Πέρυσι ήταν η βροχή που κράτησε τους μουσικούς στα υπόστεγα και τον κόσμο έξω από το Ηρώδειο κρατώντας ομπρέλες. Φέτος, η βροχή ακύρωσε πάλι τις υπαίθριες συναυλίες τους στη Θεσσαλονίκη, αλλά η καλλιτεχνική διευθύντρια της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Ζωή Τσόκανου πιστεύει ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο πια στην εμφάνιση της ορχήστρας στο αρχαίο ωδείο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα ρεπερτορίου ιδωμένο «αλλιώς».
Στο πρώτο μέρος της συναυλίας, η ορχήστρα συμπράττει με τον αναγνωρισμένο Γερμανό τσελίστα Ντάνιελ Μίλερ Σοτ για να παρουσιάσει το Κοντσέρτο για βιολοντσέλο του Αντονίν Ντβόρζακ, ενώ στο δεύτερο θα παρουσιαστεί η δημοφιλής Πέμπτη Συμφωνία του Ντίμτρι Σοστακόβιτς. «Επιλέξαμε έργα στα οποία η ΚΟΘ μπορεί να αναδείξει όλη την παλέτα των δυνατοτήτων της και πρόκειται για δύο συνθέσεις διαφορετικές μεταξύ τους. Η ομορφιά της απλότητας, της φύσης, της “τσεχικής ψυχής” του Ντβόρζακ έρχεται σε αντίθεση με τον κόσμο που αντιπροσωπεύει η συμφωνία του Σοστακόβιτς, είναι ένα ωραίο δίπολο», μας λέει η κ. Τσόκανου, που θα διευθύνει την ορχήστρα στην προσεχή συναυλία της Δευτέρας.
Ο Ντβόρζακ συνέθεσε το Κοντσέρτο για βιολοντσέλο στην «αμερικανική περίοδό του», συγκεκριμένα το 1895, λίγο πριν επιστρέψει στην πατρίδα του από τη Νέα Υόρκη. Μέσα στο έργο ο Ντβόρζακ «έκρυψε» τον έρωτά του για την αδελφή της γυναίκας του, τη Γιοζεφίνα Τσερμάκοβα, η οποία τον αρνήθηκε όταν ήταν νεότερος και εκείνος παντρεύτηκε τη μικρότερη αδερφή της Αννα. Ο συνθέτης έγραψε ξανά το φινάλε του έργου όταν έμαθε τον θάνατό της την άνοιξη του ίδιου έτους και πρόκειται για μία από τις ωραιότερες συνθέσεις του.
Πολλές αναγνώσεις
Στον αντίποδα, ο Σοστακόβιτς συνέθεσε την Πέμπτη Συμφωνία μετά την κατακραυγή της όπερας του, της «Λαίδης Μάκβεθ του Μτσνεκ», γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Σε μια περίοδο όπου ο συνθέτης ήταν κόκκινο πανί για το σταλινικό καθεστώς, το έργο αποδείχθηκε με μια έννοια «σωτήριο» για τον ίδιο. Ωστόσο, οι μελετητές του συνθέτη κάνουν λόγο για κεκαλυμμένη «απάντηση» του ιδίου στο καθεστώς. Ανάλογα με την ερμηνεία του έργου, η συμφωνία προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις, μας λέει η κ. Τσόκανου. «O ίδιος δεν εκφράστηκε ποτέ ανοικτά, αλλά πιστεύω ότι η λέξη-κλειδί για την ερμηνεία της συμφωνίας είναι η “καταδίωξη”. Το τέμπο γίνεται ολοένα και πιο γρήγορο σαν να υπάρχει κυνηγητό. Υπάρχει ερμηνευτική ελευθερία και σε ένα έργο ρεπερτορίου αυτό είναι η πρόκληση», σημειώνει.
Η αρχιμουσικός Ζωή Τσόκανου βρίσκεται στο τιμόνι της ΚΟΘ εδώ και έναν χρόνο, έπειτα από 14 χρόνια καριέρας στο εξωτερικό, και είναι τώρα που οι διαφορές στον τρόπο λειτουργίας και διαχείρισης των ζητημάτων ενός ελληνικού φορέα γίνονται ορατές και χειροπιαστές. «Δεν ήταν εύκολος αυτός ο χρόνος. Δυσκολεύθηκα στην καθημερινή πίεση των αποφάσεων που έπρεπε να πάρω και των ευθυνών που συνεπάγονται. Μπήκα γρήγορα σε αυτόν τον κόσμο που δεν ήταν αμιγώς καλλιτεχνικός, αλλά είναι το μέσο για να κάνουμε μουσική», σημειώνει. Στους άμεσους στόχους του φορέα, τονίζει, είναι η πλήρωση των 12 κενών οργανικών θέσεων καλλιτεχνικού προσωπικού και η ενίσχυση των δράσεων εξωστρέφειας.
ΚΟΘ, Δευτέρα 16 Ιουλίου, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 9 μ.μ.