέση με τον Frontex κατά το τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής», δήλωσε ο καγκελάριος και επισήμανε πως ο Frontex «πρέπει να αποκτήσει 10.000 άτομα προσωπικό όχι το 2027, αλλά το 2020».
«Δεν δεχόμαστε μαθήματα»
«Μαχόμαστε για μια ευρωπαϊκή λύση», επαναλάμβανε ο κ. Κουρτς. «Για να μην έχουμε εσωτερικά σύνορα, πρέπει να λειτουργούν ορθώς τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης». Υπενθύμισε, δε, ότι οι χώρες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από αυτές τις μετακινήσεις είναι η Αυστρία, η Γερμανία και η Σουηδία, τονίζοντας ότι «δεν θα μας κάνουν άλλοι μαθήματα για το πόσους μετανάστες έχουμε δεχθεί». Και μπορεί για το θέμα της μετανάστευσης τα κράτη-μέλη να έχουν χωριστεί στα δύο, ωστόσο όλοι είναι ενωμένοι στην επιθυμία να ληφθούν μέτρα και να κρατήσουν τους μετανάστες εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων. Τώρα πώς θα γίνει κάτι τέτοιο, με «πλατφόρμες αποβίβασης» όπως αποφάσισε η τελευταία Σύνοδος Κορυφής, με τράνζιτ κέντρα ή με κέντρα κράτησης εντός ή εκτός ευρωπαϊκών συνόρων, αυτό αναμένεται να αποφασιστεί το επόμενο διάστημα.