Για να φτάσει κανείς στο γραφικό Λεωνίδιο, πρέπει να ξεπεράσει την πρόκληση του φιδωτού, παραθαλάσσιου δρόμου της Νότιας Αρκαδίας. Συνήθως, την υπομονή του ταξιδιώτη ανταμείβει –μετά την τελευταία, απότομη στροφή– το εντυπωσιακό θέαμα του πελώριου κοκκινόβραχου που υψώνεται πάνω από την παραδοσιακή κωμόπολη, η γαλήνια θάλασσα του Μυρτώου Πελάγους που απλώνεται στον ορίζοντα, και ένας τόπος γεμάτος καλά κρυμμένα μυστικά. Την εβδομάδα που μας πέρασε, ωστόσο, ο «λαβύρινθος» της διαδρομής απέκτησε έναν ακόμη όμορφο συμβολισμό.
Από τις 4 έως τις 8 Ιουλίου, το Λεωνίδιο υποδέχτηκε το 13ο φεστιβάλ «Μελιτζάzz» – ένα γλωσσικό παιχνίδι που παντρεύει το λατρεμένο και προστατευόμενο τοπικό προϊόν της τσακώνικης μελιτζάνας με τους παιχνιδιάρικους ήχους της τζαζ μουσικής. Εδώ και δεκατρία χρόνια, την εβδομάδα του φεστιβάλ η παράδοση συναντά τον μοντερνισμό, και η κωμόπολη μεταμορφώνεται σε μια πολύχρωμη, πολυεθνική συνάντηση πολιτισμών όπου μουσικές και χοροί μπλέκονται με μυρωδιές και γεύσεις από την τοπική και τη διεθνή γαστρονομία. Καθώς κάθε εκδοχή του φεστιβάλ αποκτά ένα κεντρικό θέμα, έτσι και η φετινή γιορτή ήταν βαφτισμένη με έναν μονολεκτικό, μυστηριώδη τίτλο: «Λαβύρινθος».
Το μυστήριο «διαλευκάνθηκε» το δροσερό απόγευμα της Παρασκευής, στα στενά σοκάκια του Λεωνιδίου. Πάνω από 1.300 άτομα πιάστηκαν χέρι χέρι για να χορέψουν τον «μακρύτερο τσακώνικο στην ιστορία» – τον τοπικό χορό με τις πανάρχαιες ρίζες, που με τους ελικοειδείς σχηματισμούς και τον αργό, στωικό ρυθμό του αναπαριστά την περιδίνηση του Θησέα στον λαβύρινθο. Παιδάκια αγκαλιά με ηλικιωμένους, έμπειροι ντόπιοι και ενθουσιώδεις επισκέπτες, συγχρονίστηκαν σε μια θεαματική, ατελείωτη πομπή στους στενούς δρόμους της αρκαδικής πόλης, σχηματίζοντας μαιάνδρους και έλικες στις πλατείες και κάθε άνοιγμα. Πάνω από το χαμογελαστό πλήθος πετούσε ενίοτε κάποιο drone που παρατηρούσε και κατέγραφε το συγκινητικό θέαμα – άλλωστε στόχος των φιλόδοξων διοργανωτών είναι να καταγραφεί το συμβάν στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness.
Η απόφαση του βιβλίου των ρεκόρ αναμένεται να δημοσιευτεί αργότερα, ωστόσο με το πλούσιο πρόγραμμά του το φετινό Μελιτζάzz αποδείχθηκε ήδη αξέχαστη εμπειρία για τους επισκέπτες.
Στα στολισμένα σοκάκια συναντούσε κανείς τραπέζια όπου οι κάτοικοι μοιράζονταν απλόχερα την τοπική μελιτζάνα σε κάθε εκδοχή της – από λεπτές τηγανητές φέτες, σε γλυκό «μελιτζανάκι» του κουταλιού, μέχρι και σε μορφή ενός νόστιμου λικέρ. Τα μεγαλοπρεπή πυργόσπιτα της κωμόπολης –διατηρημένα αρχοντικά που κόβουν την ανάσα– μεταμορφώθηκαν σε εκθεσιακούς χώρους αλλά και θερινά σινεμά, όπου προβλήθηκαν σύγχρονες ταινίες με κεντρικό θέμα τον χορό, όπως ο «Μαύρος Κύκνος» του Αρονόφσκι και το «Billy Elliot».
Συναυλιακές σκηνές
Με τη δύση του ηλίου, το δεύτερο συνθετικό του Μελιτζάzz πήρε σάρκα και οστά, καθώς συναυλιακές σκηνές ξεφύτρωσαν σε κάθε γωνιά του Λεωνιδίου, διασκεδάζοντας τους παρευρισκομένους με σπάνια ακούσματα. Το βράδυ του Σαββάτου, ξεχώρισε ο Jerome Kaluta, με ένα πλούσιο μωσαϊκό αφρο-ευρωπαϊκών ήχων, που μέσα σε λίγα μόλις λεπτά μετέτρεψε τη μικρή αρκαδική πόλη σε καρναβάλι της Νέας Ορλεάνης, τζαζ κλαμπ της Νέας Υόρκης και λάτιν φιέστα της Αβάνας. Είχαν προηγηθεί οι «Caja Secreta» με ένα ενδιαφέρον μουσικοχορευτικό ταξίδι στον κόσμο του nuevo flamenco, και την προηγούμενη ημέρα οι «Muzikal Ifade» με τους νοσταλγικούς ήχους της μικρασιατικής και καππαδοκικής μουσικής. Την αυλαία του φεστιβάλ έριξαν την Κυριακή το βράδυ οι «Mode Plagal», με έναν πρωτότυπο, ιδιαίτερο διάλογο της τζαζ με την ελληνική παραδοσιακή μουσική.
«Το πρόβλημα δεν είναι να πάρεις τον λάθος δρόμο, αλλά να παραμένεις ακίνητος στο αδιέξοδο», έγραφε το μελιτζανί πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ. Με το υπέροχο τρίπτυχο μουσικής, χορού και γαστρονομίας, με μια χαρούμενη γιορτή που έφερε κοντά νέους και ηλικιωμένους, αλλά πάνω απ’ όλα με ένα σπάνιο πάντρεμα σεβασμού στην πλούσια παράδοση ενός τόπου και εξωστρέφειας προς κάθε τι μοντέρνο, το Λεωνίδιο εξασφαλίζει πως και του χρόνου πάλι, ο επισκέπτης θα ακολουθήσει τον φιδωτό, παραθαλάσσιο δρόμο της Νότιας Αρκαδίας, ανυπόμονος να ανακαλύψει τι τον περιμένει στο τέλος του λαβυρίνθου.