Πού να το φαντάζονταν οι αρχαιολόγοι, όταν ερευνούσαν τον Σεπτέμβριο του 2017 θέσεις γύρω από το ιερό της Ολυμπίας, ότι θα αποκάλυπταν μια πήλινη πλάκα στην οποία αναγράφονται 13 στίχοι της ξ ραψωδίας της «Οδύσσειας» του Ομήρου. Βέβαια, όταν είδαν το μικρό τμήμα που εξείχε από το έδαφος, κατάλαβαν, όπως περιέγραφαν αργότερα, πως επρόκειτο για επιγραφή. Πράγματι, μαζί με κατάλοιπα της ρωμαϊκής εποχής εντοπίστηκε η πήλινη πλάκα, η οποία μεταφέρθηκε αμέσως στο εργαστήριο συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας.
Χθες, ύστερα από τόσους μήνες συντήρησης, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας ανακοίνωσε ότι διασώζονται 13 στίχοι από τη ραψωδία ξ της «Οδύσσειας», συγκεκριμένα η ομιλία του Οδυσσέα στον Εύμαιο, τον πιστό του χοιροβοσκό που πρώτο συνάντησε σαν έφτασε στην Ιθάκη.
Το εντυπωσιακό εύρημα, που εντοπίστηκε πριν από δέκα μήνες κατά τη διάρκεια επιφανειακής – γεωαρχαιολογικής έρευνας στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, ήρθε στο φως στο πλαίσιο του τριετούς ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Ο πολυδιάστατος χώρος της Ολυμπίας», που πραγματοποιείται σε θέσεις γύρω από το ιερό υπό τη διεύθυνση της δρος Ερωφίλης-Ιριδας Κόλια, προϊσταμένης της ΕΦΑ Ηλείας, σε συνεργασία με τους καθηγητές Franziska Lang, Birgitta Eder, Andreas Vött και Hans-Joachim Gehrke του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και των Πανεπιστημίων Darmstadt, Tübingen και Frankfurt am Mainz.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, χρονολογείται στη ρωμαϊκή εποχή και πιθανώς πριν από τον 3ο αι. μ.Χ. «Επισημαίνουμε το γεγονός ότι εφόσον αυτή η προκαταρκτική χρονολόγηση επιβεβαιωθεί κατά τη συστηματική μελέτη της επιγραφής που έχει ήδη αρχίσει, τότε η πήλινη πλάκα θα διασώζει ίσως το παλαιότερο σωζόμενο γραπτό απόσπασμα των ομηρικών επών που έχει έρθει στο φως και αποτελεί, πέραν της μοναδικότητάς της, ένα σπουδαίο αρχαιολογικό, επιγραφικό, φιλολογικό και ιστορικό τεκμήριο», σημειώνει η αρμόδια εφορεία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι μπορεί να έχουμε μεγαλύτερες εκπλήξεις, αν αποδειχθεί ότι η επιγραφή ίσως χρονολογείται στον 2ο αι. μ.Χ. Στο μεταξύ, οι έρευνες συνεχίζονται στην περιοχή και η μελέτη των ευρημάτων, ενώ οι αρμόδιοι αρχαιολόγοι καλούνται να διερευνήσουν πώς βρέθηκε στον συγκεκριμένο χώρο η επιγραφή με τους 13 στίχους. Δεν θέλουν να πουν περισσότερα, τονίζοντας πως θα είναι πρόωρα τα συμπεράσματα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όταν ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη, ακολουθώντας τη συμβουλή της Αθηνάς, συνάντησε πρώτα τον Εύμαιο στην καλύβα του. Ηταν ο πιστός του υπηρέτης-βοσκός, που φρόντιζε τους χοίρους, ενώ αγαπούσε τον γιο του Οδυσσέα, τον Τηλέμαχο, και σεβόταν την Πηνελόπη. Ο Εύμαιος τον υποδέχθηκε με πατρική στοργή και αργότερα στην καλύβα του έγινε η αναγνώριση Τηλέμαχου και Οδυσσέα.